به دید اکثر ما کوهنوردی و کوهپیمایی یک معنا دارد و فعالیتی است که برای انجام آن کافیست از کوه بالا برویم اما باید بدانید که کوهپیمایی و کوهنوردی دو مفهوم از هم مستقل است. البته کوهنوردان حرفه ای و افرادی که با کوه پیمایی انس دارند، قطعا این تفاوت ها را به خوبی می دانند و برای آن ها این تفاوت ها کاملا آشکار است. برای درک بهتر تفاوت های این دو فعالیت ، بهتر است ابتدا آنها را به صورت جداگانه تعریف کنیم و به شما خواهیم گفت که تفاوت کوهپیمایی و کوهنوردی چیست؟ با ما در ادامه همراه باشید.
اگر بخواهیم تعریفی ساده از کوه نوردی داشته باشیم “کوهنوردی مجموعه فعالیت هایی است که شامل حرکات سخت و حرفه ای و توام با خطرات خاص خود می باشد که به شدت به تخصص و همچنین تجهیزات و ملزومات وابسته است”. کوهنوردی یک فعالیت فنی است که برای دستیابی به سخت ترین قله های کوهستانی مورد استفاده قرار می گیرد. این ورزش می تواند شامل استفاده از تکنیک های پیشرفته یا تجهیزات خاص برای سهولت و ایمن سازی کوهنوردان باشد. در این بین یک تمایز آسان وجود دارد: هر کس می تواند کوه و کوهنوردی را انتخاب کند ، اما هیچکس نمی تواند به آسانی کوهنورد شود. این نکته نیز قابل ذکر است که کوهنوردی تنها به مفهوم فتح قله نیست، هزاران کوه با ارتفاع کم و مسیرهای مشخص وجود دارد که تقریباً همه می توانند آنها را فتح کنند. در واقع کوهنوردی حاصل سالها تمرین و تجربه است.
لیستی از تکنیک و مهارت های مختلف وجود دارد که یک کوهنورد واقعی باید در همه ی آنها سر رشته داشته باشد، مانند:
یخ نوردی، استفاده حرفه ای از طناب، کسب مهارت های لازم جهت سفر به یخچال های طبیعی، استفاده درست از وسایل محافظتی و بسیاری از موارد دیگر که یادگیری آنها دشوار است و تکمیل شدن مهارت های یک کوهنورد سالها به طول می انجامد.
اما حالا کوهپیمایی چیست؟ کوهپیمایی مجموعه برنامه هایی هستند که در آن فرد یا گروهی با پیمودن مسیرهایی خاص به جز صعود به قله مسافت طولانی و یا کوتاهی را در حد فاصل دو منطقه یا بیشتر با تراورس یال ها، و حد فاصل آبادی ها می گذراند. بدیهی است که با ارتفاع کمتری که در اینگونه برنامه ها پیموده می شود، نیاز به وسایلی سبک تر از برنامه های صعود به قلل و کوهنوردی خواهیم داشت. کوهپیمایی به عنوان یک فعالیت غیر فنی ، برای سلامت بدن و سهولت عملکرد بسیار عالی است. این ورزش یک فعالیت بسیار متنوع است که می تواند به بسیاری از اشکال دیگر تقسیم شود.در کوهپیمایی حرکت به صورت اریب از یک نقطه به نقطه با ارتفاع هم سطح است و افراد می توانند به سمت نقطه دیگری تغییر جهت دهند. همانطور که پیشتر هم گفتیم انواع کوهپیمایی بر اساس سختی و طول مسافت وجود دارد. یک برنامه کوهپیمایی می تواند بین یکی دو ساعت تا چند روز طول بکشد و برای انجام آن به عنوان یک قانون نیاز به دانش فنی نیست. برخی از تکنیک های ابتدایی راهبری و سطح آمادگی جسمانی خوب می تواند برای پیمایش کوه کفایت کند.
به طور معمول، می توان در تمام سال به کوهپیمایی پرداخت به جز قسمتهایی که بارش برف می تواند مشکل ساز باشد. در مقالات قبلی زیر شاخه های ورزش کوهنوردی را بطور مفصل تشریح کردیم در این مطلب نیز شما را با اشکال مختلف کوهپیمایی و زیر شاخه های این رشته ورزشی آشنا خواهیم کرد.
همانطور که گفتیم ، پیاده روی ابتدایی ترین شکل کوهپیمایی است. پیاده روی در کوه می تواند ازسطوح بسیار آسان آغاز شود و تا مناطق چالش برانگیز نیز ادامه یابد اما در صورت کلی ورزشی سبک محسوب شده و بیشتر جنبه تفریحی و تناسب اندام دارد.
برای کوهنوردی و کوه پیمایی سنگ نوردی سبک نیز می تواند یکی از زیر شاخه های کوهپیمایی باشد که شما از طناب و مهار برای مقیاس بندی صخره های صاف استفاده کنید. این ورزش یک رشته فنی تر است ، اما بسیار سرگرم کننده است!
رشته اسکرامبلینگ یا دست به سنگ یک ورزش مابین پیاده روی و سنگ نوردی است: نه آنقدر ساده است که نمی توان آن را پیاده روی دانست، نه به اندازه ای است که به تمام تجهیزات استاندارد کوهنوردی نیاز داشته باشد. این کار شامل عبور از معابر سنگی نسبتا آسان بدون استفاده از تجهیزات فنی می باشد. تفاوت اساسی در اینجا این است که باید از دستانتان هم استفاده کنید.
پیمایش ترکینگ نوعی کوهپیمایی است که افراد طی چندین روز قله های مختلفی را طی می کنند و باید تمام تجهیزات ضروری را با خود حمل می کنید. ترکینگ اغلب از یک نقطه مشخص شروع شده و به نقطه ای دیگر ختم می شود. این پیمایش می تواند حتی قله های کم ارتفاع را نیز در بر بگیرد. سختی مسیر در اینجا اغلب بر اساس مسیر مورد پیمایش و کیلومتر طی شده و سرعت تعیین می شود. از نمونه های مشهور پیمایش ترکینگ در دنیا می توان به پیمایش تا بیس کمپ اورست اشاره کرد. این مسیر بیش از ده روز و در حدود ۱۳۰ کیلومتر طول دارد، که از لوبوچه آغاز شده و به بیس کمپ مسیر جنوبی اورست می رسد و سپس به مقصد باز می گردد.
کوهپیمایی در اشکال مختلف آن همانند کوهنوردی فواید زیادی دارد که تعدادی از آنها به شرح زیر است:
– افزایش توان هوازی
– کاهش وزن
– افزایش سلامت قلب
– کارکرد بهتر ریه
– بهبود شرایط استخوانی
– چابکی عضلات
– کاهش استرس
– افزایش سلامتی ذهن و روان
کوهنوردی و کوهپیمایی شباهت زیادی بهم دارند در حقیقت اصلی ترین تفاوت بین این دو مفهوم در ریسک و خطر پذیر بودن آنها است. کوهنوردی یک ورزش سخت و حرفه ای و دارای خطرات خاص خود می باشد که به شدت به تخصص و همچنین تجهیزات و ملزومات وابسته است. اما کوه پیمایی یک ورزش و فعالیت بدنی بسیار ساده است که به صورت فردی و ترجیحا گروهی انجام می گیرد و تقریبا خطرات زیادی ندارد. مصطلح است که هر کسی که به کوهستان می رود را کوهنورد خطاب می کنند. در حالی که کسی که به صورت آماتور به فعالیت کوه پیمایی می پردازد، یک کوهنورد ماهر و حرفه ای نیست.
در حقیقت وی یک ورزشکار کوه پیماست که برای سلامت روح و جسم خود به کوه می آید و فعالیت بدنی سالمی را انجام می دهد. همان طور که عرض شد برای فعالیت های تخصصی کوهنوردی حرفه ای نیاز به تجهیزات و لوازم خاص و تخصصی می باشد. اگر افراد آماتور که کوه پیمایی می کنند هم بخواهند در طبیعت لذت بیشتری ببرند بهتر است مجهز بوده و امکانات لازم در طبیعت و کوه را همراه داشته باشند.
در کوهنوردی از ابزارها برای رویارویی با خطر بهره گرفته می شود. طناب در اینجا برای چالش کردن با خطر است. یادگیری تکنیک های یخ و سنگ برای یادگیری مواجه با خطر می باشد. اما دیدگاه کوهپیمایی ریسک گریزیست. کوهپیمایی هم به علت انجام شدن در محیط کوهستان نیاز به آگاهی از خطرات دارد. ولی در اینجا دیدگاه ورزش و ورزشکار عدم رویارویی با خطرات است. کوهنوردی ورزش چالش است و کوهپیمایی ورزش سلامتی.
رینهولد مسنر کوهنورد معروف جهان می گوید:« بدون خطر مرگ کوهنوردی دیگر کوهنوردی نیست ، ولی در کوهنوردی من دنبال مرگ نیستم ، دقیقا بر عکس من سعی در زنده ماندن دارم ، اما زنده ماندن بدون وجود خطر مرگ نیز بسیار آسان است . کوهنوردی هنر زنده ماندن در شرایط سخت است که شامل خطر مرگ هم می شود . بهترین کوهنورد کسی نیست که تلاش می کند تا یکی دوبار کارهای احمقانه بکند وسپس بمیرد . بلکه بهترین کوهنورد کسی است که سعی می کند بزرگترین کارها را انجام دهد و زنده بماند.»
تفاوت های موجود بین کوهنوردی و کوهپیمایی سبب شده که افرادی که جلب این دو شاخه ورزش می شوند با اینکه در ظاهر بسیار شبیه به هم هستند، اما از نظر طرز فکر و فلسفه زندگی ۱۸۰ درجه متفاوت با یکدیگر باشند. در کوهنوردی در واقع یک چالش ایجاد می شود که فرد به دنبال حل این مساله و مواجه با چالش است. اما در کوهپیمایی هدف سلامتی ، بهره بردن از زیبایی های طبیعت می باشد. توجه به این نکته ضروریست که کوهنوردی ورزشی چالشی است که می تواند به جراحات جدی و حتی مرگ بیانجامد. یادگیری ورزش کوهنوردی مستلزم سالها کسب دانش و تجربه می باشد.
ممکن است شنیده باشید که کوهنوردی 3 قانون طلایی دارد
هیچ وقت کوهنوردی را دست کم نگیرید به این دلیل که سخت تر،
بلند تر و دورتر از چیزی است که به نظر میرسد. این اصول همیشه در مورد همه صعود ها
صدق می کند. خصوصا زمانی که احساسات در حین صعود زیاد می شود.
در نشستی که با یک کوهنورد حرفه ای به نام سورن کروز داشتیم وی نکاتی را برای اینکه کوهنوردان
بتوانند بهترین صعود را داشته باشند و بتوانند شرایط سخت را مدیریت کنند بیان کرد
.
قانون اول: خیلی دورتر از چیزیه که به نظر میرسه
سفرهای خطرناک در مسیرهای راه دور ممکن است به دلیل شرایط جوی
متغیر برای شما از۸ تا۱۲ ساعت در روز روی دهد. بسته به منطقه و سختی مسیر کوهنوردی
برخی سفر ها شامل برف و یخ است و ممکن است (مخصوصا وقتی محبور هستید کوله پشتی ۱۲–۱۵ کیلوگرمی را حمل
کنید)
خیلی دشوار تر باشد.
شرایط آب و هوایی نامساعد در زمان کوهنوردی در مسیر های طولانی دور از انتظار
نیست. بنابراین میزان امادگی و آسودگی شما در طول مسیر مهم است.البته به گفته
کوهنورد استرالیایی باید نسبت به توانایی و قله ای که قصد صعود دارید واقع بین
باشید
کاری که شما انجام میدهید فقط کار فیزیکی نیست بلکه کار روانی هم هست. او توضیح میدهد که شما حتما نباید از روز اول در مورد
صعود صحبت کنید و در ذهنتان فقط صعود کردن مهم باشد.
برای یک لیدر چیزی که مهم است این است که همه افراد آمادگی لازم را داشته باشند
و سعی کنند خود را آماده کنند. در غیر این صورت از نظر روانی کار خیلی دشوار
میشود.
بهترین روش چیست؟
کوهنوردان باید مهارت های خود را قوی کنند و سعی نکنند بر اساس
احساسات کوهنوردی کنند . زمانی که میخواهید صعود قله را با گرفتن عکس و …
جشن بگیرید باید یادتان باشد جشن واقعی را زمانی باید بگیرید که سالم و ایمن بازگشته
باشید.
در بسیاری از کوهنوردی ها اعضای تیم ممکن است از مشقات کار غافل بشوند. اولین
مشکلی که اتفاق می افتد این است که یادشان می افتد باید مسیر را از قله به پایین
بازگزدند.
از آنجایی که اغلب حوادث ناگهانی اتفاق می افتد. متمرکز ماندن مساله مهمی است مثلا زمانی که افراد خسته هستند اگر این خستگی بیش از حد منجر
به آسیب دیدگی شان شود دیگر صعود به قله مهم نیست. بنابر این شما باید مطمئن شوید
که همه افراد برمیگردند پراکنده شدن افراد کار درستی نیست. بهترین روش این است که همه افراد با هم برگردند .
قانون دوم: همیشه بلند تر ازونیه که به نظر میرسه
بر اساس سفری که سورن به تبت در سال ۲۰۰۵ داشته رفتار یکی از همسفران را به یاد دارد. او در راه سفر به چو آیو با گروهی از افراد و کوهنوردان با تجربه ناگهانی از وسیله نقلیه بیرون پریدند .او متوجه شد که خون از صورت یکی از افراد جاری شد ودچار آسیب دیدگی شد. سورن گفت : می دانستم که او انتظار چنین اتفاقی را نداشته و با خودم فکر کردم که او دیگر هرگز به کوهنوردی نمیرود .بخاطر اینکه از نظر روحی ضربه شدیدی خورده بود.
بهترین روش چیست؟
بدون درنظر گرفتن اینکه قله اورست است یا قله مورا، کوه ها را
به دسته هایی دسته بندی میکنیم که قابلیت مدیریت بیشتری داشته باشد.
اول شما باید به یک بیس کمپ صعود کنید که یک مقصد است . سپس باید به کمپ بعدی
صعود کنید که مقصد دیگری است . نهایتا باید به یک قله واقعی صعود کنید اما برای
پیشرفت عجله نکنید
همچنین زمانی که وارد ارتفاع میشوید. برای برخی افراد علائمی از ارتفاع زدگی ممکن است اتفاق بیفتد. مانند از دست رفتن اشتها ، سردرد خفیف ، خواب از هم گسیخته زمانی که دچار مشکل شدید باید با لیدر خود در مورد حالتان صحبت کنید.تمام سفرهای کوهنوردی جهان ایجاد شده تا کوهنوردان زمان کافی داشته باشند که با شرایط خو بگیرند.
به عنوان یک سفر ساده، به طور مثال مورا پارک، روزهایی را جهت آمادگی برای صعود را فراهم کنید. یک سفر ۲۳ روزه به صعود کنندگان یک فرصت ۲ هفته ای برای تدریحی بالا رفتن قبل از صعود را میدهد.
قانون سوم: همیشه سخت تر از چیزی است که به نظر میرسد
افراد باید خود را تا آنجا که میتوانند برای یک سفرکوهنوردی آموزش دهند. و آماده کنند. اما آماده سازی همراه با کسب تجربه بدست می آید.
چگونگی رفتار یک نفر در یک محیط غریبه وخطر ناک می تواند بسیار تعیین کننده باشد.
بیشتر افراد کاملا خوب عمل میکنند و۹۰
در صد مواقع هوا بر اساس پیش بینی ها تغییر میکند. به بیان دیگر شرایط معمولا مطلوب است .اما
خیلی سخت است که خودمان را برای هوای بد آماده کنیم حتما باید تجربه اش اتفاق
بیفتد.
بهترین روش چیست؟
چیزهایی که آموزش دیده اید را به صورت عملی نیز انجام دهید.
گذراندن دروس تئوری خیلی متفاوت است.
برنامه های کوهنوردی در جهان دروسی برای مبتدیان ارائه میدهد که به تازه واردین
این امکان را میدهد که مهارت های کوه نوردی و تکنیک های مربوط به ارتفاعات
را از متخصصین با تجربه بیاموزند. سفر هایی که جنبه آموزشی دارند جایی است که افراد میتوانند کارهای
هیجان انگیزی بر روی یخ و آبشارهای یخ زده را انجام دهند.
برنامه های ما مهارت های دانش پژوهان را در یخ و صخره نوردی ، کار با طناب و کرامپون و جهت یابی را ارتقا می دهد.برای تمام برنامه های کوهنوردی یادآوری می کنیم وسایل و تجهیزات لازم را داشته باشید و همچنین مطمئن میشویم اول تمرین کافی داشته باشید. سپس با آمادگی کافی و همچنین امنیت بیشتر به صعود بپردازید.
همچنین فرصت هایی برای صعود به قله پس از گذراندن دروس وجود دارد. مانند دروس مربوط به صعود آلپاین و گرن پارادیز که شما میتوانید مهارت هایی که آموخته اید را بیازمایید.افراد به فشار و استرس به صورت های متفاوت واکنش نشان میدهند . زمانی که شما در یک سفر کوهنوردی هستید .در وضعیت سختی قرار میگیرید برخی افراد با شرایط سخت بهتر از بقیه کنار می آیند .کسی که نمیتواند شرایط را خوب مدیریت کند نیاز به حمایت و کمک دارد که ما آن را ارائه میدهیم.
برای کوهنوردانی که تصمیم میگیرند محدودیت های خودرا کنار بزنند (نه برای افراد ضعیف)خیلی مهم است که خود را نه فقط از نظر فیزیکی بلکه از نظر جسمی هم آماده کنند.واقع بین باشید. برنامه ریزی خود را برای شرایط بدتر انجام دهید تا آمادگی لازم را داشته باشید اما امیدوار باشید که بهترین شرایط برایتان اتفاق می افتد.
با آغاز فصل سرما و بارش باران و البته برف در ارتفاعات این سوال مطرح میشود که آیا صعود به کوهها و ارتفاعات در این فصل اقدامی پرمخاطره است یا خیر؟!
رئیس فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی در این باره میگوید: در صورت در نظر گرفتن نکات مربوط به صعود ایمن، میتوان در فصل سرما نیز یک صعود خوب و البته مطمئن داشت ولی بدون در نظر گرفتن پیشبینیهای لازم، کوهنوردان مطمئن باشند در این فصل برای صعود با یک محیط خطرناک روبرو هستند که میتواند به آنها آسیبهای جدی وارد کند.
«رضا زارعی»، با اشاره به مخاطرات صعود در فصل سرما اظهار کرد: صعود کردن در فصل سرما آن هم توسط افرادی که تجربه بالایی در کوهنوردی ندارند بیشتر شبیه به ماجراجویی است و میتواند سبب ایجاد حوادثی گاه غیر قابل جبران برای آنها شود.
او ادامه داد: افرادی که به صعود در فصل سرما اقدام میکنند باید بدانند با یک محیط وحشی و خطرناک در کوه روبرو هستند و اگر تمامی موارد ایمنی را رعایت نکنند قطعا با مشکل مواجه میشوند.
رئیس فدراسیون با اشاره به مهمترین مواردی که باید برای صعود در فصل سرما در نظر گرفت، گفت: آموزش، آگاهی و شناخت نسبت به محیط جزو مهمترین مواردی است که باید کوهنوردان برای صعود در فصل سرما در نظر بگیرند.
«زارعی» خاطر نشان کرد: افرادی که اقدام به صعود در این فصل میکنند باید حتما از مسیرهای پرتردد عبور کنند و دست به صعود انفرادی نزنند. همچنین در این فصل داشتن پوشاک مناسب و گرم، غذای کافی، اعلام مسیر و مقصد صعود به خانواده و پناهگاهها جزو دیگر مواردی است که پیش از صعود به کوه باید آنها را مد نظر قرار داد.
او همچنین به یک قانون مهم در کوهنوردی اشاره کرد و گفت: قانونی در کوهنوردی به نام «قانون ساعت 14» وجود دارد که هر کوهنوردی باید راس ساعت 14 به سمت مبدا حرکت خود باز گردد، زیرا در غیر این صورت احتمال گم کردن مسیر بسیار زیاد است.
رئیس فدراسیون کوهنوردی اضافه کرد: شرایط صعود در فصل زمستان با در نظر گرفتن پیشبینیهای مناسب میتواند مناسب باشد ولی بدون در نظر گرفتن امکانات لازم و البته نکات مهم پیش از صعود قطعا، کوهنوردی در این فصل مشکل آفرین خواهد بود.