اکوتور شیراز جوان مجری تورهای : کوهنوردی ،طبیعت گردی ،کمپینگ ، دوچرخه سواری و تورهای اختصاصی
اکوتور شیراز جوان مجری تورهای : کوهنوردی ،طبیعت گردی ،کمپینگ ، دوچرخه سواری و تورهای اختصاصی

اکوتور شیراز جوان مجری تورهای : کوهنوردی ،طبیعت گردی ،کمپینگ ، دوچرخه سواری و تورهای اختصاصی

چه بخوریم تا گرم شویم؟

تغذیه سالم در زمستان برای گرم شدن در فصل سرما, علاوه بر پوشش مناسب مصرف خوراکی های بخصوصی هم باعث گرم تر شدن بدن می شود، این خوراکی ها شامل (عسل- دارچین پرتقال-هویج-چغندر-تخم مرغ-زنجبیل-زردچوبه-بادام-انار-آوکادو- کلم بروکلی) می باشد که  در ادامه  و روزهای آینده به معرفی کامل این خوراکی سالم، برای گرم شدن و سلامت بیشتر در زمستان می-پردازیم.

در کنار این خوراکی های مفید برای زمستان باید شکلات تلخ، چای سبز، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، تخمه کدو، عسل، بلغور و گریپ فروت را نیز برای افزایش دمای بدن در رژیم غذایی خود بگنجانیم.

از خوردن  عسل و  دارچین غافل نشوید!

با کمی برنامه ریزی، می توانید غذاهای سالمی بخوریم تا هم مقدار زیادی از مواد مغذی به بدن برسانیم و هم بشقاب خود را در طول زمستان پر از طعم و مزه کنیم.

همچنین، خوردن غذاهای سالم می تواند از پوست ما با وجود کم شدن تدریجی دما محافظت کند و ما را گرم و پر انرژی نگه دارد.

بررسی ها نشان می دهند اگر غذاهایی مانند "عسل" و چای "دارچین" را حتما در این فصول در "رژیم غذایی" خود جای دهید، مصرف این خوراکی ها مانع از بروز بیماری هایی مانند "استرس" و "اضطراب" می شود و احساس سرما را در بدن از بین می برد.

همچنین مطالعات نشان می دهند خوردن یک لیوان آب جوش همراه با عسل در صبح ها باعث می شود احساس سرما و بی حالی در ساعات سرد روز در بدن خود نداشته باشیم.

تغذیه سالم در زمستان برای گرم شدن در فصل سرما, علاوه بر پوشش مناسب مصرف خوراکی های بخصوصی هم باعث گرم تر شدن بدن می شود این خوراکی ها شامل(عسل- دارچین پرتقال-هویج-چغندر-تخم مرغ-زنجبیل- زردچوبه-بادام-انار-آوکادو- کلم بروکلی) می باشد که  در ادامه  و روزهای آینده به معرفی کامل این خوراکی سالم،  برای گرم شدن و سلامت بیشتر در زمستان می-پردازیم.

در کنار این خوراکی های مفید برای زمستان باید شکلات تلخ، چای سبز، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، تخمه کدو، عسل، بلغور و گریپ فروت را نیز برای افزایش دمای بدن در رژیم غذایی خود بگنجانیم.

پرتقال

پرتقال یکی از بهترین میوه های خانواده ی مرکبات و یک خوراکی مفید برای زمستان است. این میوه حاوی سطوح بالایی از ویتامین C است، آنتی اکسیدانی که سلول های سیستم ایمنی بدن، به خصوص بیگانه خوارها و لنفوسیت های تی، برای انجام وظایف خود به آنها نیاز دارند.

خوردن یک پرتقال در روز خطر ابتلا به کمبود ویتامین C را که ممکن است به کاهش مقاومت در برابر عوامل بیماری زا منجر شود، کاهش می دهد.

پتاسیم موجود در پرتقال کمک می کند تا از پوست خود در برابر اشعه ی مضر ماوراء بنفش محافظت کنیم.

اسیدهای آمینه¬ی موجود در این میوه نیز فوایدی برای پوست دارد.این میوه ی آبدار کالری بسیار کمی نیز دارد.

 هویج

خوردن یک هویج شیرین یا یک کاسه سوپ هویج داغ، چیزی است که بسیاری از آدم ها دوست دارند.

درواقع، هویج یکی از ابرخوراکی های اجتناب ناپذیر در فصل زمستان و درواقع یک خوراکی مفید و گرم کننده بدن برای زمستان است.

این ریشه حاوی مقادیر بالایی از بتاکاروتن است که بدن، آنها را تبدیل به ویتامین A می کند.

ویتامین A سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند، و به محافظت از بدن در برابر عفونت کمک می¬کند و خطر ابتلا و مدت زمان مشکلات تنفسی را با سالم نگه داشتن ریه کاهش می دهد.

به علاوه، هویج پوست را در طول ماه های زمستانی سالم، درخشان و زنده نگه می دارد.

ویتامین A و آنتی اکسیدان های متفاوت دیگر موجود در این گیاه به ترمیم بافت پوست آسیب دیده کمک می کند. همچنین به مرطوب ماندن پوست کمک می کند و از خشکی و پوسته پوسته شدن پوست جلوگیری می¬کند.

تغذیه سالم در زمستان برای گرم شدن در فصل سرما, علاوه بر پوشش مناسب مصرف خوراکی های بخصوصی هم باعث گرم تر شدن بدن می شود، این خوراکی ها شامل (عسل- دارچین پرتقال-هویج-چغندر-تخم مرغ-زنجبیل-زردچوبه-بادام-انار-آوکادو- کلم بروکلی) می باشد که در ادامه و روزهای آینده به معرفی کامل این خوراکی سالم، برای گرم شدن و سلامت بیشتر در زمستان می-پردازیم.

در کنار این خوراکی های مفید برای زمستان باید شکلات تلخ، چای سبز، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، تخمه کدو، عسل، بلغور و گریپ فروت را نیز برای افزایش دمای بدن در رژیم غذایی خود بگنجانیم.

 چغندر

چغندر با آن رنگ قرمز روشن و برگ های سبزی که دارد، نه تنها به سالاد یا ظرف سوپ زمستانی رنگ می دهد، بلکه به ما کمک می کند سالم بمانیم و در زمستان احساس سرمای کمتری داشته باشیم.

چغندر سرشار است از مواد شیمیایی گیاهی مفید و آنتی اکسیدان هایی که با رادیکال های آزاد که به سلول های سالم و دی اِن ای(DNA)  آنها آسیب می رسانند، مبارزه و به این ترتیب از سیستم ایمنی بدن محافظت میکنند و یک خوراکی مفید برای زمستان است.

این ریشه ی خوراکی همچنین به گلبول های سفید خون سوخت می رساند، به این ترتیب آنها می توانند به میکروب های موجود در روده حمله کرده و به رشد باکتری های خوب در بدن ما کمک کنند.

حتی برگ های سبز چغندر سرشار از ویتامین C، بتاکاروتن، کلسیم، آهن و منیزیم هستند.

 تخم_مرغ

خوردن تخم مرغ کامل در طول ماه های زمستان بسیار حیاتی است.

زرده بیش از 90 درصد کلسیم و آهنِ موجود در تخم مرغ و سفیده تقریبا نیمی از پروتئین تخم مرغ را در خود دارد.

در واقع، تخم مرغ حاوی میزان مناسبی از تمام نُه اسید آمینه ی ضروری مورد نیاز بدن است.

بدن پروتئین را به عنوان سوخت برای ساختن آنتی بادی هایی استفاده می کند که به مهاجمان خارجی حمله و از عفونت جلوگیری می کنند.

به علاوه، خوردن تخم مرغ برای صبحانه به ما کمک خواهد کرد وزن مناسب بدنمان را حفظ کنیم، زیرا این ماده ی غذایی علاوه بر تامین انرژی، احساس سیری نیز می دهد.

پروتئین موجود در تخم مرغ انرژی پایداری فراهم میکند، زیرا به سادگی باعث افزایش سطح قند خون که بعدا پایین می آید، نمی شود.

یک تخم مرغ کوچک همچنین سرشار است از چند ویتامینی که برای سلامت ضروری هستند مانند ویتامینB2، B12، A و E .

تخم مرغ سرشار از آهن، روی و فسفر است: سه مواد معدنی مهم که برای بدن بسیار حیاتی هستند.

قدرت آنتی اکسیدانی تخم مرغ با رادیکال های آزاد مبارزه می کند، و همین به نوبه ی خود از بدن در برابر بیماری های مختلف محافظت می کند.

تخم مرغ را خواه آب پز کنیم، بدون پوست در آب بپزیم، با آن نیمرو درست کنیم یا در پخت املت از آن استفاده کنیم، می تواند یک صبحانه ی عالی برای شروع صبح زمستانی باشد.

*** تخم مرغ خام یا نیمه پخته ممکن است حاوی نوعی باکتری باشد که به سلامت آسیب می رساند.

تغذیه سالم در زمستان برای گرم شدن در فصل سرما, علاوه بر پوشش مناسب مصرف خوراکی های بخصوصی هم باعث گرم تر شدن بدن می شود این خوراکی ها شامل (عسل- دارچین پرتقال-هویج-چغندر-تخم مرغ-زنجبیل-زردچوبه-بادام-انار-آوکادو- کلم بروکلی) می باشد که در ادامه و روزهای آینده به معرفی کامل این خوراکی سالم، برای گرم شدن و سلامت بیشتر در زمستان می-پردازیم.

در کنار این خوراکی های مفید برای زمستان باید شکلات تلخ، چای سبز، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، تخمه کدو، عسل، بلغور و گریپ فروت را نیز برای افزایش دمای بدن در رژیم غذایی خود بگنجانیم.

 زنجبیل

وقتی نوبت به نوشیدنی های گرم در طول فصل زمستان برسد، اصلا نمی توان چای زنجبیل تسکین دهنده را نادیده گرفت.

زنجبیل که سرشار از آنتی اکسیدان است یک راه عالی برای تقویت سیستم ایمنی بدن است، به این ترتیب که رادیکال های آزاد را در بدن کاهش می دهد.

زنجبیل همچنین گردش خون را در بدن افزایش می دهد که برای سلامت بهینه بسیار مهم است.

در آغاز سرماخوردگی یا آنفلوآنزا، زنجبیل به عنوان یک داروی  مؤثر عمل می کند. این ریشه ی خوراکی همچنین در کاهش علائم التهاب و ورم مفاصل که در طول ماه های زمستانی بدتر می شود، موثر است.

زنجبیل به بهبود فرآیند هضم نیز کمک  و از پوست صاف و بی عیب و نقص محافظت میکند.

علاوه بر این، زنجبیل به نرمال شدن سطح قند خون کمک می کند؛ طبیعی نبودن قند خون ممکن است توانایی ما را برای از دست دادن وزن یا خوردن مواد غذایی سالم تحت تاثیر قرار دهد.

2 یا 3 فنجان دمنوش زنجبیل سبب می شود تا در روزهای برفی به هیچ وجه احساس سرما نکنیم.

 زردچوبه

زردچوبه یکی از بالاترین سطوح آنتی اکسیدان را در میان مواد خوراکی دارد و باید یکی از ضروریات در طول ماه های زمستان باشد که باعث افزایش دمای بدن می شود.

این ادویه اگر به طور مرتب مصرف شود می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.

زردچوبه با توجه به خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی اش، مزایای فراوانی نیز برای افراد مبتلا به درد مفاصل در طول روزهای زمستان دارد.

به علاوه، این ماده ی خوراکی به مبارزه با رادیکال های آزاد که به پوست آسیب می زنند و درخشش و کشسانی آن را از بین می برند، کمک می کند.

با اضافه کردن زردچوبه به یک لیوان شیر می توان یک نوشیدنی سالم تهیه کرد.

در واقع، شیر زردچوبه ی گرم یک درمان خانگی محبوب برای سرفه، احتقان، سرماخوردگی و آنفولانزا است.

این نوشیدنی به ویژه در برابر سرفه ی خشک موثر است.

طرز تهیه ی شیر زردچوبه:

1. 1 فنجان شیر را روی اجاق گاز گرم کنید.

2. وقتی شیر گرم شد، ½ قاشق چای خوری پودر زردچوبه به آن اضافه کنید. هم بزنید تا زردچوبه کامل حل شود.

3. 1 تا 2 قاشق چای خوری ریشه ی زنجبیل، 2 حبه، و 1 هل اضافه کنید.

4. اجازه بدهید که این محلول چند دقیقه بجوشد

5. شیر را از یک صافی ریز رد کنید و در حالی که هنوز گرم است، آن را بنوشید و لذت ببرید.

تغذیه سالم در زمستان برای گرم شدن در فصل سرما, علاوه بر پوشش مناسب مصرف خوراکی های بخصوصی هم باعث گرم تر شدن بدن می شود این خوراکی ها شامل(عسل- دارچین پرتقال-هویج-چغندر-تخم مرغ-زنجبیل-زردچوبه-بادام-انار-آوکادو- کلم بروکلی) می باشد که  در ادامه و روزهای آینده به معرفی کامل این خوراکی سالم، برای گرم شدن و سلامت بیشتر در زمستان می-پردازیم.

در کنار این خوراکی های مفید برای زمستان باید شکلات تلخ، چای سبز، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، تخمه کدو، عسل، بلغور و گریپ فروت را نیز برای افزایش دمای بدن در رژیم غذایی خود بگنجانیم.

 بادام

خوردن یک کاسه آجیل، به خصوص بادام بوداده، در یک بعد از ظهر سرد زمستانی برای خیلی ها خوشایند است.

بادام یکی از بهترین مواد غذایی برای حفظ سلامت در طول زمستان است.

این مغز کوچک سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که می توانند با مبارزه علیه رادیکال های آزاد که سیستم ایمنی ما را ضعیف می کنند، تاثیر شگفت انگیزی روی سلامت ما بگذارند.

بادام همچنین غنی از نوع بسیار خوبی از پروتئین، منیزیم، فیبر، ویتامین B، کلسیم، پتاسیم، فسفر، روی، آهن و چربی های سالم هست.

بادام می تواند میل به خوردن قند را متوقف کند و احساس سیری را در ما افزایش دهد و به این ترتیب از افزایش وزن جلوگیری کند.

ویتامین ای موجود در بادام به تغذیه ی پوست کمک می کند و از آن در مقابل اشعه ی UV خورشید که بسیار مضر است، محافظت می کند.

به علاوه، بادام با داشتن خواص ضد پیری زیاد، به کاهش چین و چروک، خطوط ریز و نشانه های دیگر پیری کمک می-کند و از خشکی پوست به واسطه هوای خشک زمستان جلوگیری می¬کند.

با این حال، از آن جایی که بادام سرشار از چربی های اشباع نشده و کالری است، نباید در خوردن آن زیاده روی کرد.

 انار

انار، یکی از قدیمی ترین میوه های جهان، سرشار از آنتی اکسیدان هایی، مانند پلی فنل، تانن، فلاونوئیدها و آنتوسیانین ها، است که کمک خواهند کرد در طول زمستان سالم وپر انرژی بمانیم.

این میوه همچنین دارای خواص ضد التهابی است که گفته می شود مانع آنزیم هایی می شوند که به مفاصل آسیب می رسانند و باعث درد و سفتی می شوند. این خاصیت به ویژه برای افراد مبتلا به آرتریت مفید است.

انار همچنین دارای مزایای ضد پیری برای پوست است و آن را انعطاف پذیر، صاف و جوان تر نگه می دارد.

انار با توجه به میزان بالای ویتامین C که دارد، تشکیل کلاژن را افزایش می دهد، و کمک می کند که افتادگی پوست و چین و چروک دیرتر پدیدار شوند.

به علاوه، به دلیل کالری نسبتا کمی که دارد، به درد کسانی که مراقب وزن شان هستند، می خورد.

تغذیه سالم در زمستان برای گرم شدن در فصل سرما, علاوه بر پوشش مناسب مصرف خوراکی های بخصوصی هم باعث گرم تر شدن بدن می شود، این خوراکی ها شامل (عسل- دارچین پرتقال-هویج-چغندر-تخم مرغ-زنجبیل-زردچوبه-بادام-انار-آوکادو- کلم بروکلی) می باشد که در ادامه به معرفی کامل این خوراکی سالم،  برای گرم شدن و سلامت بیشتر در زمستان پرداخته ایم.

در کنار این خوراکی های مفید برای زمستان باید شکلات تلخ، چای سبز، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، تخمه کدو، عسل، بلغور و گریپ فروت را نیز برای افزایش دمای بدن در رژیم غذایی خود بگنجانیم.

 آواکادو

روزهای سرد زمستان بهترین فرصت برای لذت بردن از میوه ی خامه ای آواکادو است.

آواکادو یک خوراکی مفید برای زمستان است که از بروز سرماخوردگی در روزهای سرد جلوگیری میکند.

آوکادو بدن را گرم نگه می دارد . ویتامین های A، C و E و همچنین اسید فولیک، منیزیم و پتاسیم. در واقع، چربی های تک اشباع نشده ی موجود در آن که برای قلب مفید هستند، اجازه می دهند تا بدن ما مواد مغذی بیشتری از سایر مواد خوراکی جذب کند.

همچنین کمک می کند لایه ی اپیدرمی پوست رطوبت را حفظ کند و در نتیجه از خشکی پوست جلوگیری می کند. خوردن این میوه باعث کاهش پیدایش خطوط ریز و چین و چروک و همین طور بهبود رنگ پوست می شود.

آووکادو همچنین باعث تولید کلاژن می شود، ماده ای که قابلیت ارتجاعی و استحکام پوست را حفظ می کند.

کلم بروکلی

این سبزی زیبا حاوی میزان بسیار زیادی آنتی اکسیدان و همچنین تعدادی ویتامین و مواد معدنی است.

کلم بروکلی به ویژه ویتامین C، فیبر، بتا کاروتن، فولات و پتاسیم زیادی دارد.

این سبزی همچنین فوایدی برای پوست خشک و پوسته پوسته شده ی ما در زمستان دارد. ویتامین C تولید کلاژن را برای سالم نگه داشتن پوست تحریک می کند، در حالی که ویتامین A از غشاء سلول پوست محافظت می کند و مانع از آسیب پوست در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید می شود.

به علاوه، این ماده ی خوراکی تنها 15 تا 25 کالری در هر وعده دارد، بنابراین لازم نیست در مورد افزایش سایز در طول ماه های زمستان نگران باشیم.

 

پایان

خانم دکتر حائری فر

 

 

اصول گام برداری و پیاده روی صحیح در کوهنوردی

 اصول گام برداری و پیاده روی صحیح در کوهنوردی با رعایت یک سری قواعد ساده می توانیم با گام برداری صحیح و تقسیم انرژی مناسب از آسیبهای رایج ورزش کوهنوردی اجتناب کنیم. خیلی از دوستان همنورد هستند  که به علت رعایت نکردن همین اصول ساده، زانوهای خودشان را به دست فیزیوتراپها سپرده اند.

اولین عضو فعال هر کوهنورد در ورزش کوهنوردی پاها میباشد و اگر شخص بتواند بطور صحیح ازاین عضو استفاده کند کمتر دچار خستگی می شود و رسیدن به این هدف مستلزم هماهنگی بین دستگاه تنفسی و اعضای دیگر می باشد .گام برداری صحیح به صورتی است که شخص به نفس نفس زدن نیافتد واین عمل اصولی دارد که بصورت مختصرآنها را بیان می کنیم .

اولین اصل در آمادگی بدن جهت انجام هر ورزش گرم کردن می باشد . در کوهنوردی عمل گرم کردن به دو روش انجام می شود.

۱-     گرم کردن بدن با نرمش و انجام حرکات کششی در ابتدای حرکت .

۲-     گرم کردن بدن با راهپیمایی بسیار آرام و گام کوتاه در ابتدای حرکت .

باید بدانیم که تنها راه جلوگیری از ساییدگی مفاصل زانو علاوه بررعایت نکات زیر، تقویت ماهیچه های چهار سر زانو ( بالای زانو ) می باشد. بهترین تمرین برای تقویت این ماهیچه ها، دویدن های منظم و مناسب می باشد.

 اگر زمان و مکان مناسبی برای دویدن ندارید می توانید از روش ساده و بسیار کارآمد زیر استفاده کنید  :
بر روی یک صندلی بنشینید؛ جفت   پاهای خود را بالا بیاورید و آنها را صاف در مقابلتان قرار دهید. چند ثانیه ای نگه دارید و بعد رها کنید و دوباره تکرار کنید. روزهای بعد می توانید با قوی تر شدن ماهیچه های پا، مدت بیشتری آنها را بالا نگاه دارید و یا حتی وزنه های کمی مثل کتاب یا بالشت بر روی آن قرار داهید و تعداد دفعات تکرار را افزایش دهید.

گام برداری در پیمایش ها

  1. در هنگام حرکت فاصله ی پاها باید به اندازه عرض شانه ها باشد و پا نباید زیاد از حد باز شود .
  2. بدن در هر حالتی ایستاده بر سطح افق عمود باشد.
  3. ابتدا پنجه و بعد پاشنه پا روی زمین قرار میگیرد.
  4. در هر گام پای تکیه گاه صاف سپس پای بعدی از زمین برداشته شود (نباید با زانوی خم صعود کرد)
  5. تمامی کف پا روی زمین قرار گیرد، باستثناء شیبهای تند که با نوک پا گام بر می داریم، استفاده از نوک پاموجب خستگی زودرس عضلات پا میگردد.
  6. گام برداری باید با حرکت یکنواخت، قدم ها یکسان و با ریتم منظم حرکت میکنیم.
  7. در شیب های بالای 20 درجه  بهتر است، بصورت زیگزاگی صعود شود. البته هر چه شیب بیشتر می شود باید زاویه بین دوخط زیگزاگ کمتر وطول مسیر زیگزاگ باتوجه به پهنای منطقه مانور، بیشتر می شود.
  8. برگرداندن عضله به حالت اولیه بسیار مهم است (چون هر اندازه عضله فشرده تر و درحالت انقباض باشد انرژی بیشتری جذب می کند) .
  9.  باشد .
  10. با تنظیم تنفس و گام خود ، از بالا رفتن ضربان قلب ودر نهایت خستگی زودرس جلوگیری کنید (در حالت عادی هر دو گام یک دم و بازدم) و تنفس باید بوسیله بینی و کامل صورت گیرد ( در اصطلاح دیافراگمی باشد) .
  11. تنفس از طریق بینی انجام شود زیرا تنفس از دهان باعث خشگی گلو، تشنگی و در هوای سرد سرماخوردگی و عفونت گلو میگردد.
  12. در شیب های تند و ارتفاعات بالا با هر گام دم و با گام بعدی عمل باز دم را انجام میدهیم.
  13. پس از هر یک ساعت حرکت پنج دقیقه استراحت لازم است.
  14. برای هر صعود مهم ترین مسئله تقسیم صحیح انرژی می باشد.

نحوه حرکت در سرازیری

اولین مرحله آمادگی هنگام حرکت در سرازیری این است که داخل پوتین جوراب ضخیم و نرم دیگری پوشیده و با بستن محکم بندکفش از حرکت اضافی پا در پوتین جلوگیری نماییم.


مراحل چهار گانه حرکت در سرازیری

  1. قدمهای برداشته شده در سرازیری می باید متعادل تر از قدمهایی باشد که تنها تحت تأثیر قوه جاذبه قرار می گیرد و بی اختیار برداشته می شود.
  2. پا در هر قدم با زانوی شکسته بر روی زمین قرار می گیرد و پاها مرتب و متواتر در کنار یکدیگر حرکت می نمایند. راه پیمایی در سرازیری هیچ کجا به اندازه راه پیمایی در سربالایی مشکل نیست ولی نباید شدت جراحات وارده را در سرازیری نادیده گرفت.
  3. در سرازیری است که خراشهای پوستی ایجاد می شود و مفصل زانوها جابجا شده مچ پا می پیچد، لذا سرعت راه پیمایی در سرازیری نباید خیلی بیشتر از سرعت سربالایی باشد.
  4. در سرازیری شخص باید گامهای خود را با اختیار و کنترل شده بردارد و به دلیل همین کنترل حرکت است که شخص باید به میزان سرعت خود دقت نماید. معروف است که کامیون با هر دنده ای که در سربالایی می رود حداکثر با یک دنده سبکتر از آن در سرازیری به آن توجه کند و همچنین به استراحت در سرازیری به همان اندازه استراحت در سربالایی اهمیت دهد.

گام برداری در فرود کوه

  1. پا از زانو کمی خم و با انعطاف حرکت میکنیم.
  2. ابتدا پاشنه و سپس پنجه پا را روی زمین قرار میگیرد.
  3. اگر شیب تند است، به روش پلکانی و از پهلو با بقل پا فرود میآییم.
  4. در شن اسکی ها، باید بدن را کمی خم و پاشنه پا را در شن فرو کرده فرود میآییم.

چگونگی حرکت در کوه پیمایی های طولانی:

در کوه پیمایی، قدمهای متعادل و آهنگ ثابت و سرعت یکنواخت رکن اساسی می باشند. چنانچه یک روش کوه پیمایی بسیار مهم را خواسته باشیم تعیین کنیم که بر اساس آن سرعت راه پیما تنظیم و انرژی ذخیره و به طور متعادل مصرف گردد آن روش قدم برداشتن توأم با استراحت می باشد. راه پیمایی در کوهستان همراه با صرف انرژی زیاد است لذا پا و ششها احتیاج به یک زمان کوتاه استراحت در خلال حرکت پیدا می کنند. در قدم آهسته همان طور که در هر گام یک لحظه و مکث وجود دارد، تعداد تنفس می باید با این جریان تطبیق داده شود. به طور مثال در شرایط معمولی هر سه یا چهار گام یک عمل دم و هر سه یا چهار گام دیگر با عمل بازدم هماهنگ می گردد، در یان مثال گامها سریعتر از ریه های شخص عمل می کند و در واقع گامها باید در مکث بوجود آمده استراحت کنند لکن در ارتفاعاتی که هوا رقیق است ریه ها احتیاج به مکث دارند و در ازاء هر دو، سه، یا پنج نفس یک قدم برداشته می شود. در ارتفاعات بالا کوه نوردان می باید آگاهانه نفس عمیق و سریع و پشت سر هم بکشند در ارتفاعات پایین عضله های پا هستند که احتیاج به زمان بیشتری جهت کسب انرژی دارند. یک عامل مهم در راه پیمایی توأم با استراحت، هماهنگی فکری و روحی می باشد. وقتی که قله همانطور دور و غیرقابل دسترس به نظر می رسد. شخص می باید به این روش اعتماد نماید که مسافتهای باقی مانده را به کندی ولی پیوسته پشت سر بگذارد. در این نوع حرکت گامها می باید آهسته تر از مواقع معمولی برداشته شود، به نحوی که نفس کشیدن مانع صحبت کردن نشود. اگر در هنگام حرکت دچار تنگی نفس بشویم و نتوانیم براحتی با دیگران صحبت نماییم می توان نتیجه گرفت که سرعت قدم برداشتن زیاد است. قدم برداشتن آهسته و متعادل، احتیاج به استراحت ثابت و ایستای کمتری پیدا می نماید و بسیار بهتر از قدم برداشتن سریعی است که مستلزم تعداد استراحت بیشتری می باشد یک کوه پیما می باید بدون نیاز به استراحت، لااقل برای مدت یک ساعت راه پیمایی نمودن بتواند بر روی شیبهای تند با هماهنگی قدم برداشته و تنفس خود را کنترل نماید. یک نفر مبتدی نباید بیشتر از ده کیلومتر در روز راه پیمایی نماید مخصوصاً در شرایطی که ارتفاع بیشتر از 1500 متر باشد. در مناطق برفی و قلوه سنگی این مقدار به تناسب کاهش می یابد.

عوامل مؤثر در کوهپیمایی

تعیین روش صحیح راه پیمایی با عوامل متعددی از جمله قدرت جسمی، میزان بار، مسافت و زمان در ارتباط می باشد. لذا برای راه پیمایی صحیح در مناطق گوناگون، نمی توان به شرایطی واحد و یکسان دست یافت ولی عوامل اساسی و مهمی که در راه پیمایی صحیح نقش تعیین کننده ای دارد را می توان به ترتیب زیر بیان نمود.

الف ـ سرعت راه پیمایی و تعیین درستی آن.

ب ـ اتخاذ روشی که بر اساس آن سرعت راه پیمایی تنظیم و انرژی بدن ذخیره گردد.

ج ـ استراحت های لازم در خلال راه پیمایی.

الف: سرعت راه پیمایی

توجه به دو قسمت از بدن که کنترلهای جداگانه ای را بر روی اندام اعمال می نمایند به ما کمک می کنند تا به درستی سرعت قدم زدن خود پی ببریم، در درجه اول: «قلب»، زیرا هرکس به همان سرعتی می تواند حرکت کند که ضربان قلبش اجازه می دهد، هنگامی که قدم برداشتن مستلزم تلاش زیاد و همراه با افزایش ضربان قلب است این امر نشان دهنده این واقعیت است که سرعت راه پیمایی زیاد است. دوم: «ریه ها»، چون شخص می تواند آن مقدار سرعت داشته باشد که ریه هایش اجازه می دهند، مسلماً وقتی که ریه ها با ناامیدی و تلاش زیاد دنبال هوای تازه هستند می توان نتیجه گرفت که سرعت زیاد است. وجود هر یک از نشانه های فوق باعث می شود که از سرعت راه پیمایی بکاهیم. لذا به خاطر ارتباط مستقیم توان پاها در راه پیمایی با میزان ضربان قلب و تنفس ریه ها، معروف است که پاهای کوه نورد قلب و ریه دوم او می باشند. سرعت در خلال راه پیمایی متغیر است. در شروع راه پیمایی مخصوصاً در صبحها بهتر است که آهسته حرکت نمائیم تا بدن بتواند به خواسته های ما آگاهی یافته و هماهنگی در بین فعالیت اعضای مختلف از جمله چشم، پا، قلب و ریه ایجاد گردد. بعد از مدتی راه پیمایی شخص آمادگی بیشتری یافته و با نشاط و قدرت بدنی خوبی حرکت می نماید. در واقع ارتباط چشم، پا، قلب و ریه به نحو مطلوبی برقرار گشته و پا به جریان افتادن خون در بدن عضله ها و اعصاب مربوطه نرم گشته و تحرک بیشتر و بهتری برای عکس العمل نشان می دهند.

ب: تنظیم سرعت و ذخیره سازی انرژی

برای آشنایی با نحوه حرکت صحیح در شیبها، تصور نمایید که در پایین پلکانی با تعدادی پله ایستاده اید. برای شروع زانوهایتان را حتی المقدور به عقب متمایل نموده و مفصل زانوها را تا حد امکان باز و در یک راستای مستقیم و عمود بر زمین قرار دهید. سپس یک قدم به جلو برداشته و پای عقب را همان گونه راست و به حالت ثابت نگاه دارید. بعد از قرار دادن یا روی اولین پله پای دیگرتان را حرکت داده و قدم بعدی را بردارید. این بار پایی را که روی اولین پله قرار گرفته می باید به حالت راست و ثابت نگهدارید. این تعویض پاها می باید در تمام طول راه پیمایی رعایت گردد. تا بدین ترتیب سنگینی وزن شما مستقیماً بر روی استخوانهای پا قرار گرفته و فشار حاصل حتی المقدور به زمین منتقل گردد. بدین ترتیب هر یک از پاها در حین قدم برداشتن برای لحظه ای فرصت استراحت پیدا می کنند. بهتر است که این حرکت را بر روی پله تمرین نموده و سپس آن را در کوه نیز تجربه نمایید. در راه پیمایی گامها باید به صورت موازی برداشته شود وابتدا کف پا و سپس پاشنه پا بر روی زمین قرار گیرد. بنابراین نباید پنجه پا را از قسمت خارجی و یا ابتدا از پاشنه آن بر روی زمین قرار داد. عضلات پا وظیفه به حرکت درآوردن اهرمها و مفصلها را به عهده دارند، نه تحمل سنگینی و فشار حاصله از وزن بدن، بدین خاطر توجه به اندازه گامها و فاصله آن با زمین در راه پیمایی بسیار مؤثر می باشد. در انجام حرکات ورزشی اندازه های طبیعی بدن نقش به سزایی داشته و به تجربه ثابت شده که اندازه گامهای هر شخص در راه پیمایی برابر با اندازه طبیعی کمر وی می باشد. فاصله گامها از زمین نبایستی از قوزک پا بیشتر باشد چون در غیر این صورت عضلات در هنگام جابجایی و قدم برداشتن انرژی بیشتری مصرف نموده و زودتر خسته و ناتوان می گردند. دقت بر مسیر راه پیمایی از طریق چشم بسیار حائز اهمیت است و نمی تواند به صورت یک عادت و عمل عادی درآید. کوهستان محیطی است که تحت تأثیر نیروهای طبیعی فراوانی قرار دارد و به عنوان مثال مسیری که یک بار قبلاً تجربه کرده ایم ممکن است بر اثر ریزش کوه، جاری شدن سیل، فرود آمدن بهمن و ده ها عوارض دیگر دگرگون شود. نادیده گرفتن نکات یاد شده فوق ممکن است باعث صدمه دیدن عضلات و مفاصل گردد.

ج: استراحت در خلال راه پیمایی

در طول ساعات اولیه روز وقتی که هنوز بدن خسته نشده توقفها باید خیلی کم و کوتاه باشد. برای استراحت کنندگان بهتر است در حالت ایستاده قرار گیرند و با تکیه بر یک درخت یا تخته سنگ کوله را از دوش خود بردارند و روپوش به تن کنند و تنفس عمیق انجام دهند و در طول ساعات بعدی راه پیمایی بدن نیازمند استراحت کاملتر است و در این حال راه پیمایان می توانند در یک جای مناسب نشسته و در حالی که پاها صاف و کشیده بر روی زمین قرار دارد، شخص می تواند خوردنی و نوشیدنی از نوع قندی میل نماید. از نظر روانی بهتر است که در بالای شیب استراحت نمایید نه در پایین آن و سعی کنید محلی را انتخاب نمایید که مشرف به مناظر خوبی باشد و امکان عکس برداری را برای شما فراهم سازد. انجام این کار، فکر شما را از پاها و عضلات خسته تان باز می دارد. در مناطق مشرف به باد استراحت ننمایید چون وزش باد و هوای سرد عضلات شما را به سرعت می بندد.

د: تنفس صحیح در کوه

تنفس باید عمیق و به طریقه صحیح صورت گیرد برخلاف آن چه اکثر اشخاص انجام می دهند حجم ششها نباید از طرفین افزایش یابد در اثر این نوع تنفس غلط حجم قفسه سینه افزایش می یابد.
در تنفس صحیح حجم ششها از ناحیه تحتانی افزایش یافته که این امر با افزایش حجم شکم همراه است. این شکل تنفس در ناحیه شکم به صورت ضربان مشخص و روشنی قابل رؤیت می باشد.
لذا از نظر راحتی هیچ وقت نباید کمر را محکم با کمربند و مانند آن بست، کمربند می باید در پایین ترین حد ممکن بسته شود، در این روش باید سعی گردد هوای دم به تحتانی قسمت ریه ها هدایت و انباشتگی ریه ها از هوای دم انجام پذیرد. عمل بازدم بعد از یک مکث چند ثانیه ای و حداقل سه ثانیه به دنبال عمل دم با فشار پرده دیافراگم به قسمت تحتانی ششها به طور کامل با حداکثر تخلیه صورت بگیرد.

چگونه حرکت کنیم؟

فرمول کلاسیک آن عبارتند از:

 هماهنگی قدم با نفس، تنظیم سرعت حرکت با شیب و سختی مسیر.

 در تابستان استراحت در فواصل معین و در جاهای بدون باد.

 در زمستان حرکت مداوم.

 نه خیلی سریع و نه خیلی آهسته (معمولأ ابتدا آهسته و پس از گرم شدن تندتر).

 حرکت با چشم باز، با توجه به اطراف و مسیر بازگشت و با توجه به فواصل و موانع و زمانها .

 در صورت لزوم یادداشت برداری و جمع آوری هر چه بیشتر اطلاعات.

 با احتیاط و بدون خطر کردن زیاد.

هنگام کوهنوردی باید انرژی خود را به گونه ای تقسیم کرد تا کمتر خسته شویم. تند راه رفتن در سربالایی ها به ویژه در کسانی که فاقد آمادگی جسمانی لازم اند یا این که کوله پشتی سنگین با خود به همراه دارند، نه تنها باعث تنگی تنفس خواهد شد بلکه مصرف انرژی بیشتری را می طلبد.

اگر این عمل ادامه یابد، شخص کوهنورد به اصطلاح خواهد برید. بیشتر کسانی که در کوه می برند آن هایی هستند که انرژی خود را به خوبی تقسیم ننموده اند.

طول قدم یک کوهنوردی باید با در نظر گرفتن قد و عوامل دیگری همچون شیب مسیر تنظیم شود.

 در مکان های تقریبا تخت که شیب اندکی دارند، می توان قدمهای بلندی برداشت. ولی در سربالایی ها و مکان های پرشیب باید فاصله قدمها را کوتاه تر در نظر گرفت تا خستگی به کمترین میزان خود برسد.

هنگام راهپیمایی باید تمام سطح پا روی زمین گذاشت. اما در بعضی از سربالایی ها می توان فقط از قسمت جلویی پا نیز استفاده کرد.

یکی از نکات بسیار مهم در کوهپیمایی، تنفس صحیح نگام صعود و فرود است. زیرا که با تنفس صحیح، اکسیژن کافی به بدن خواهد رسید. به خصوص که در ارتفاعات به دلیل کم شدن میزان هوا، بدن نیاز به مصرف انرژی بیشتری برای کسب اکسیژن مورد نیاز خود دارد.

هنگام دم می توان هم از بینی و هم از دهان استفاده نمود (با نسبت 70 به 30 درصد). استفاده صرف از بینی با توجه به تمام مزایایی آن، به دلیل حجم هوای ورودی کمتر، گاهی اوقات امکان پذیر نیست.

هنگام بازدم باید هوای درون ریه ها را محکم از دهان خارج کرد (بازدم قوی) تا بتوان از حجم هوای مرده داخل ریه ها تا حد امکان کاست و هوای پر اکسیژن را جایگزین نمود.

تعداد دم و بازدم، به عواملی چون ارتفاع، آمادگی جسمانی، شیب مسیر، طول قدم ها حجم ریوی، میزان رطوبت هوا و در نهایت نحوه قرار گیری سر و گردن بستگی دارد.

معمولا نمی توان مدت زمان طی یک مسیر معین را با دقت کامل تعیین کرد. اما روش هایی وجود دارد که می توان با استفاده از آن ها این زمان را با دقت قابل قبولی به دست آورد.

یکی از این روشها به قانون نایسمیت (Naismith's Rule) معروف است. با استفاده از این قانون و داشتن نقشه های بزرگ مقیاس ( مقیاس 5000/1 یا بزرگتر) می توان قبل از انجام یک برنامه تقریب خوبی برای زمان انجام آن برنامه به دست آوریم.

قانون نایسمیت برای تخمین زمان انجام یه برنامه:

برای هر 5 کیلومتر راهپیمایی در مسیرهای تخت و ساده 1 ساعت در نظر می گیریم.

برای هر 3 کیلومتر کوهپیمایی در شیب ها که شما را به تقلا وا می دارد، 1 ساعت در نظر می گیریم.

برای هر 1 کیلومتر مسیر ناهموار، بوته زار انبوه، برف نرم، شن زار، 1 ساعت در نظر می گیریم.

به ازای هر 500 متر افزایش ارتفاع، 1 ساعت به زمان کل اضافه می کنیم.

به ازای هر 1000 متر کاهش ارتفاع، 1ساعت به زمان کل اضافه می کنیم.

در مجموع به ازای هر 5 ساعت نیز 1 ساعت اضافی برای اوقات تلف شده و استراحت در نظر می گیریم.

باید عادت نماییم تا بعد از حدود 2 ساعت کوهپیمائی مداوم حدود 10 تا 15 دقیقه استراحت کنیم تا بدن ما بتواند خود را برای فعالیت بعدی آماده کند.

در موقع عبور از سطوح شیب دار باید عمود بر سطح حرکت نماییم در این حالت پاها را نیز عمود بر سطح افق قرار داد.

در شیب می توان از باتوم راهپیمائی نیز استفاده نمود.

تا حد امکان از صعود در شیب های پر از سنگریزه و شن اجتناب نمایید چرا که با صرف انرژی زیاد مسافت کمی را خواهید پیمود. در این جور مکان ها باید جایی را انتخاب کرد تا شخص به عقب لیز نخورد، هنگام پایین آمدن از این نوع سطوح باید اول پاشنه پا را روی زمین گذاشت.

هنگام پاین آمدن از شیب های تند بهتر است فاصله قدم ها را کوتاهتر انتخاب نماییم. رعایت فاصله مناسب با نفر جلویی نیز از واجبات است. به طوری که اگر نفر جلویی ناگهان ایستاد، تعادل نفر قبلی به هم نخورده و احتمالا به نفر جلو برخورد نکند. از سویی اگر تعادل نفر عقب به هم خورد، نفر جلویی فرصت کافی برای عکس العمل داشته باشد. باید به خاطر بسپاریم که هنگام پایین آمدن متناسب با میزان شیب مسیر زانوها را خم و بالاتنه را نیز به شرط آن که مرکز ثقل بدن هنوز داخل سطح اتکای بدن بماند، به جلو متمایل کنیم.

شیب های بیش از 20 درجه را چه هنگام صعود و چه هنگام فرود حتما به صورت مارپیچ (زیگ زاگ) طی نمایید. زیرا در این صورت فشار وارد بر بدن بسیار کمتر می شود به یاد داشته باشید که هر چه شیب تند تر می شود، زاویه بین دوخط زیگزاگ کمتر و طول مسیر زیگزاگ کمتر و طول مسیر زیگزاگ با توجه به پهنای منطقه مانور بلندتر می شود.

هنگام بالارفتن از شیب بهتر است که از پاکوب ها  برای طی مسیر استفاده شود و حتی المقدور از مسیرهای نامشخص پرهیز گردد.

مسیرهای با شیب کم را می توان به طور مستقیم بالا رفت. این مسیرها اکثرا مسیرهایی هستند که از گذشته های دور اهالی کوهپایه نشین آن منطقه، در شرایط هوایی مناسب، به دلایل متفاوت در آن تردد می کردند که اکنون مورد توجه کوهنوردان قرار گرفته است. این گونه مسیرها غالبا در کنار رودها یا کَمَربُر کوه ها قرار دارد.

به هر روش که در حال بالارفتن از شیبی باشیم باید پای باردار بعد از هر گام همیشه به صورت مستقیم قرار بگیرد. این عمل باعث می شود تا فشار وزن بدن از روی ماهیچه های پا خارج و به استخوان ها و تاندوم ها منتقل شود. در غیر این صورت ماهیچه های پا باید دائماً وزن بدن را تحمل کنند. که این امر سبب خستگی زودرس خواهد شد.

عبور از رودخانه و جریان‌های آب

راه‌های عبور از رودخانه‌ها و تاثیرات عمق آب، سرعت جریان آب و عرض رودخانه یکی از مسایل پیش روی کوهنوردان است که در این مطلب بررسی شده است:
تا آنجا که امکان دارد سعی کنید برای عبور از روی رودخانه‌ها از پل‌ها یا معابری که امکان عبور از آن را فراهم می‌سازند، استفاده کنید حتی اگر فاصله آنها دور باشد و شما مجبور به طی مسافتی بیشتر شوید. تنها در مواقع ضروری و غیرقابل اجتناب داخل آب شوید. در صورتی که به هر علتی مجبور بودید از داخل آب عبور کنید،

موارد مهم زیر را مدنظر قرار دهید:

الف) دمای هوا : خیس شدن در فصول سرد می‌تواند حیات شما را به خطر اندازد، پس قبل از اقدام به عبور از آب لازم است از وجود لباس‌های خشک اضافی و همچنین امکان تولید گرمایش(نظیر دسترسی به چوب برای روشن کردن آتش) اطمینان حاصل کنید. لذا در صورت مهیا نبودن این شرایط توصیه اکید بر بازگشت می‌کنیم. به‌ویژه امکان خشک کردن کفش بسیار مهم است.

ب) عمق آب : هر چه عمق آب بیشتر باشد، نیاز به انجام حمایت از افراد تیم بیشتر می‌شود. اگر عمق آب پایین‌تر از گردن افراد تیم بوده و به اندازه عرض رودخانه طناب انفرادی همراه داشته باشید کار راحت خواهد شد. در این حالت لازم است ابتدا یکی از افراد قوی تیم با بستن یک سر طناب به خود از رودخانه عبور نموده و آنگاه با کمک یکی از افراد دیگر تیم در این سمت رودخانه، دو سر طناب را به نحوی که طناب خیلی کشیده نگردد و کمی آویزان باشد کنترل نمایند، سپس بقیه افراد تیم با توجه جریان آب از سمت چپ ویا راست طناب عبور. اما اگر عمق آب بالاتر از گردن افراد تیم بوده و یا طناب انفرادی کافی نداشته باشید چاره‌ای جز شنا برای عبور از رودخانه نخواهید داشت. همچنین حتی اگر عمق آب در حد سینه شما باشد، اما فشار و سرعت آب بیشتر باشد بهتر است با شنا از آن عبور کنید. برای شنا ابتدا کوله خود را در آورده و در زیر سینه خود قرار دهید و سپس دو دست خود را بر روی آن بیندازید. آنگاه چهار دست و پا و به شیوه شنای سگی از رودخانه عبور کنید. ترجیحاً تک‌تک شنا کنید تا احیاناً اگر برای کسی اتفاقی افتاد بقیه بتوانند به او کمک کنند.  ج) سرعت جریان آب : هرچه سرعت جریان آب و عمق آب بیشتر باشد باید مایل‌‌تر و در جهت موافق جریان رودخانه شنا کنید، حتی اگر ۵۰ متر پایین‌تر موفق به رسیدن به آن سمت رودحانه شوید. توجه داشته باشید که حفظ جان مهم‌تر از حفظ کوله است و لذا اگر احساس کردید نگهداری کوله می‌تواند جان شما را به خطر اندازد، کوله را رها کرده و خودتان را نجات دهید. همچنین لازم است دقت و توجه بیشتری نسبت صخره‌های موجود در وسط و اطراف رودخانه و همچنین احتمال وجود آبشار در پایین رودخانه کنید.  د) عرض رودخانه : اگر عرض رودخانه کم باشد، می‌توان از چوب یا باتوم نیز برای حمایت استفاده کرد. 
شما می توانید شیوه های عملی و مختلف عبور از رودخانه را از مربیانتان بیاموزید . فقط کافیست که بخواهید !!!
چند نکته اضافی :
۱- ترجیحاً با کفش از رودخانه عبور کنید. کفش شما محافظ شما در برابر سنگ‌های تیز و برنده، مارهای زهرآلود در بعضی از مناطق، سر خوردن در آب و پیچ‌خوردن پا در وسط سنگ‌ها خواهد بود. البته راه رفتن با کفش خیس می‌تواند سبب تاول زدن پای بعضی از افراد تیم شود. لذا قبل از ادامه طریق به نحو مناسب اقدام به خشک کردن کفش و تعویض جوراب کنید.
۲- قبل از وارد شدن در آب نسبت به آب‌بندی بودن وسایل خود اطمینان حاصل کنید، به‌ویژه کبریت، اسناد و مدارک، نقشه، پول، کیسه‌خواب، لباس‌های خشک اضافی، غذا و وسایل صوتی و دیجیتالی خود و غیره. 
۳- در کف بعضی از رودخانه‌ها امکان وجود تورهای ماهیگیری وجود دارد، توجه داشته باشید که گیر کردن پای شما در تور می‌تواند باعث گرفتن جان شما شود. 
در صورتی که عبور از رودخانه ریسک بالایی دارد، مبادرت به این‌کار نکنید و برگشتن را بر به خطر انداختن جان خود و دوستانتان ترجیح دهید. 

منابع:کوهنوردان زرتشتی ایرانگروه کوهنوردی تیلارگروه کوهنوردی مهر قم

علت صدا دادن مفاصل چیست؟ چگونه درمان می‌شود؟

بسیاری از ما در طول روز ممکن است صدا دادن مفاصل را تجربه کرده باشیم. در حین راه رفتن یا بعد از نشستن طولانی بخواهیم بلند شویم و یا حتی هنگام انجام فعالیتی. گاهی این صداها شبیه تق تق کردن هستند، ترق ترق یا خرت خرت زانو و یا شبیه به ساییده شدن دو چیز روی هم هستند.

آیا صدا دادن مفاصل خطرناک است؟

چنانچه زانو، شانه و یا قسمت‌های دیگر بدن شما صدا می‌دهد ممکن است به این فکر افتاده باشید که علت چیست؟ این عارضه در پزشکی کریپتوس نامیده می‌شود. در پزشکی ارتوپدی و پزشکی ورزشی، کریپتوس صدا دادن مفاصل، کلیک کردن یا ترق تروق در یک مفصل را توصیف می‌کند. معمولاً صدا دادن مفصل به معنی وجود هوا (گاز) در مفصل است، که معمولاً بی ضرر است، اما همراه شدن این صدا با درد می‌تواند نشانه‌ای از فرسودگی و یا جراحت باشد که در این صورت باید با پزشک مشورت کنید، چون ممکن است علت آن عوامل مختلفی مانند ساییده شدن نسوج نرم اطراف مفصل روی برجستگی‌های استخوانی، ضایعات منیسک، ضایعات غضروفی و یا رباط‌های اطراف مفصل باشند.

علت صدا دادن مفصل چیست؟

این صدا معمولاً زمانی که مفاصل یا رباط‌ها روی هم حرکت کرده و یا فشرده می‌شوند، ایجاد می‌شود. طبق گفته متخصصین، بدن ما بافت‌های متفاوتی دارد و زمانی که این بافت‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند و یا روی هم حرکت می‌کنند، باعث ایجاد این صدا می‌شود.

بین مفاصل مایعی به نام سینوویال وجود دارد که به حرکات مفاصل کمک می‌کند. زمانی که شما به مفاصلتان فشار وارد می‌کنید و یا آن‌ها را به حرکت در می‌آورید، حباب‌های گازی مثل دی‌اکسید کربن و یا نیتروژن ایجاد می‌شود که ترکیدن آن‌ها نیز ایجاد صدا می‌کند. اما علت‌های مهمتری نیز برایش وجود دارد.

خرت خرت کردن زانو به دلیل آرتروز

در برخی موارد این صدا می‌تواند نشانه آرتروز باشد، با بروز آرتروز بافت مفاصل تخریب و قسمت نرم غضروف نازک و یا غیرعادی می‌شود. وقتی این سطوح فرسوده رو هم می‌چرخند و یا حرکت می‌کنند، باعث صدا ایجاد شده و ممکن است با درد همراه باشد. آرتریت هم می‌تواند موجب درد مفصل، نازکی و سفتی بافت مفصل و یا التهاب استخوان شود.

آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی مزمن است که می‌تواند سبب ایجاد کریپتوس شود. این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی شما به طور تصادفی به آستر مفاصل شما آسیب برساند و در نهایت منجر به فرسایش استخوان و مفاصل می‌شود که صدا دادن مفصل زانو را به دنبال دارد.

سندرم درد پاتلوفمورال

از دیگر دلایل ایجاد صدا در مفاصل به‌خصوص زانو می‌تواند سندرم درد پاتلوفمورال و یا آسیب و پارگی رباط‌ها و یا منیسک باشد. به طور کلی هرچه باعث ایجاد آسیب در بافت‌های بدن شود، ممکن است منجر به کریپتوس شود. از جمله آن‌ها می‌توان، التهاب تاندون و یا بورسیت ( التهاب کیسه‌های پر از مایع که از استخوان‌ها، تاندون‌ها و عضلات نزدیک مفاصل شما محافظت می‌کند) باشد.

حرکت تاندون

وقتی مفاصل حرکت می کنند، وضعیت تاندون‌ها و لیگامان‌های اطراف آن مفصل تغییر می‌کنند. این تغییر وضعیت موجب می‌شود تا آن‌ها از روی برجستگی‌های استخوانی اطراف مفصل عبور کنند. با باز و بسته شدن مکرر مفصل، هر کدام از این تاندون‌ها یا لیگامان‌ها ممکن است بارها به جلو و عقب حرکت کرده و با هر بار عبور از روی برجستگی استخوانی صدایی ایجاد کنند. این صداها ممکن است توسط خود فرد حس شده و یا حتی دیگران هم آن را بشنوند. همچنین با حرکت کردن مفصل، در بعضی حالات، لیگامان‌های اطراف آن به شدت کشیده می‌شوند و این کشیدگی ممکن است صدا ایجاد کند.

گیر کردن تاندون

گیر کردن تاندون از علل مهم صدا دادن مفصل ران در حین حرکت و راه رفتن است. یکی از علل احساس صدا در مفصل ران و لگن، گیر کردن باند ایلیوتیبیال یا تاندون ایلیوپسواس بر روی برجستگی‌های استخوانی لگن است. این بیماری را “مفصل ران صدادار” یا Snapping hip میگویند.

کندرومالاسی کشکک

کندرومالاسی کشکک در کسانی که زیاد می‌دوند و در خانم‌ها بیشتر دیده می‌شود. در این بیماری استخوان کشکک به درستی در جای خود قرار نگرفته و در اثر حرکات مکرر در جلوی زانو غضروف آن آسیب می‌بیند. علائم کندرومالاسی یا نرمی غضروف کشکک، درد زانو بخصوص بعد از نشستن به مدت طولانی است. حرکات زانو ممکن است با صدا همراه باشد. درمان این بیماری همان درمان‌های عمومی درد زانو و تقویت عضلات چهارسر ران است.

علائم لگن صدا دار چیست؟

مهمترین علامت این بیماری احساس تقه یا شنیدن صدا در حین حرکت مفصل ران است. این صدا ممکن است در مناطق متفاوتی از لگن احساس شود. وقتی که علت ایجاد کننده صدا حرکت باند ایلیوتیبیال بر روی تروکانتر بزرگ باشد صدا در سطح خارجی لگن احساس می‌شود و وقتی که علت در حرکت تاندون ایلیوپسواس بر روی لبه جلویی لگن باشد صدا در جلو و داخل لگن حس می‌شود. صدا و احساس تقه ممکن است با یا بدون درد باشد. در مواردی که بیمار درد دارد این درد معمولا در حین فعالیت‌های بدنی شدیدتر می‌شود.

گاهی اوقات بیمار احساس می‌کند مفصل ران وی «در میرود» و یا جابجا می‌شود. در این موارد بیمار احساس می‌کند مفصل ران وی ناپایدار است. این احساس در واقع به علت حرکت تاندون بر روی برجستگی استخوانی بوده و در رفتگی واقعی در کار نیست. هر بار که تاندون از روی برجستگی استخوانی رد می‌شود این عبور با گیر کردن همراه است بنابراین حرکت به صورت پرشی خواهد بود و بیمار این حرکت ناگهانی و پرشی را در رفتگی تعبیر می‌کند.

برای صدا دادن مفصل چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر مفصل آسیب دیده شروع به صدا کردن بکند، پزشک با عکس برداری از آن وضعیت را بررسی می‌‌کند. در غیر این صورت، کار خاصی لازم نیست بکنید اما اگر صدا دادن مفاصل به دنبال زمین خوردن یا وارد شدن ضربه‌ای به آن شروع شده است حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

یافتن علت صدا دادن مفاصل و راه حل آن

مشکلات مفصلی، بخصوص با افزایش سن، بیشتر می‌شوند. در زمانی که از درد مفاصل رنج می‌برید توصیه می‌شود به سراغ موارد زیر بروید:

تشخیص متخصص: متخصصان به صورت حرفه‌ای با معاینات خاص می‌توانند علت این موضوع را بیان کنند.

تصویربرداری حرفه‌ای: به توصیه پزشک و با تصویربرداری از موضع مورد نظر از طریق MRI و یا عکس‌برداری می‌توان علت آن‌ را دریافت.

درمان‌های غیرتهاجمی و یا جراحی: پس از مشخص شدن علت، می‌توان به توصیه پزشک سراغ درمان‌های غیر تهاجمی مانند فیزیوتراپی و یا جراحی و تعویض مفصل رفت.

اگر این صدا در اثر ایجاد التهاب و تاندونیت باشد با متدهایی از قبیل R.I.C.E : استراحت، یخ درمانی (به مدت ۲۰ دقیقه ۳-۴ بار در روز روی موضع یخ قرار دهید)، کمپرس کردن یا بستن موضع و بالا قرار  دادن آن و همینطور از طریق مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروییدی مانند ناپروکسن و یا کورتیزون‌ها می‌توان مشکل را برطرف کرد.

در مواردی و به تشخیص پزشک درمان‌های جراحی و یا تعویض مفصل تجویز می‌شود

آرتروسکوپی: آرتروسکوپی یک عمل جراحی حداقل تهاجمی است که از ابزارهای کوچکی برای ایجاد شکاف در مفصل استفاده می‌شود. برای PFS، جراح شما می‌تواند بخش‌هایی از بافت آسیب‌دیده یا تاندون را از بین ببرد تا دامنه حرکتی بیشتری در زانو ایجاد کند.

دبریجمنت: بعضی از انواع PFS و آرتروز، با دبریجمنت بهبود می‌یابند. در این عمل جراحی تهاجمی، جراح می‌تواند غضروف را ترمیم کند تا ساییدگی را کاهش دهد.

تعویض مفصل: وقتی ورم مفاصل و یا آسیب‌های مفصلی پیشرفته باشد، می‌توانید تعویض مفصل را در نظر بگیرید. در جراحی تعویض مفصل، یک مفصل مصنوعی را در محل آسیب‌دیده قرار می‌دهند.

نحوه درمان صدا دادن مفاصل

کشش گردن

اگر شما به طور مرتب گردن شما خرت خرت می‌کند، سرتان را به سمت چپ متمایل کنید و گوش خود را نزدیک شانه خود بیاورید. ۳۰ ثانیه در این حالت نگه دارید سپس در طرف دیگر تکرار کنید. حرکت دوم: به آرامی سرتان را به سمت چپ و تا جایی که می‌توانید به راحتی به سمت چپ بچرخانید. آن را به مدت ۳۰ ثانیه نگه دارید، سپس به آرامی به سمت راست بروید و کشش را در آن سمت تکرار کنید. برای کشش پشت گردن، سرتان را رو به جلو خم کنید، سپس چانه را به سمت سینه پایین بیاورید تا زمانی که در پشت گردن کشش را احساس کنید. این وضعیت را ۳۰ ثانیه ادامه دهید.

کشش و ورزش شانه


انجام کشش Y، T و W برای شل کردن شانه‌های شما مناسب است. صاف بایستید، پاهای‌تان را از هم جدا کنید و زانوهای‌تان را کمی خم کنید. برای انجام حرکات Y، بازوهای‌تان را بالای سر بالا ببرید تا بدن شما شبیه حرف Y باشد. دست‌تان را تا جایی که می‌توانید دراز کنید، ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید سپس دست‌ها را ریلکس کنید.

در ادامه با بلند کردن دست‌ها از طرفین، حرف T را ایجاد کنید. ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید سپس دست‌ها را ریلکس کنید. با پایین آوردن بازوهای‌تان حرکت T را متوقف می‌کنیم، سپس آرنج را خم کنید و انگشت‌تان رو به بالا باشد تا دست‌های‌تان شبیه به حرف W باشد. ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید سپس دست‌ها را ریلکس کنید. برای هر حرکت ۵ ست ثانیه‌ای تکرارها را انجام دهید.

تمریناتی جهت سلامت مفاصل

۱-  سعی کنید ۳۰ دقیقه در روز و ۵ روز در هفته ورزش کنید. تمرینات ورزشی مانند پیاده‌روی سبک و دوچرخه‌سواری و شنا به خصوص برای مفاصل شما مفید هستند.

پیش از شروع یک برنامه ورزشی جدید با پزشک صحبت کنید، به خصوص اگر دارای سابقه بیماری قلب، استخوان و یا مفاصل باشید.

۲-  در تمرینات و فعالیت‌های ورزشی‌تان تنوع ایجاد کنید. ورزش منظم و متنوع برای مفاصل شما خوب است، اما حرکات مکرر می‌تواند باعث آسیب‌های مزمن شود. سعی کنید هر روز قسمت‌های مختلف بدن خود را ورزش دهید. اگر باید حرکات تکراری را در محل کار انجام دهید، هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه استراحت کنید.

۳-  اگر زانوهای‌تان، باسن و قوزک پا اغلب صدادار هستند، بر روی تقویت عضلات پای خود تمرکز کنید تا فشار روی این مفاصل را کاهش دهید. به پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری، شنا و یا استفاده از دستگاه‌های بدنسازی بپردازید.

رعایت وضعیت‌های صحیح بدن

۴-  حرکت اسکوات انجام دهید! بایستید و پاهایتان را به اندازه عرض شانه باز کنید. زانوهایتان را خم کنید و باسن خود را به عقب حدود ۴ تا ۵ اینچ (۱۰ تا ۱۳ سانتیمتر) خم کنید. در حالی که زانوهایتان را خم می‌کنید، صورت خود را صاف نگاه دارید و زانوهایتان از نوک پنجه پا جلوتر نیاید.  از خم کردن زیاد زانو خودداری کنید. برای ۱ تا ۲ ثانیه پایین بمانید، به موقعیت شروع برگردید و در مجموع ۱۰ بار تکرار کنید.

۵-  یوگا یا تای چی کار کنید. علاوه بر بهبود سلامت مفاصل و بهبود انعطاف‌پذیری، یوگا و تای چی می‌توانند تعادل را بهبود بخشیده و از افتادن جلوگیری کنند.

  • صاف بنشینید و گردن را صاف نگه دارید. پای‌تان را روی هم به صورت متقاطع قرار ندهید. پاها را در زاویه ۹۰ درجه و هم‌تراز با باسن قرار دهید.
  • از نشستن بیش از ۳۰ دقیقه خودداری کنید. اگر کارمند هستید و پشت میز می‌نشینید هر ۳۰ دقیقه از جای‌تان برخاسته و حرکات کششی انجام دهید. اگر مدت طولانی در یک موقعیت بمانید ممکن است مفاصل شما قفل کند.
  • هنگام راه رفتن ستون فقرات را صاف نگه دارید، سر صاف و نگاه رو به جلو باشد.
  • اشیا را با پاهای‌تان بلند کنید نه کمر! در این صورت فشار کمتری به کمر وارد می‌شود. کمر را صاف نگه داشته و با صاف کردن زانو اشیا را بلند کنید.
  • به جای اینکه روی شکم خود بخوابید به پهلو و یا پشت بخوابید. خوابیدن روی شکم هم‌ترازی طبیعی ستون فقرات را تحت تاثیر قرار داده و ممکن است باعث کمر درد شود.
منابع: aurorahealthcare + self + wikihow


آمادگی برای شرکت در برنامه های کوهنوردی

کوهنوردی یک ماجراجویی تمام عیار است که به هیچ عنوان نباید آن را دست کم گرفت. علاوه بر آشنایی با نحوه صحیح پیمایش می بایست با مواردی مانند نقشه خوانی، جهت یابی و کار با طناب نیز آشنا بوده و درک درستی نیز از وضعیت آب و هوایی منطقه ای که می خواهید در آن اقدام به کوهیپیمایی کنید داشته داشته باشید. حتما از سازمان های معتبر و یا دوستانی که تجربه کوهنوردی در محل مورد نظر شما را دارند راهنمایی بگیرید.
آماده سازی و برنامه ریزی برای کوهنوردی
برای آماده سازی و برنامه ریزی صعودتان وقت بگذارید. اگر برای برنامه ریزی و آماده سازی تان به خوبی وقت بگذارید شانس شما برای صعودی موفق و لذت بخش بسیار بسیار بیشتر خواهد شد. برای شناخت مسیرهای پاکوب و رایج وقت بگذارید، از دوستانتان کمک بگیرید و یا در اینترنت (با استفاده از منابع مختلف) جستجو کنید. صرف نظر از اینکه صعودی یک روزه در نزدیکی محل زندگیتان دارید و یا در برنامه ای یک ماهه شرکت می کنید، بسته لوازم کاربردی کاملی به همراه ببرید. همیشه پیش از شروع کوهنوردی وسایلتان را چک کنید، باور کنید اینکه هنگام صعود متوجه شوید یخ شکن هایتان را جا گذاشته اید اصلا خوب نیست!!
کفش مناسب کوهنوردی
در کوهنوردی کفش شما سرمایه ی شماست! در تمام  رشته های کوهنوردی اعم از سنگ نوردی ، کوهپیمایی ، جنگل پیمایی و …. کفش، مهمترین و اولین وسیله به حساب می آید. با توجه به اهمیت پوشیدن کفش مناسب، ویژگی های مهم و نکات کلیدی در انتخاب کفش مناسب کوهپمایی و کوهنوردی را به طور خلاصه شرح می دهیم:
الف- مشخصات کفی و رویه کفش کوهنوردی
رویه ی کفش می بایست :
۱- محکم و قابل ارتجاع باشد.
۲- ضد آب باشد. (برای برنامه های غیر زمستانه و یک روزه، به خوبی مقاوم در برابر آب باشد کافی ست)
۳- قابلیت تعریق داشته باشد.
۴- تا حدی برای راحتی پا، نرم و قابل انعطاف باشد.
۵- در برابر سرما، گرما و عوامل محیطی مقاوم باشد.
۷- بندها تا نزدیکی پنجه ی پا ادامه داشته باشد.
۸- تا روی پا و قوزک ها را بپوشاند.
در گذشته رویه کفش کوهنوردی را از چرم و بسته به نوع کاربرد آن ها را دو و یا چند لایه می ساختند. اما امروزه این کفش ها به دلیل سنگینی و عدم امکان تنفس پا در کفش، چندان متداول نبوده و از موارد زیر برای ساخت رویه استفاده می شود.
پارچه های کورتکس و سیمپاتکس (Core-tex & Sympatex) که یک طرفه بوده و در برابر رطوبت و باد عایق بوده و امکان تنفس پا در داخل کفش را فراهم می آورند.
مواد کولار که پارچه ی ضربه گیر هستند و برای کوهنوردی در مسیرهای سنگلاخ بیشتر استفاده می شود.
رویه های از جنس تین سولت (Thinsulate) که برای حفظ گرمای پا بسیار مناسب بوده و از این رو برای تولید کفش های زمستانه بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
کفی کفش کوهنوردی می بایست :
۱- چسبندگی و اصطکاک خوبی داشته باشد.
۲- خاصیب ضربه گیری داشته باشد.
۳- عاج های عمیق و مقاوم در برابر سایش داشته باشد.
۴- وضعیت استقرار کف پا را در داخل کفش حفظ کند.
۵- انعطاف پذیری مناسبی (با توجه به نوع کفش و برنامه) داشته باشد.
شناخته شده ترین کفی کفش کوهنوردی برندی ایتالیایی به نام ویبرام است که لایه ای ترکیبی از کربن و لاستیک و با استحکام و ضد لغزش است. تقریبا تمامی کمپانی های مختلف و معتبر تولید کفش از این برند در ساخت کفش هایشان استفاده می کنند.
ب- راهنمای انتخاب و خرید کفش کوهنوردی
باید دقت کرد که برنامه های طبیعت گردی و کوهپیمایی متفاوت نیاز به کفش های متفاوتی هم دارند. هنگام خرید علاوه بر دقت به موارد بالا، باید کفشی مناسب برنامه مورد نظرتان انتخاب کنید. اندازه ساق کفش کوهنوردی می بایست بین ۱۴ تا ۱۹ سانتی باشد. همچنین این کفش ها دارای تاریخ انقضای ۲ تا ۵ سال هستند، بنابراین هنگام خرید حتما به تاریخ تولید دقت کنید. توجه به قیمت، گارانتی و برند کفش نیز مسلما به داشتن خریدی بهتر کمک می کند.
نکات مهم در انتخاب و خرید کفش کوهنوردی:
 ۱- کفش کوهنوردی می بایست ۱ تا ۱/۵ شماره از کفش معمولی شما بزرگتر باشد تا هنگام پایین آمدن به نوک پا فشار نیاورد. دقت کنید که کفش کوهنوردی به هیچ عنوان جا باز نمی کند !!!
۲- هنگام امتحان کردن کفش جوراب ضخیم بپا کنید و ترجیحا بعد از ظهر (به دلیل تغییر اندازه پا) اقدام به خرید کنید.
۳- پس از پوشیدن کفش و بستن بند آن، روی یک پای خود ایستاده و با پای دیگر خود به دیوار ضربه وارد کنید. اگر کفش مناسب باشد در این حالت هیچ‌‌گونه ضربه‌ای به طور مستقیم به پایتان وارد نمی‌شود.
۴- مطمئن شوید که کفش از قوزک پایتان محافظت می کند.
۵- پیش از بستن بندها، پایتان را تا جایی که امکان دارد در داخل کفش به قسمت جلو برانید و پنجه‌ی پایتان را کاملاً در جلوی کفش قرار دهید در این هنگام باید به اندازه حداقل قطر یک انگشت، پاشنه با انتهای کفش فاصله داشته باشد.
تغذیه در کوهنوردی
مطمئن شوید که غذا و آب کافی با خود همراه دارید. به طور کلی هرچه ارتفاع پیمایش بیشتر می شود می بایست از خوراکی هایی که نیاز به آب و اکسیژن کمتری دارند استفاده کرد تا به این ترتیب از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری شود. خوراکی های سنگین تر برای جلوگیری از ضعف بدنی هنگام فرود مصرف شوند. هنگام کوهنوردی حتما مواد دارای کربوهیدرات مانند نان و سیب زمینی مصرف کنید؛ چرا که کربوهیدراتها به سرعت هضم شده و سوخت لازم برای ادامه فعالیت را بخوبی در اختیار کوهنورد قرار می دهند. آزاد کردن انرژی از چربی ها در بدن به اکسیژن و آب زیادی نیاز دارد، بنابراین در ارتفاعات بالا از مواد غذایی چرب استفاده نکرده و فواصل زمانی تغذیه تان را طوری تنظیم کنید که بدن از ذخیره چربی هایش بیش از اندازه استفاده نکند. در طول مسیر آب به مقدار کافی بنوشید تا دچار سرگیجه و ضعف ناشی از دی هیدراته شدن نشوید.
اگر در مسیرهای دور از منابع آبی کوهپیمایی می کنید حتما بیش از مقدار مورد نیاز برای مصرف یک روز با خودتان آب همراه ببرید.
 لوازم اورژانس و ضروری کمکی همراه ببرید.
در کوهنوردی بسیاری از حوادث و صدمات به این دلیل اتفاق می افتد که کوهنوردان قدرت نیروهای طبیعی در کوه را دست کم می گیرند و یا بیش از اندازه به قوای خویش اطمینان داشته و جانب احتیاط را رعایت نمی کنند. اینگونه آسیب دیدگی ها که عمده ی رخ های ناگوار در کوه را تشکیل می دهند کاملا قابل پیشگیری هستند. همیشه (بویژه در مناطق بکرتر) کمک های اولیه و وسایل ضروری اضافه همراه ببرید، شاید به نظرتان نیاید اما گاهی داشتن یک جفت دستکش اضافه  می تواند جانتان را نجات بدهد. اگر در برنامه های پرمخاطره شرکت می کنید می توانید پناهگاه های انفرادی سبک و کم جا را با خود همراه ببرید. 
۷- مهارت های نجات و کارهایی که در موارد خطر باید انجام داد
مسلما تصمیم گیری هنگام مواجهه با خطر و آسیب دیدگی در شرایطی پر از استرس انجام می شود و بنابراین احتمال اینکه این تصمیم گیری ها غلط بوده و به بدتر شدن اوضاع منجر شوند زیاد خواهد بود. یک فرد کاملا آموزش دیده کسی است که در این شرایط بدون نیاز به فکر کردن عمل می کند. کسانی که ساده اندیشانه گمان می کنند حادثه بدی رخ نخواهد داد هنگام قرار گرفتن در چنین شرایطی به دلیل نداشتن آمادگی روانی ممکن است تصمیمات بسیار بدی (مانند میانبرهای کور کورانه) را اجرا کنند. بنابراین حتی در ساده ترین مسیرها نیز هیچ وقت حادثه را از خودتان دور نبینید.
در مواقع خطر :
     ۱- آرام باشید. عجله ممکن است یک اتفاق بد کوچک را به فاجعه ای تمام قد تبدیل کند.
     ۲- یک برآورد کلی و سریع از آسیب ها و تلفات به دست بیاورید.
     ۳- مشخص کنید که آیا افراد گروه یا خودتان می توانید آسیب دیدگی ها را  تا حد قابل قبولی کاهش دهید یا نیاز به کمک دارید.
     ۴- درصورتی که تلفن شما آنتن نمی دهد و کسی را به سادگی در آن حوالی نمی توان پیداکرد یکی از اعضای گروه و یا خودتان بعد از درمان و استراحت کافی به جستجوی کمک بروید.
     ۵- هیچ وقت فرد آسیب دیده را بدون مراقب رها نکنید؛ مگر درحالتی که چاره ی دیگری ندارید. مختصات و محل را به خوبی به خاطر داشته باشید. همراه داشتن GPS در این موارد بسیار کمک کننده است.
     ۶- مصدوم مشکوک به آسیب دیدگی در ناحیه ستون فقرات را به هیچ عنوان تکان ندهید. اورا گرم نگه داشته و از کم آب شدن بدنش جلوگیری کنید.
     ۷- اگر نیاز به جابجایی و پناه گرفتن دارید، سعی کنید تا جای ممکن از مسیر پاکوب دور نشوید. چرا که تمرکز تیم های امداد و نجات بیشتر روی این محل ها خواهد بود. در صورت فاصله گرفتن از مسیر کوهنوردی ، مسیر جابجاییتان را علامت گذاری کنید.
وسایل ارتباطی ضروری
هنگام کوهنوردی تلفن همراهتان را همیشه همراه ببرید. هنگام بروز حادثه، زمان بسیار حیاتی و حائز اهمیت است و موبایل شما می تواند زمان زیادی برایتان ذخیره کند. اگر به مناطقی سفر می کنید که پوشش شبکه تلفن همراه در آن وجود ندارد بیسیم و وسیله ارتباطی رادیویی با خود همراه ببرید تا بتوانید دیگر افراد گروه را که احیانا از دید شما خارج شده اند پیدا کنید.
- وقتی که تازه کارید ..... 
بدون شک کوهنوردی بسیار لذت بخش و جذاب است، اما این جذابیت خالی از خطر هم نیست. اگر تازه کار هستید کوهنوردی را با مسیرهای کوتاه شروع کنید تا به این ترتیب خطر مواجه شدن با آسیب ها و صدمات  را به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهید.  به آرامی صعود و فرود کنید و رفته رفته با افزایش تجربه و اعتماد به نفستان مسیرهای بیشتر و دشوارتری را انتخاب کنید. اگر زود به خودتان سخت گرفته و فشار بیاورید بدون شک خودتان ، هم تیمی هایتان، گروه امداد و نجات و سایر کوهنوردان را در معرض خطر قرار خواهید داد. براساس توانایی هایتان برنامه ریزی کنید و هنگام برنامه ریزی همیشه ضعیف ترین فرد گروه را در ذهن داشته باشید.
آنچه که کوهنوردی را زیباتر می کند همین غلبه بر دشواری هاست. تمام کوهنوردانی که بر بلندترین نقاط زمین پا گذاشته اند؛ از برداشتن گام های کوچک شروع کرده اند.
- کمک های اولیه
بدون شک شرکت در برنامه های آموزشی ارائه کمک های اولیه بسیار ارزشمند است. شرکت در این برنامه ها بسیار ارزان قیمت و حتی گاهی رایگان است. خوشبختانه یادگیری نحوه ارائه و انجام کمک های اولیه بسیار ساده و در مدت زمان کمی قابل انجام است. این آموزش ها می توانند بی اندازه ارزشمند باشند. همیشه جعبه کمک های اولیه با خود همراه ببرید. 
 

برای جنگل نوردی چه کارهایی لازم است؟

بعضی‌ها فقط در دل طبیعت آرام می‌گیرند و دل‌شان می‌خواهد تا فرصتی دست داد به دل جنگل بزنند. اما جنگل نوردی هم آداب خاص خودش را دارد، به خصوص اگر بخواهیم شب را هم در آن سر کنیم.


آمادگی بدنی

برای جنگل ‌نوردی باید آمادگی بدنی خوبی داشته باشیم، چون تمام طول راه را باید پیاده طی می‌کنیم و اینطور نیست که بخشی از راه را با ماشین برویم، از ماشین پیاده شویم و خیلی شیک برویم جنگل‌نوردی. برای زدن به دل جنگل باید کمی هم با تجهیزات کوهنوردی و کمپینگ  آشنا باشیم و اصول اولیه‌ را بدانیم و باتوجه به مسیری که انتخاب کرده‌ایم، از پس حمل کوله‌پشتی برای یک یا چند روز برآییم.

در فصلی مثل پاییز آب و هوا همیشه ثابت نیست، گاهی ممکن است آفتابی باشد و گاهی کاملا ابری و بارانی. پس آماده بودن برای پیاده‌روی در هر شرایط آب‌وهوایی ضروری‌ست. بهترین کار این است که با راهنما و به‌صورت گروهی حرکت کنیم؛ پابه‌پای دیگران قدم برداریم و هوس تنها قدم زدن به‌سرمان نزند. نگهداری و مراقب از محیط‌زیست از وظیفه‌های هر طبیعت‌گردی‌ست. خوب است با اکوسیستم جنگل‌ها هم آشنا باشیم و روحیه تیمی‌مان را برای بودن در این فعالیت گروهی حفظ کنیم.


چه وسایلی همراه ببریم؟

کسی که صبح با هدف جنگل‌نوردی از خانه بیرون می‌آید، نمی‌خواهد یک جای مناسب پیدا کند، چادر بزند و بساط چای را برپا کند. جنگل‌نورد قرار است بین درخت‌های تنومند راه برود.

مسیر جنگل ‌نوردی گاهی دایره‌ای شکل است. هدف‌مان این است که با طبیعت دست و پنجه نرم کنیم، به راه‌پیمایی ادامه بدهیم، شب را در چادر بخوابیم و بعد از همان‌جایی که آمده بودیم، برگردیم. گاهی هم از یک سر جنگل وارد می‌شویم و بعد از یک یا چند روز پیاده‌روی در بین درختان، از نقطه‌ دیگرش بیرون می‌رویم.

مسیرمان هر چه باشد، باید آن‌را روی نقشه مشخص کنیم. جی‌پی‌اس و انواع مسیریاب‌های هوشمند چنانچه اینترنت جواب بدهد، کمک بزرگی به ما در پیدا کردن راه می‌کنند.

وقتی دست‌مان آزاد باشد، راحت‌تر راه می‌رویم، پس کوله‌پشتی یکی از اصلی‌ترین وسایلی‌ست که باید آماده کنیم. کوله‌پشتی هرچه سبک‌تر باشد بهتر است. البته حرفه‌ای‌ها یک کیف کمری هم برمی‌دارند و وسایل ضروری را دم دست‌شان می‌گذارند.

وسایل ما چند دسته هستند. یک گروه، وسیله‌های بهداشتی مثل صابون، دستمال مرطوب، ضدآفتاب، پماد گزیدگی و داروهای ضدآلرژی. دسته‌ بعدی وسایل ایمنی مثل هدلایت، باتوم کوه‌پیمایی، ترقه برای دور کردن حیوانات وحشی، سوت برای درخواست کمک، چاقو، کیت کمک‌های اولیه و وسایلی برای برپاکردن آتش.

لازم است چند لایه لباس تن‌مان کنیم و بسته به فصل سفر جوراب اضافه و چکمه ساقدار، لباس گرم اضافه، کاپشن بادگیر، بارانی، کلاه و دستکش همراه ببریم.

به تعداد روزهایی که قرار است در سفر باشیم، وعده غذایی باید برداریم. غذاهای خشک و پرانرژی مثل خرما و آجیل مفیدند. این طور وقت‌ها کنسرو به‌دادمان می‌رسد. فقط یادمان باید باشد که هر کدام را باید۲۰ دقیقه بجوشانیم، چون در غیر اینصورت ممکن است دچارمسمومیت غذایی  شویم.

ظرف و ظروف پخت و پز، قاشق و لیوان و بشقاب، آب آشامیدنی به اندازه کافی و کتری هم باید همراه ببریم.

اما اینها ضروری‌ترین لوازم کمپینگ در جنگل نیستند. وسایلی مثل زیرانداز ضدآب انفرادی برای کیسه خواب، کیسه خواب، چادر ضدآب و وسایل آتش‌زنه لازم داریم. کبریت ضدآب، فندک و ژل آتش‌زنه خیلی مهم‌اند و نباید آنها را از قلم بیاندازیم. لوازم جانبی موبایل مثل پاوربانک را هم نباید فراموش کنیم.


چطور آتش روشن کنیم؟

از مهمترین کارها در جنگل، روشن کردن آتش برای گرم شدن، غذا پختن و دور کردن حیوانات است. برای روشن کردن آتش باید چوب‌های خشک را جمع کنیم، چوب‌های خیلی کوچک و ریز را در پایین بچینیم، رویش را آتش زنه بریزیم و بعد کبریت بزنیم. بعد که آتش کمی خودش را گرفت، چوب‌های بزرگ‌تر را می‌چینم و موقع ترک جنگل حتما روی آتش خاک می‌ریزیم و رویش را سنگ می‌چینیم تا آتش خفه شود.

چطور با خطر روبرو شویم؟

در جنگل، این ماییم که وارد حریم حیوانات شده‌ایم و باید بلد باشیم با خطر چطور مواجه شویم.  فرقی ندارد در کدام‌ یک ازجنگل های ایران  باشیم. در بییشتر این جنگل‌ها، احتمال روبرو شدن با مار وجود دارد. اما خبر خوش این‌که است که بیشتر مارها، بی‌خطرند و کاری به کارمان ندارند.  مارهای خطرناک هم الزاما به ما حمله نمی‌کنند. بیشتر مارهای سمی دم کوتاه‌اند و سرشان مثلثی‌شکل است.

اگر مار جلویمان سبز شد، بهتر است بی‌حرکت بمانیم یا آرام و عقب‌عقب از آن دور شویم. اما از آن‌جا که حادثه خبر نمی‌کند، اگر مار کسی را نیش بزند، یک کار مفید عکس گرفتن از مار است تا بشود نوع زهرش را تشخیص داد.

در بیشتر جنگل‌های شمال، مثل جنگل های ارسباران ، خرس هم وجود دارد. خرس‌های قهوه‌ای علاقه‌ای به نزدیک شدن به آدم‌ها ندارند. اما اگر با خرسی رودررو شدیم، بهتر است در چشمانش خیره نشویم و جیغ نزنیم. ممکن است خونسردی در چنین شرایطی ساده نباشد، اما لازم است آرام بمانیم. در بدترین حالت می‌شود سنگ یا چوب به طرف خرس پرت کرد و دست‌‌ها را مدام در هوا تکان داد.

کمتر پیش می‌آید گرگ‌ها به گروهی از آدم‌ها حمله کنند. پس تا زمانی‌که از همسفران‌مان دور نشده‌ایم، جای‌مان امن است. اگر تنها ماندیم و گرگ به ما حمله کرد، می‌توانیم سنگ و چوب به‌سمتش پرت کنیم و حسابی سر و صدا راه بیندازیم. در این صورت یا کسی به کمک‌مان می‌آید یا گرگ دور می‌شود.


کجا جنگل‌ نوردی کنیم؟

بخش زیادی از استان‌های گیلان، مازندران و گلستان از جنگل‌ پوشیده شده. گذشته از پارک‌های جنگلی‌، جنگل‌های بکری با شیب‌های تند و ملایم وجود دارد که جان می‌دهند برای جنگل نوردی.

از تهران تا جنگل الیمستان حدود ۱۴۰ کیلومتر فاصله است. جنگل‌های تالش از سخت‌ترین جنگل‌ها برای جنگل نوردی است و جاده هراز ، را که دنبال می‌کنیم و ۲۵ کیلومتری آمل که به فرعی سنگچال بپیچیم،حدود ۲۳ کیلومتر بعد به راش می‌رسیم. جنگل باجی بخشی از جنگل بولاست، جایی حوالی مرز مازندران و سمنان.

مسیر جنگل‌های دو هزار و سه هزار، از تنکابن شروع می‌شود و به منطقه‌ کوهستانی می‌رسد. جنگل‌ کالاهو در حوالی تنکابن، جنگل لاویج در نزدیکی نور و جنگل دالخانی رامسر هم گزینه‌های دیگری هستند.

بدون این 6 وسیله سراغ کوهنوردی نروید

قرار گرفتن در دل طبیعت، فاصله گرفتن از فناوری های ارتباطی و دور شدن موقتی از فشار ها و استرس های زندگی امروز، یکی از جاذبه های مهم ورزش کوهنوردی است. کوهنوردان برای داشتن سفری امن در داخل کوهستان و لذت بردن از فضای کوه، لوازم ضروری‌ای را همراه خود می برند. برخی لوازم در هر دو نوع کوهنوردی آماتور و حرفه ای مشترک هستند. اما برخی دیگر مخصوص کوهنوردان ماهر و حرفه‌ایست که صعودهای سخت‌تری انجام می‌دهند. در این مطلب قصد داریم به شش مورد از لوازم ضروری برای کوهنوردان آماتور و حرفه‌ای بپردازیم. 

 

چرا به کوهنوردی برویم؟

کوهنوردی از آن دسته از ورزش‌هایی است که می‌تواند یکی از تفریحات سالم و هیجان‌انگیز تلقی شود. کوهنوردی  تجربیات جالبی را با خود به همراه دارد که به شما انرژی و شادابی را در کنار تندرستی هدیه می‌دهد. افراد بسیار زیادی هستند که اگر قادر به سفر کردن نباشند، آخرهفته‌های خود را به کوهنوردی و پیمایش کوه‌های اطراف محل زندگی خود اختصاص می‌دهند.

به طور مثال، تهرانی‌ها آخر هفته به درکه، کلکچال و دربند می‌روند تا هم ورزش کرده باشند و هم تفریح و سرگرمی جالبی را گذرانده باشند. اما برای صعود موفق به کوه‌ها چه درحالت مبتدی و چه پیشرفته، شما نیاز به ابزارهای متفاوتی خواهید داشت. البته در هر صعود با توجه به نوع صعود، منطقه‌ی مورد نظر، زمان و فصل اجرای برنامه ممکن است ابزار و تجهیزات متفاوتی مورد نیاز باشد. در این مطلب یک سری از مهم‌ترین وسایل کوهنوردی  را مورد بررسی قرار می‌دهیم.



کوهنوردی به شما انرژی و شادابی را در کنار تندرستی هدیه می‌دهد


کفش کوهنوردی

کفش یکی از ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین تجهیزات موردنیاز هر کوهنورد و طبیعت‌گرد است،  کفش مناسب هر برنامه طبیعت‌گردی یا کوهنوردی می‌بایست براساس نوع فعالیت، فصل، شرایط اقلیمی و ویژگی‌های تخصصی نظیر جنس کفی، نوع عایق حرارتی و نوع عایق رطوبتی انتخاب شود.

یکی از نکات مهم در انتخاب کفش، وزن کفش کوهنوردی است که خیلی سنگین نباشد. دو ویژگی دیگر در انتخاب کفش‌های کوهنوردی این است که کفش‌هایی که برای تمام فصول مناسب هستند باید قابلیت تهویه‌پذیری داشته باشند که هم از عرق کردن مدام پا جلوگیری کند و هم در زمستان از یخ‌زدگی پاهای شما محافظت کند و شما در پاهایتان احساس گرما داشته باشید. خاصیت ضد آب بودن هم یکی دیگر از ویژگی‌های مهم کفش است که آب باران یا آب گودال به درون آن نفوذ نکند، همچنین شما می‌توانید از گترکوهنوردی جهت جلوگیری از نفوذ برف و گل و لای به درون کفش استفاده کنید.

کفش کوهنوردی یکی از ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز هر کوهنورد است


کوله پشتی کوهنوردی

کوله یکی از مهم‌ترین تجهیزات لازم برای هر برنامه طبیعت‌گردی است، یک کوله مناسب علاوه بر این‌که باید فضای مناسب برای جای‌دادن تمامی تجهیزات یک طبیعت‌گرد را داشته باشد؛ می‌بایست به اندازه‌ی کافی راحت باشد تا در طول زمان استفاده، به بدن فرد آسیب وارد نکند.براساس تنوع فعالیت‌های ورزشی در محیط طبیعت و کوهستان، کوله‌پشتی‌های متنوعی متناسب با هر فعالیت طراحی و تولید می‌شود.

در هنگام خرید کوله‌پشتی باید به موارد زیر توجه نمایید:

  • نوع فعالیت کوهنوردی: با توجه به اینکه هدف کوه‌نوردی شما سنگین است یا سبک، طبیعت‌گردی است یا غارنوردی نوع کوله‌پشتی فرق می‌کند.
  • ظرفیت  کوله (لیتر): میزان باری که درون کوله قرار می‌گیرد، حجم یا لیتر نامیده می‌شود که با توجه به مدت زمان کوهنوردی، فصل صعود و شرایط جوی، میزان باری که با خود حمل می‌کنید متفاوت است.
  • زن یا مرد بودن کوهنوردی: از آنجاییکه فیزیک خانم‌ها و آقایان با یکدیگر متفاوت است، باید کوله‌های متفاوتی را برای آنها در نظر گرفت. 
  • قیمت و مارک کوله: باید دقت کنید کوله‌ی خود را از بین شرکت‌ها و برندهای معتبر کوله خریداری کنید که از استانداردهای لازم برخوردار باشد.

کوله‌ی خود را به گونه‌ای انتخاب کنید که متناسب با قد شما باشد، در غیر اینصورت به کمر و شانه‌های شما آسیب جدی وارد می‌کند


هدلامپ (چراغ پیشانی)

پیمایش، صعودهای شبانه و همچنین شب‌مانی در کوه و طبیعت نیازمند داشتن ابزار و وسایل روشنایی است، از آنجاکه کوهنوردی و طبیعت‌گردی همراه با فعالیت بدنی و غالبا در مسیرهای ناهموار صورت می‌گیرد؛ لذا استفاده از وسایلی که در حین استفاده انعطاف‌پذیری و توان مانور بدنی فرد را کاهش ندهد بسیار مهم است. به همین منظور در برنامه‌های کوهنوردی و طبیعت‌گردی ازهد لامپ  (چراغ پیشانی) بجای چراغ قوه‌های دستی استفاده می‌شود.

برخی از ویژگی‌هایی که در هنگام انتخاب و خرید دلامپ باید به آنها توجه کنید:

  • وزن کم
  • میزان مصرف باطری
  • مقاومت در برابر آب و گردوغبار
  • برد و وسعت نور
  • راحتی کاربری و خاموش و روشن نمودن
  • امکان قفل شدن دکمه‌ها (در مواقع عدم استفاده)
  • طراحی و کاربری

 در برنامه‌های کوهنوردی و طبیعت‌گردی از هدلامپ بجای چراغ قوه‌های دستی استفاده می‌شود


کیسه خواب

کیسه خواب یکی دیگر از وسایل ضروری کوهنوردی است، زیرا هم در هنگام خواب از بروز سرما جلوگیری می‌کند و هم اینکه مانع ورود رطوبت و نم می‌شود. کیسه خواب‌ها دارای دو جنس پر و یا الیاف مصنوعی در بازار موجود هستند.کیسه خواب های جنس پر از قوی‌ترین عایق‌های حرارتی هستند و نسبت به کیسه خواب‌های الیاف سبک‌تر و کم‌حجم‌تر هستند. جهت استفاده در محیط‌های مرطوب کیسه خواب‌های الیاف پیشنهاد می‌شود زیرا کیسه خواب پر در برابر رطوبت خاصیت عایق بودن خود را از دست می‌دهد

کیسه خواب‌ها دارای دو جنس پر و الیاف مصنوعی هستندکیسه خواب‌ها دارای دو جنس پر و الیاف مصنوعی هستند

زیرانداز کیسه خواب

به دلیل اینکه بیشترین هدررفت حرارتی کیسه خواب‌ها از قسمت کف کیسه خواب صورت می‌گیرد،  کیسه خواب‌ها هم بدون استفاده از زیرانداز کارایی و راحتی لازم را نخواهند داشت، بنابراین لازم است در برنامه‌های شب‌مانی در کوه و طبیعت حتما از زیرانداز مناسب کیسه خواب استفاده نمایید.زیراندازها از لحاظ جنس به 3 گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

  1. فوم ساده: ساده‌ترین و ارزان‌ترین نوع زیراندازها از جنس فوم ساده هستند که معمولا دارای یک روکش پارچه‌ای نیز هستند، فوم ساده عایق حرارتی نسبتا مناسبی ست اما عایق رطوبت نیست و در صورت نفوذ آب به داخل آن خاصیت عایق بودن خود را تا حد زیادی از دست می‌دهد و زمان زیادی برای خشک‌شدن و از دست‌دادن رطوبت نیاز دارد.
  1. فوم سلول‌بسته: فوم سلول بسته علاوه بر عایق حرارتی، عایق رطوبت نیز می‌باشد و از این جهت کارایی بهتری نسبت به فوم ساده دارد.
  1. بادی: زیراندازهای بادی نسبت به زیراندازهای فوم دارای حجم و وزن کمتر و همچنین عایق حرارتی بهتری هستند. نقطه ضعف زیراندازهای بادی آسیب پذیری آن‌ها در برابر پارگی و سوراخ شدن است، لذا هنگام حمل و نقل و استفاده از آن‌ها می‌بایست دقت نمود.
در برنامه‌های شب‌مانی در کوه و طبیعت حتما از زیرانداز مناسب کیسه خواب استفاده نمایید

عصای کوهنوردی

عصای کوهنوردی علاوه بر وزن سبک باید جنس بدنه‌ی خوبی داشته باشد. در ساخت عصای کوهنوردی به طور معمول از آلومینیوم یا کربن استفاده می‌شود که باعث وزن سبک و استحکام بالای آن می‌شود.همچنین عصای کوهنوردی باید قابلیت تغییر اندازه را داشته باشد که بتوانید با توجه به نیاز خود آن را کوتاه یا بلند کنید.

در هنگام خرید عصای کوهنوردی باید به وزن و جنس آن توجه شود


مواردی که ذکر شد یک سری از مهم‌ترین وسایل کوهنوردی  هستند که شما با توجه به زمان و نوع صعود خود می‌توانید وسایل مختلف دیگری را با خود حمل کنید. در کوهنوردی همیشه از ضروری بودن ابزاری که با خود همراه دارید، مطمئن باشید. از این نکته اطمینان حاصل کنید که همنورد  شما نیز تمام وسایل ضروری سفر را همراه خود برداشته است. قبل از اینکه خانه را ترک کنید، بار دیگر تمام وسایل خود را بررسی کنید، زیرا اگر در میانه مسیر متوجه شوید که هیچکس با خود چراغ  برای اجاق همراه نیاورده است، کار بسیار سخت و پیچیده خواهد شد.

از دیگر تجهیزات و لوازم مورد نیاز کوهنوردی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:قمقمه و کیسه آب،فلاسک کوهنوردی، عینک ، کلنگ کوهنوردی، کرامپون ، چادر کوهنوردی، پانچو ، کلاه و دستکش کوهنوردی 

افراد علاقه‌مند به کوهنوردی می‌توانند در دوره‌های  آموزشی باشگاه کوهنوردی شیراز جوان که زیر نظر مدرسان و مربیان رسمی  فدراسیون و با ارائه مدرک از طرف فدراسیون کوهنوردی برگزار می‌شود، شرکت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر به  وب‌سایت  www.shirazjavanclub.com, www.shirazjavanclub.ir   مراجعه فرمایید.

کربوهیدرات ساده و پیچیده چیست؟ چه تفاوتی دارند؟

بدون شک شما با کربوهیدرات‌ آشنا هستید و می‌دانید که بخشی از هر رژیم غذایی را منابع کربوهیدراتی تشکیل می دهند. کربوهیدرات یک مولکول بزرگ بیولوژیک یا ماکرومولکول تشکیل‌ شده از اتم‌های کربن، هیدروژن و اکسیژن است. کربوهیدرات‌ها در بدن به گلوکز تبدیل می‌شوند که در روند متابولیسم انرژی لازم برای انجام کارکردهای بدنی و فعالیت جسمی را فراهم می‌کند. اما نوع های متفاوتی از آن وجود دارد، کربوهیدرات ساده و پیچیده، در ادامه با هر کدام از آن‌ها و تفاوت‌هایی که دارند آشنا می‌شوید.

کربوهیدرات‌ها سوختی ایده آل برای بدن و عملکردهای بدن هستند و انرژی مورد نیاز برای عضلات، مغز و سیستم اعصاب بدن را فراهم می آورند. در حقیقت مغز انسان به مصرف کربوهیدرات ها به عنوان منابع انرژی خود وابسته است. کربوهیدرات‌ها در میوه، سبزی، حبوبات و محصولات لبنی و غذاهای تهیه شده از محصولات غله کامل و شیرین کننده‌هایی نظیر: شکر، عسل، شیره قند و…. یافت می‌شوند.

۳ نوع کربوهیدرات

سه نوع کربوهیدرات وجود دارد: قند، نشاسته و فیبر.

قند به صورت طبیعی در بعضی غذاها یافت می‌شود، شامل: میوه ها، عسل، آبمیوه، شیر و سبزیجات.

نشاسته از تعداد زیادی واحد‌های مختلف قند متصل بهم ساخته شده است. غذاهای نشاسته‌ای، مانند نان، برنج، سیب‌زمینی و ماکارونی.

فیبر تنها در غذاهایی که از گیاهان بدست می‌آید پیدا می‌شود و در دستگاه گوارش بطور کامل تجزیه نمی‌شود. فیبر به حفظ سلامت روده‌ها کمک می‌کند و بعضی از انواع آن برای کاهش کلسترول مفید هستند.

کربوهیدرات ساده

کربوهیدرات ساده که از یک یا ۲ واحد قندی تشکیل شده اند به سرعت هضم می‌شوند. کربوهیدرات ساده شامل مونو ساکاریدها یا قندهای تک واحده و دی ساکاریدها یا قندهای دو واحده هستند. مونوساکاریدها شامل گلوکز، فروکتوز و گالاکتوز می‌شوند. این قندها می‌توانند به طور مستقیم جذب شوند و برخلاف دی ساکاریدها و پلی ساکاریدها، به تجزیه‌ی بیشتر توسط آنزیم‌ها نیاز ندارند. غذاهای حاوی کربوهیدرات ساده می‌تواند سبب افزایش سطوح قند خون گردند و همچنین ترشح انسولین را افزایش می‌دهند. این امر می‌تواند موجب افزایش اشتها و تجمع بیش از حد چربی شده و چاقی را تقویت نماید. قند، شربت ذرت، آب میوه. نوشیدنی‌های ورزشی و آب میوه‌های شیرین شده منبع کربوهیدرات‌های ساده هستند.

کربوهیدرات پیچیده

کربوهیدرات‌های پیچیده به لحاظ ساختمانی پیچیده تر از کربوهیدرات ساده هستند و زمان بیشتری را برای هضم و  جذب نیاز دارند، بنابراین، آن‌ها انرژی را با سرعت کمتری تأمین می‌کنند یعنی کربوهیدرات پیچیده به تدریج وارد جریان خون می‌گردند و تنها یک افزایش ملایمی را در سطوح انسولین خون تحریک می‌نماید که در نتیجه اشتها را تعدیل می‌کند و منجر به تجمع مقادیر کمتری از کربوهیدرات‌ها به صورت چربی می گردد.

علاوه بر این بر اگر منابع کربوهیدرات از نوع  تصفیه نشده (سبوس دار) و محتوای فیبر کافی باشند به مراتب زمان بیشتری برای هضم و جذب آن لازم است. کربوهیدرات های تصفیه نشده و سبوس دار در محصولاتی نظیر: برنج قهوه ای، ماکارونی و پاستای گندم کامل و نان‌ها و غلات سبوس دار یافت می شوند.

تفاوت کربوهیدرات ساده و پیچیده

کربوهیدرات‌های ساده سریعاً باعث افزایش قند خون می‌شوند اما نمی‌توانند برای مدت طولانی قند خون را ثابت نگه دارند و با گذشت مدت زمان کوتاهی مجدداً قند خون افت می‌کند، اما آزاد سازی قند و تبدیل آن به انرژی از کربوهیدرات‌های پیچیده به آهستگی اتفاق می‌افتد و این باعث ثبات قند و انرژی می‌گردد، به زبان ساده‌تر با خوردن کربوهیدرات‌های پیچیده قند خونتان آهسته افزایش و آهسته کاهش می‌یابد و برای مدت بیشتری به شما انرژی می‌دهند.

متابولیزم کربوهیدرات‌ها

تمامی کربوهیدرات‌ها بعد از آنکه در دستگاه گوارش هضم و جذب شده تبدیل به قند (گلوگز) می شوند، گلوگز از طریق خون به سراسر بدن انتقال می‌یابد تا وارد سلول‌ها برای تبدیل به انرژی شود. غده پانکراس (لوزالمعده) هورمونی را به نام انسولین ترشح می‌کند که باعث جمع آوری قند از سطح خون و ورود آن به سلول‌های بدن می‌گردد. اگر میزان زیادی قند وارد جریان خون شود که مورد نیاز سلول‌های بدن نباشد تبدیل به ماده‌ای بنام گلیگوژن شده و در کبد و ذخیره می‌شود تا در هنگام نیاز مجدداً به قند تبدیل و از آن استفاده شود.

هر چه صورت آزاد سازی قند و هورمون‌های مذکور کندتر باشد، سطح قند و انرژی در بدن پایدار تر خواهد بود و هر چه میزان قند موجود در کربوهیدرات‌ها سریع‌تر آزاد و وارد جریان خون شود، باعث افزایش ناگهانی قند خون و انرژی شده و این مسئله موجب افزایش ترشح هورمون انسولین می‌شود و در مدتی کوتاه شاهد افت مجدد قند خون و احساس خستگی خواهیم بود.

چه کربوهیدراتی را بیشتر بخورید؟

شیرینی‌ها، شکلات، بیسکوییت، کیک و نوشابه که به آن‌ها قند اضافه می‌شود معمولاً کالری بالایی دارند، که در صورت مصرف مداوم باعث بالا رفتن خطر پوسیدگی دندان و اضافه وزن می‌شود. میوه، سبزیجات، حبوبات، غذاهای نشاسته‌ای  مخصوصاً از نوع غلات کامل میزان زیادی مواد مغذی را برای بدن مهیا می‌کند (مانند ویتامین ها و مواد معدنی) که برای سلامت بدن مفید است.

چرا کربوهیدرات پیچیده از کربوهیدرات ساده بهتر است؟

کربوهیدرات پیچیده نسبت به کربوهیدرات ساده مواد مغذی بیشتری و  فیبر بالاتری دارد همچنین آرامتر هضم می‌شوند و همین موجب می‌شود نسبت به کربوهیدارت ساده سیر کننده تر باشند یعنی برای کنترل وزن گزینه مناسبی هستند. این نوع از کربوهیدرات ها برای افراد مبتلا به بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ نیز مناسب هستند چون بالا رفتن قند خون پس از وعده غذایی را کنترل می کنند.


تهیه و تدوین: elmevarzesh.com