رینهولد مسنرعقیده دارد، کوهنوردی نوعی علم یا هنر زنده ماندن در شرایط دشوار است
وآناتولی بوکریف که از او به عنوان بزرگترین امدادگر تاریخ هیمالیا نوردی جهان نام می برند، می گوید، سخت ترین مسئله در کوهنوردی اتخاذ تصمیم درست در شرایط دشوار است .
دارا بودن دو ویژگی " دانش زنده ماندن در شرایط سخت و اخذ تصمیم درست در شرایط دشوار " از سلسله توانایی های غریزی نبوده و باید با آموزش کسب شود.
آموختن دانش های چگونگی حرکت در زمینهای مختلف، استفاده از ابزار راهیابی و درک نقشه ها، یاری و نجات مصدومین، آشنایی با تحولات جوی، صعود و فرود با ابزار بر روی دیواره ها و یخ و برف و ... همه و همه برای دو هدف بسیار مهم است;
- تضمین امنیت و سلامت برنامه
- نجات جان خود و هم نوردان
به نوعی می توان اهمیت آموزش و دریافت گواهینامه در کوهنوردی را به ارزش آموزش و دریافت گواهینامه ی رانندگی تشبیه نمود که علاوه بر ضمانت حفظ جان و مال شخص، از آسیب به دیگران نیز جلوگیری خواهد شد.
〽️
پاییز بـه کجا سفر کنیم؟ بهترین طبیعت هـای پاییزی وطنی کجا هستند؟ زوج هـای جوان در فصل پاییز بـه کجا سفر کنند؟ اینها سوالات برخی دوستان اسـت کـه در برنامه ریزی سفر برای پاییز را داشتند اما اطلاعات کمی درمورد جاذبه هـای پاییزی ایران داشتند، بهمین خاطر نیز در اینبخش از مجله اینترنتی پارس بـه معرفی بهترین مکان ها برای سفر هـای پاییزی میپردازیم.
پاییز فرصت بینظیری برای سفر و گردش اسـت؛ فصلی با آب و هوای مطلوب و دلپذیر که آرامش خاصی رابه گردشگران هدیه میکند. میتوان بـهدور از شلوغی و ترافیک و آلودگی شهر، در مناطق زیبا و بکر، روزهای آخر هفته رابهخوبی گذارند و خاطراتی طلایی ثبت کرد. پاییز فصل هزار رنگ اسـت که نباید فرصت گردش در آنرا از دست داد. هزاران جاذبه گردشگری نهفته اسـت که پاییز میتواند زمان مناسبی برای سفر بـه آنجا باشد.
الموت، شهری افسانهای که درباره آن داستانهـای بسیاری روایت شده اسـت. پاییز فصل خوبی برای سفر بـه الموت اسـت. از قزوین که بـه سمت جاده الموت حرکت میکنید، بـه قلعه ای سرخ و خاکستری رنگ می رسید کـه یکی از منحصربه فردترین قلعه هـای ایران اسـت.
اطراف قلعه از هر چهار جهت پرتگاه اسـت و تنها راه ورود، در انتهای ضلع شمال شرقی واقع شده اسـت. اوان، دریاچهای با زلالترین آبهاست که میتوان در آن قایق سواری و ماهیگیری کرد.
یکی از بهترین مناطق برای سفری یک روزه، روستای افجه اسـت. روستایی با آب و هوای خوش و سرسبز کـه دشت هویج آن بسیار مشهور اسـت. هرچند اینروزها هرچه بگردید هویجی در آن پیدا نمیکنید و این قضیه بـه گذشتههـای دور برمیگردد. علاوه بر گشت و گذار در مزارع و باغهـای این منطقه، اگر دل تان خواست میتوانید سری نیز بـه دره شمالی افجه بزنید، جاییکه از بقیه نقاط بکرتر اسـت.
آبشار پسچویک با ۱۵ متر ارتفاع در فاصله یک و نیم کیلومتری شمال شرق افجه و آبشار موآب ، قبل از دشت هویج از دیدنیهـای این منطقه اسـت. هرچند کـه باغهـای گیلاس این نقطه کـه در بهار شکوفه زده و بین آبشار پسوچیک و دشت هویج قراردارند، چشم هر بینندهای را خیره می کند. با عبور از جاده لشگرک بـه روستای افجه و دشت هویج میرسید.
اگر دلتان میـــخواهد تنها دو ساعت در راه باشید و بعد بـه منطقهای بکر و خوش آب و هوا، با درختان سربه فلک کشیده برسید ودر کنار آبشاری، خستگی راه را از تن بـه در کنید، آبشار گزو میتواند مقصدتان باشد. آبشار گزو کـه ۴۸متر ارتفاع دارد، در دل جنگلهـای سرسبز شمال واقع شده اسـت. این آبشار، کنار امامزادهای مشهور بـه سه بزرگوار گزو در فاصله 15 کیلومتری زیرآب سوادکوه قرار گرفته.
اگر وقتش را داشته باشید و بـه سد البرز یا لفور کـه با آبشار فاصله کمی دارد سری بزنید، جاییکه اسبها بر زیباییاش افزودهاند و تا چشم کار می کند مه و سبزی اسـت، پکیج سفرتان کامل می شود. هرچند کـه راه آبشار نیز از کنار سد و جنگلهـای بکر لفور میگذرد.برای رسیدن بـه گزو، باید از جاده فیروزکوه تا شیرگاه بروید، بعد از شیرگاه از طریق جاده لفور در پشت سد در حال ساخت البرز، وارد جنگل زیبا و بکر لفور شوید.
زمانی دشت لار مکانی بود کـه پادشاهان برای فرار از گرمای هوا بـه آن پناه میبردند و حالا این دشت محلی اسـت کـه رفتن بـه آن مخصوص گروه خاصی نیست. دشت لار کـه یکی از قشنگترین و خوش آب و هواترین دشتهـای اطراف تهران اسـت، در کوهپایه دماوند و نزدیکی آمل قرار دارد. تنوع گیاهی و جانوری در دشت لار بسیار اسـت، بـهگونهای کـه هم گون، هم آویشن، هم کاسنی و هم شیرین بیان در آن پیدا می شود.
جانوران این جا نیز مثل گیاهانش متنوعند و شامل پلنگ، گرگ، روباه، عقاب طلایی، افعی البرزی، بزمجه، مارمولک، خرس قهوهای، گراز، کل و بزکوهی، قوچ و میش، آهو و… میشود. دربهار، دشت لار پر از گلهـای زرد و شقایق می شود و آن رابه تابلویی بیمانند تبدیل میکند. اطراف چشمه دوبرار، یکی از قشنگترین جاهای این منطقه اسـت.
اسم کویر که می آید کویر مصر و مرنجاب بـه ذهن متبادر می شود؛ در حالیکـه ایران، کشوری کویری اسـت و کویرهای بسیاری در نقاط مرکزی و شمال شرقی اش دارد. کویرگردی در پاییز طرفدار زیادی دارد، چون دیگر ،نه از گرمای کشنده هوا خبری هست و نه هنوز سرمای استخوان سوز شبهـای کویر شروع شده اسـت. برای کویرگردی در پاییز پیشنهاد مـا رفتن بـه کویر ابوزیدآباد اسـت.
کویر ابوزیدآباد کـه مردم محلی آنرا بوزآباد نیز می نامند بـه معنی بوی آباد اسـت. در ابوزیدآباد کـه قلعهها و خانههـای تاریخیاش از نظر معماری بسیار باارزش اسـت، همان سکوت کویر، حاکم اسـت و چشماندازی ازریگهـای روان و شنی وجود دارد. بعد از دیدن کویر نیز میتوان از کاروانسرای صفوی، آب انبار و شهر زیرزمینی اویی کـه در نوشآباد واقع شده، دیدن کرد کـه قدیمیترین شهر زیرزمینی دنیا محسوب می شود.
کویر مصر و مرنجاب و کویر متین آباد از انتخاب هـای دیگر برای کویر دوستان اسـت.کویر ابوزیدآباد در شمال شرقی کاشان قرار گرفته وفاصله آن از تهران چهار ساعت راه اسـت. بایداز اتوبان تهران-قم حرکت کنیدوبا ادامه راه در آزاد راه امیرکبیر یا جاده قم-کاشان وارد شهر کاشان شوید. در کاشان وارد بلوار قطب راوندی شده و با ادامه مسیر در بلوار ملاصدرا بـه دوراهی می رسید کـه باید بـه سمت چپ بپیچید تا با ادامه مسیر بـه ابوزید آباد برسید.
از دیگر جاهای دیدنی ایران در پاییز ، روستای نایبند اسـت. بـه روستای نایبند، بخاطر خانههـای پلکانیاش ماسوله کویر نیز می گویند و از آنجا کـه طبیعتش دیدنی اسـت، برای سفر در پاییز هم بکر و هم دیدنی اسـت. نایبند در ۲۲۵ کیلومتری جنوب طبس، در دامنه کوهستان و مشرف بر کویر لوت و با نزدیکترین فاصله از شهر دیهوک قرار گرفته اسـت. انچه نایبند را حیرتانگیز می کند، سرسبزی آن در دل کویر اسـت.
کشتزارهای گندم و جو، نخلستانها و باغهـای میوه کـه بـه صورت پلکانی، قرار گرفتهاند، نایبند را باوجود کویری بودنش دیدنیتر کردهاند. قدمت نایبند بـه هزاران سال پیش و بـه دوره نادرشاه افشار برمیگردد. برای رفتن بـه نایبند باید از جنوب طبس وارد جاده شده و بـه سمت کرمان حرکت کنید. بعد از گذر از کریت، دیهوک و زنوغان، ۱۰۵ کیلومتر دیگر برانید تا بـه نایبند برسید. این روستا در سمت راست جاده قرار گرفته اسـت.
چهار فصل را می توان در پاییز یزد تجربه کرد. پیشنهاد مـا نیز برای سفر در پاییز، میبد یزد اسـت. صبح هـای بهاری، ظهرهـای گرم تابستانی، غروب پاییزی و شبها و نیمهشبهـای زمستانی، ارمغان پاییز برای کویر اسـت. میبد ۴۵ کیلومتر با یزد و ۱۰ کیلومتر با اردکان فاصله دارد و از نظر قدیمی بودن رودست ندارد.
میبد، بر اساس یک افسانه، در روزگار کیومرث بنیان گذاشته شده و وجود نارین قلعه کـه بـه عقیده مردم محلی و برخی منابع قدمتش بـه دوران حضرت سلیمان باز می گردد، شاهدی بر این مدعاست. جدا از نارین قلعه کـه از خشتهـای قطور ساخته شده، برج کبوترخانه، کاروانسرا و مسجد جامع میبد، کاروانسرای عباسی، قلعه مهرجرد و یخچال تاریخی میبد، از انگیزههـای سفر بـه این شهر اسـت.
پاییز بهترین فصل رفتن بـه جنگل اسـت. رنگارنگی درختان و قدم زدن بین آنهمه ی رنگ و بوی خاک بارانخورده از چیزهایی اسـت کـه حال و هوای جنگل را در پاییز خواستنیتر میکند. برای جنگل نوردی در پاییز میتوان بـه یکی از این جاها رفت کـه عکسهای بدیعی را پیش چشممان قرار می دهد.
جنگل ناهارخوران در گرگان،جاده زیبای اسالم بـه خلخال وجنگل الیمستان یا منطقه رویایی و سرسبز لندویل که پر از آبشار و درختان هزار رنگ اسـت. لندویل در ۱۵ کیلومتری آستارا واقع شده و دریاچه حیرتانگیز الیمالات نیز درجاده چمستان بـه نور قرار دارد.
پاییز در تهران نیز زیباییهـای خودش را دارد و برای دیدن پاییزی رنگارنگ، نیاز بـه رفتن راههـای خیلی دور نیست. یکی از روستاهای اطراف تهران کـه برای پاییزگردی بینظیر اسـت، روستای آهار اسـت. روستایی کـه در مسیر جاده لشگرک بـه فشم قراردارد. این روستا بنام اوهر نیز شهرت داردکه بـه معنی آب و آسیاب اسـت.
در دو طرف این روستا، دو رودخانه پر آب قرار دارد کـه در پایین روستا بـه یکدیگر وصل می شوند. یکی از جذابیتهـای آهار جز طبیعت هزار رنگش، آبشاری بـهنام شکر آب اسـت. آتشگاه باستانی قصران نیز در ارتفاعات روستا کـه قدمتش بـه زمان ساسانیان برمیگردد، از دیدنیهـای آهار اسـت.
لرستان، یکی از استانهایی اسـت کـه در پاییز، رنگ و بوی خاصی بخود می گیرد و میتواند یکی از مقصدهای فوقالعاده برای گردشگران رمانتیک پاییزگرد باشد. لرستان، عروس آبشارهای ایران اسـت و گردشگری آبشاری را می توان دراین اقلیم زیبا و خوش آب و هوا در فصل پاییز، در معرض داشت. یکی از آبشارهای زیبای این استان را میتوان آبشار بیشه دانست کـه در شهرستان سلام قرار دارد.
دراین آبشار، سقوط آب از ارتفاعی بیش از ۴۵ متر، بسیار زیبا بوده و رنگینکمان پاییز را شکل می دهد. جالب اسـت کـه بدانید این آبشار درسال ۸۷، بعنوان یکی از آثار طبیعی لرستان در لیست میراث طبیعی کشور بـه ثبت رسید. در اطراف این آبشار، جنگلهـای پوشیده از بلوط، زیبایی خاصی دارند کـه بر شکوه آن میافزاید.
در مسیر جاده چمستان بـه نور، دریاچه ای قرار دارد کـه برای اروپا گردها، یادآور پاییز سوییس و سوئد اسـت. دریاچه ای کـه الیمالات نام داشته و برای رسیدن بـه آن، باید از قلب جنگلی مملو از درختان تنومند هزار رنگ گذر کرد. در مسیر دریاچه، خرد شدن برگ درختان سبز کـه درنظر هوشیار، هر ورقش دفتریست معرفت کردگار، دیدنی و شنیدنی خواهد بود. دریاچه الیمالات را باید نگین نور دانست.
درختان تنومندش، وی را هم چون نگین در آغوش گرفته اند. انعکاس فوق العاده رنگهـای پاییزی در آب، تصویری متفاوت را برای شـما بـهنمایش میگذارد. اگر بـه این خطه پاییز نوردی ایران در شمال کشور سفر کنید، گردشگرانی را مشاهده خواهیدکرد کـه با بر پا کردن کمپهایی، شب رابه صبح می رسانند و با صدای پرندگان مهاجر از خواب بر می خیزند و مناظری بکر از طبیعت چهار فصل را مشاهده می کنند.
استان البرز کـه در نزدیکی پایتخت واقع شده اسـت، طبیعت زیبایی در فصل پاییز دارد. دراین استان کـه پاتوق آخر هفتههـای تهرانیهـای خوشنشین اسـت، روستایی قرار دارد کـه در مسیر جاده چالوس واقع شده و برای عاشقان کوچه باغ هـای شاعرانه، مکانی فوق العاده بنظر می رسد. روستای بیابانک از جمله روستاهای تاریخی کشور اسـت کـه دراین استان واقع شده.
در طول سال بـهخصوص فصل پاییز، پذیرای خیل گستردهای از عاشقان طبیعت گردی و روستا گردی در ایران اسـت. رودخانهای از وسط بیابانک میگذرد و زیبایی آنرا برای پاییزگردها خاطرهانگیز میکند. برای رفتن بـه این مکان زیبا از طریق جاده چالوس، پس از گذشت ۴۲ کیلومتر، از روستای آسارا گذر کرده و تابلوی شهرستانگ را خواهید دید.
بهشت گم شده نام منطقهای خوش آبوهوا و سرسبز در شهرستان مرودشت و کامفیروز اسـت. نام اصلی این مکان «تنگ بستانک» بوده اسـت کـه اکنون بـه بهشت گم شده مشهور شده اسـت. این منطقه دیدنی کـه زیبایی درختان انبوه و رودخانههـای پرآبش، چشم هر بیننده ای را مینوازد و مهمانان رابه تحسین و تکریم آفرینشگر هستی وامی دارد.
از جمله مناطق حفاظت شده استان فارس اسـت. انبوه درختان در منطقه بهشت گم شده در پاره ای از مناطق؛ چنان پنجه در پنجه هم انداخته و سقفی از نوازش بر سر رهگذران و گردشگران ساختهاند کـه بـه سختی میتوان درخشندگی آفتاب را از میان شاخ و برگ درختان دید.
منطقه کالپوش در شهر میامی شهرستان شاهرود استان سمنان واقع شده اسـت. جلوهای بهشتگونه از طبیعت سرخ و آتشین، آکنده از شقایقهایی کـه چشم هر بیننده ای را مسحور می کند، یکی از جاذبههـای طبیعی و فصلی منطقه کالپوش اسـت کـه هرساله در اردیبهشت، رُخ می نماید.
این منطقه در پاییز و زمستان بدلیل مجاورت با پناهگاه حیاتوحش و پارک ملی گلستان از موقعیت فوقالعاده گردشگری برخوردار اسـت.
درست کـه همه ی فکر می کنند تابستان فصل مسافرت اسـت اما این موضوع بیشتر بـه خانوادههایی مربوط میشود کـه فرزندان مدرسهای یا دانشگاهی دارند. تعداد زیادی از زوجها می توانند کل برنامهریزی سفرشان رابه بعد از تابستان موکول کنند. پاییز بهترین فصل سفر برای دوستداران رنگ و طبیعت اسـت.
پس بـه بهانه سردی و بارانی بودن هوا لذت تجربه این طبیعت بکر و رنگارنگ را از دست ندهید. در پاییز همه ی چیز مهیاست، باد ملایمی کـه میوزد، برگهایی کـه رنگینکمانی از رنگ را ساختهاند و با صدای خشخششان زیر پای شـما ساز پاییز مینوازند و جادههایی فارغ از ازدحام تابستانی، انتظار شـما را میکشند. بـه پیشنهادهای مـا فکر کنید.
این پیشنهاد مـا برای سفر بـه مقصدی خاص نیست بلکه بـه یک مسیر اسـت. مسیری از یوش بلده بـه نور. این مسیر شـما رابه دنیایی متفاوت می برد.
جادهای کوهستانی اما آسفالت کـه پر از تپه، دره، درخت و روستاهایی با بامهـای شیروانی اسـت. خوبی این مسیر آن اسـت کـه برای رسیدن بـه زادگاه نیما چند روستا را هم میبینید کـه هرکدام جاذبه خاصی دارند.
تخصص مـا پیشنهاد جاهای عجیبوغریب با اسامی غریبتر اسـت. ییلاق اولسبلنگاه منطقهای در ارتفاعات ماسال در مسیر راه خلخال کـه وجه تسمیه نامش از دو بخش اولسا و بلنگاه تشکیل شده و بـه معنای جایگاه بلندی اسـت کـه درخت ممرز میروید، برای سفر پاییزی دونفره فوقالعاده اسـت.
این منطقه دارای مراتع بسیار بوده و خانههـای موجود در آن اکثرا از چوب ساخته شده و همان طور کـه از اسم این محل پیداست در زمستان تعداد کمتری از ساکنان منطقه در ییلاق می مانند. اتفاقا این منطقه زیبا هم محل دفن یکی از بزرگان ایران زمین اسـت.
تالاب کردخورد کـه با نام تالاب آقگل هم آنرا میشناسند حد فاصل استانهـای مرکزی و همدان در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی ملایر و یک کیلومتری جنوب شرقی روستای کردخورد قرار دارد. این تالاب در فصل پاییز بسیار زیباست چون فصل مهاجرت پرندگان اسـت و پرندگانی از مناطق سردسیر روسیه و قفقاز بـه این منطقه پرواز می کنند.
این تالاب با نزولات جوی و ذوب برف در ارتفاعات پر میشود. تالاب کردخورد در اواخر فصل بهار خشک شده ولی در طول پاییز و زمستان آبدارد ودر فصل بهار از میزان آب آن کاسته می شود.
پوشش گیاهی بسیار بینظیر و همجواری تالاب با کوه کت کـه بیش از دو هزار متر ارتفاع دارد، زیبایی این تالاب را چند برابر میکند. این تالاب از لحاظ وجود مواد غذایی مناسب برای پرندگان، یکی از غنیترین آبگیرهای منطقه غرب ایران محسوب می شود.
اگر بـه طبیعت علاقه ندارید، می توانید شهر هـای کویری مانند یزد را برای سفر دونفرهتان انتخاب کنید. پاییز فصلی اسـت کـه در آن می توان چهار فصل را دریک شبانهروز در یزد تجربه کرد. صبحهـای بهاری، ظهرهای گرم تابستانی، غروب پاییزی و شبها و نیمهشبهـای زمستانی، ارمغان پاییز برای کویر اسـت.
بـه بار نشستن و فصل برداشت محصولاتی مثل بادام، پسته و انار ازجمله جاذبههایی اسـت کـه یزد را برای گردشگران دراین فصل جذاب و زیبا کرده اسـت؛ بـه ویژه این کـه در تعداد زیادی از انارستانهـای استان یزد، جشنواره انار برگزار می شود و تعداد زیادی از گردشگران دراین باغها حضور مییابند.
روستای زیبای لاویج، روستایی اسـت کـه دور تا دورش را کوههـای البرز در بر گرفته اسـت و طبیعت بکر و کمنظیری دارد. کوههایی کـه در بهار، پوشیده از درختانی سبزرنگ میشوند و چشم هر بازدیدکنندهای را نوازش میدهند ودر پاییز نیز جشنوارهای از رنگ را دراین منطقه برپا میکنند. اگر بـه این منطقه رفتید، آب گرمش را بـه هیچ وجه از دست ندهید.
آبگرم لاویج در دامنه کوههـای قسمت شرقی لاویج از دل زمین بـه بیرون میجوشد. این آبگرم دارای املاح معدنی و گوگردهای فراوانی اسـت کـه برای امراض پوستی و دردهای مفاصل، کمردرد، پادرد و مهمتر از همه ی برای تمدد اعصاب بسیار مفید اسـت. از آبگرمهـای مشهور آن آبگرم لاویج «بیبنو» و «شفل» را می توان نام برد کـه هرکدام خواص مخصوص بـه خودرا دارند.
حیف اسـت کـه در پاییز کویر را تجربه نکنید. پیشنهاد مـا برای کویرگردی مرنجاب و مصر نیست بلکه جندق اسـت. جندق از توابع شهرستان خور اسـت کـه در 350 کیلومتری شمال شرقی اصفهان قرار دارد. جندق از شمال بـه کویر بزرگ، از غرب بـه کویر ریگ جن و سلسله کوههـای جندق، از جنوب بـه بیابانهـای اطراف خور و از شرق بـه حاشیه جنوبی دشت کویر محدود میشود.
شهری کویری کـه آسمانش منجمها و علاقه مندان بـه ستاره شناسی رابه خود جذب میکند. وقتی بـه جندق سفر میکنید فرصت دارید تا شترسواری را تجربه کنید. علاوه بر این، حیات وحش جندق هم با کل و بز، قوچ و میش، خرگوش، قمری، کبک و تیهو و پاقرقره، انواع روباه معمولی و روباه شنی، گرگ، عقاب و البته پلنگ و یوزپلنگ جذابیتهای خاصی را دراین منطقه ایجاد کرده اسـت.
تعریف جهانی اکوتوریسم: تعریف اکوتوریسم از منظر انجمن جهانی اکوتوریسم در سال 1991 میلادی: اکوتوریسم سفری است مسؤولانه به مناطق طبیعی، که موجب حفظ محیط زیست و بهبود زندگی مردم محلی گردد. اما چند سال بعد در 1996 میلادی. اتحادیهی جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی با بسط تعریف بالا، اکوتوریسم را چنین تعریف کرد: اکوتوریسم یک سفر و بازدید زیست محیطی مسؤولانه از مناطق طبیعی بکر است که به منظور لذت بردن از طبیعت و درک مواهب آن و ویژگی های فرهنگی مرتبط با آن انجام می شود، به طوری که باعث ترویج حفاظت گردد و اثرات منفی بسیار کمی از جانب بازدید کنندگان بر محیط به جای گذارد و شرایطی را برای اشتغال و بهره مندی اقتصادی و اجتماعی مردم محلی (بومی) فراهم کند.
اکوتوریستها (بومگردان) چه کسانی هستند؟
اکوتوریست ها افرادی هستند که از مرحله علاقه ساده به طبیعت فراتر رفته و پا در عرصه شناخت رازها و زیباییهای عمیق آن میگذارند. یک اکوتوریست، خود را نسبت به مراقبت از طبیعت و احترام به فرهنگ بومی مسؤول میداند و به این مسئولیت پایبند است. بنابراین هر کس که به هر طریقی به طبیعت سفر می کند، الزامآ یک اکوتوریست به حساب نمیآید.
جایگاه اکوتوریسم در بازار توریسم (گردشگری)
از مقایسهی ابعاد گردشگری در شاخهی اکوتوریسم با سایر زمینههای گردشگری، درمییابیم در حالیکه سایر شاخهها به توریسم انبوه، شرکتها، آژانسها و هتلهای بزرگ میاندیشند، فعالان شاخه اکوتوریسم (بومگردی) به ندرت با گروههایی بیش از 30 نفر برای هر برنامه سروکار دارند و نیز از طریق شرکتهای کوچک و استفاده از راهنمایان محلی و امکانات محدود در محیط های طبیعی فعالیت می کند. بنابراین یکی از مهم ترین اصول برای اکوتوریسم و اکوتوریستها این است که: «رد پا» باید تنها اثری باشد که از اکوتوریسم در طبیعت به جا گذاشته می شود و عکسها و خاطرات سفر نیز تنها یادگاریهایی باشند که از طبیعت نزد اکوتوریستها (بومگردان) باقی میماند.
نمونههایی از قوانین اخلاقی صنعت اکو توریسم:
• برای حفظ و ارتقای یکپارچگی طبیعی مکان های مورد بازدید تلاش کنید.
• به حساسیت های فرهنگی احترام بگذارید.
• در تور، حداقل میزان زباله و ضایعات زیست محیطی را تولید کنید.
• محیط طبیعی مورد بازدید خود را تمیزتر از زمان آغاز، ترک کنید.
• آرامش حیات وحش را بر هم نزنید.
• از محصولاتی که از حیوانات و گیاهان در خطر انقراض تهیه می شوند خریداری نکنید.
• با خرید محصولات بومی به اقتصاد محلی کمک کنید.
• باورها و اعتقادات سنتی و مردمی منطقه را بشناسید و به آنها بیاحترامی نکنید.
• از چیدن گل در طبیعت خودداری کرده و در عوض با عکاسی از آن لذت ببرید.
• از مکانهای خصوصی و مردمان محلی و عشایر (بخصوص زنها و کودکان) بدون اجازه عکاسی نکنید.
• به اماکن مقدس احترام بگذارید.
• هرگز قولی را به عشایر و مردمان روستایی ندهید که نتوانید عمل کنید.
• سعی کنید در محیط های روستایی و عشایری پوشش شما مناسب باشد.
در ادامه مقاله ای در این باره بخوانید که در روزنامه اعتماد به چاپ رسیده است:
این عبارت «اکوتوریسم» نیز از آن موارد سهل و ممتنع است؛ به این مفهوم که اگر مقصود از طبیعتگردی است و روزی (و روزهایی) را در دل طبیعت گذرانیدن، ما ایرانیها شاید بتوان گفت مخترع این نوع توریسم در جهان بودهایم، به عبارت «سیزده به در» توجه فرمایید.
رفتن به طبیعت پس از روزهای سرد و تاریک زمستان، همان سیزده به در است. خب، نوع سهل آن رفتن به جایی زیبا، خارج از شهر است و ساعات دلپذیری را گذارنیدن. اما اگر دقت کنیم میبینیم که همین رفتار ساده را نیز میتوان به صور مختلف، صحیح و غیر آن انجام داد. امروزه نام طبیعتگردی مسوولانه را برای رفتار صحیح در طبیعت به کار میبریم.
یک قانون طلایی برای انجام طبیتگردی مسوولانه وجود دارد و آن اینکه وارد طبیعت شویم و آن را ترک کنیم بدون اینکه تغییری در آن به وجود بیاوریم! «یکی مرغ بر کوه ننشت و خاست/ بر آنکه چه افزود و زان که چه کاست». این مفهوم را مقایسه کنید با رفتار برخی از ما که، هر کدام یک کیلو زباله (اغلب ظروف پلاستیکی) را در دل طبیعت رها میکنیم بدون درک عواقب آن. بنده تا به حال پرندگانی را دیدهام که پای خود را در اثر پیچیدن نخهای پلاستیکی از دست دادهاند.
ماهیهایی را دیدهام که داخل کیسه پلاستیکی به دام افتادهاند و خفه شدهاند.
من در خلیج فارس زیبایمان لاکپشت عظیم الجثه یی را دیدهام که با حدود 3.5 متر قطر لاک و 750 کیلوگرم وزن، بزرگترین لاکپشت عالم است (سه برابر لاک پشتها گالاباگوس). این موجود زیبای باشکوه و ایرانی، در اثر بلعیدن یک کیسه پلاستیکی خفه شده بود! وقتی آب وارد کیسه پلاستیکی میشود، شبیه به عروس دریایی (طعمه مطلوب لاکپشت) میشود. لاکپشت آن را میبلعد و خفه میشود. راه تنفسی حیوان مسدود میشود و آن کسی که کیسه پلاستیکی را رها کرده، حتی خبر ندارد که بیمبالاتی او موجب مرگ یک موجود زیبا در خلیج خودمان شده است!
من گرگی را دیدهام که زبان خود را شرحه شرحه و تکه و پاره کرده بود چون قوطی ماهی تن را رها کرده بودند و این گرگ با لیسیدن لبههای تیز این قوطی، زبان خود را از دست داد و ما او را در حال مرگ و پس از خونریزی زیاد دیدیم.
من دیدهام که زبالههای ما اعم از پلاستیک، شیشه و فلز، چگونه به جان حیات وحش میافتند. به طور قطع اگر ما بدانیم که اعمال ما چه عواقبی در بردارند، در رفتار خود تجدیدنظر خواهیم کرد. همین طور است اگر ما ارزش گیاهان و جانورانی را که در دل طبیعت قربانی سهل انگاری ما میشوند، بدانیم.
خوب به خاطر دارم که در یکی از دشتهای زیبای استان فارس که شباهت زیادی به دشتهای کره ماه داشت مشغول دوربین کشی بودیم. قرقره (سینه سیاه یا کوکر) نیز در دشت فراوان بود. راننده بازیگوش ما از فرصت سوءاستفاده کرد و روغن اتومبیل خود را بیرون ریخت. حوضچه کوچکی به اندازه یک فنجان از روغن سوخته روی زمین فرم گرفت. ما به راننده تذکر دادیم که این کار صحیح نیست ولی او گوشش بدهکار نبود و معتقد بود که در آن دشت پهناور چند لیتر روغن سوخته اشکالی ایجاد نمیکند. در این اثنا ناگهان یک سنجاقک هزار رنگ به فراز فنجان روغن آمده و خود را با سر به آن کوفت. آن همه رنگ و زیبایی ناگهان تبدیل به سیاهی و مرگ شد.
همه حتی راننده ساکت بودیم. او پاسخ خود را گرفته بود. سنجاقکها اشعه ماوراءبنفش را از کیلومترها میبینند. این سنجاقک هم به خیال خود به آب رسیده بود و وقتی عکس خود را در آن دید، با سر به آن کوفت. غافل از آنکه دستانی که از فکری بیمبالات فرمان میگرفتند این تله مرگبار را برای سنجاقک بیگناه تدارک دیده بودند! امروزه ما میدانیم که هر لیتر روغن سوخته اتومبیل هزاران لیتر از آبهای زیرزمینی را آلوده میکند. این آبهای زیرزمینی به مصرف کشاورزی، صنعت و نیز نوشیدن انسانها میرسد. به گفته سازمان آب، حدود نیمی از آب شهر تهرانگاه از آبهای زیرزمینی تامین میشود.
گردشگری در دل طبیعت یا اکوتوریسم شمشیر دو لبه یی است که یک طرف آن موجب پیشرفت و تعالی ملتها میشود ولی طرف دیگر آن ممکن است موجب تخریب ساختارهای اخلاقی جوامع هم بشوند.
آبی که می خواهید تصفیه کنید را داخل ظرف بریزید. ظرف را روی اجاق گذاشته و
آن را تا بالاترین درجه روشن کنید. وقتی آب بجوشد هر باکتری که در آن باشد
کشته می شود، بنابراین مطمئن باشید که شما با خوردن آن بیمار نمی شوید.
– اگر شما در بیابان هستید و احتیاج دارید که آب را تصفیه کنید، آتش روشن کنید و ظرف را روی آن بجوشانید.
اگر ظرف ندارید از هر وسیله ای که ضد آتش باشد می توانید استفاده کنید.
حباب های تکان خورنده را نگاه کنید. زمانی که حباب ها بالا می آیند نشان
دهنده اینست که آب می جوشد. اجازه دهید این حباب ها تا ۵ دقیقه ادامه داشته
باشند تا گرما بیشترین تاثیر را روی باکتری های زندگی کننده در آب بگذارد.
– جوشاندن آب برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه ۹۹/۹ درصد هر موجود زنده درون آب را می
کشد. همچنین بیشتر مواد شیمیایی را با تبخیر کردن از بین می برد. هر چند،
توجه داشته باشید که با جوشیدن آب، مواد جامد، فلزی یا معدنی از بین نمی
روند.
ظرف را از روی گرما بردارید. هنگام برداشتن ظرف آب دقت کنید. بیشتر از اینکه بتوانید حدس بزنید داغ است.
اجازه بدهید آب مانده و ته نشین شود. اگر آب جوشانده شما از شیر آب آمده و مطمئن هستید که مواد جامد، فلزی و معدنی در آن نیست، احتیاجی نیست این کار را انجام دهید. اگر اجازه بدهید آب بماند، هر چیزی که داخل آب باشد، ته ظرف، ته نشین می شود، شما می توانید از آب تصفیه شده داخل ظرف بنوشید.