هم هوایی نیازی ضروری است شاید شما از آن دسته کوه نوردانی باشید که
سالی چندبار پا بر دامنه ها می گذارید و البته در آن معدود دفعات نیز سعی
دارید تا قله ای مرتفع در اطراف شهرتان را صعود نمائید.
شاید هم کوه نوردی حرفه ای باشید که هر چند سال یکبار به قلل مرتفع خارج از کشورتان صعودهایی را تدارک می بینید.
چیزی که در میان تمامی انسانها در صعود به قلل مرتفع مشترک است نیاز ی است که به تطابق با ارتفاع یا هم هوایی acclimatizationn دارند. در واقع هر انسانی که قصد صعود به ارتفاعی بیش از ارتفاع محل زیست خود را دارد نیاز است تا ابتدا خود را از لحاظ آمادگی جسمانی به حدی مطلوب برساند. بخشی از این افزایش آمادگی جسمانی تطابق با ارتفاع یا هم هوایی است.
شیوه های صعود به قلل مرتفع
کوهی را تصور کنید با ۳ مرحله کمپ در ارتفاع بالا, در حالی که کمپ اصلی این کوه نیز در ارتفاعی برابر با بلندترین کوههای محل زندگی ما قرار دارد. بطور مثال کمپ اصلی کوه اورست در ارتفاع ۵۳۶۰ متری است یا کمپ اصلی چوآیو در ۵۶۰۰ متری قرار گرفته. دقت کنید شما قرار است بیش از ۵۰ روز را در ارتفاعی نزدیک به قله دماوند بمانید در حالی که تعداد کمی از روزهای صعودتان را هم بالاتر از کمپ اصلی به سر می برید.
این امر در کوههای کم ارتفاعتر نیز صادق است, مثلا ارتفاع کمپ اصلی کوه پرطرفدار لنین در پامیر ۳۷۰۰ متر است یا کمپ اصلی کوه خان تنگری در تیان شان در ارتفاع۴۰۰۰متری بر پا می شود که درست ارتفاعی است برابر با قلل مرتفع رشته کوههای البرز و زاگرس.
همانطور که می دانیم مهمترین عاملی که ما را نیازمند هم هوایی می کند کمبود فشار سهمی اکسیژن در ارتفاع است. گرچه در هر هوایی و در هر ارتفاعی میزان درصد اکسیژن (۲۱%) تغییری نمی کند اما تعداد مولکول های اکسیژن در هوای رقیق کمتر می شود و در نتیجه بدن برای رفع نیاز خود به اکسیژن, به تلاش بیشتری می پردازد. همین مسئله ساده توجیه گر نیاز بدن به تطابق با ارتفاع بالا است.حال نخستین واکنش بدن در مقابله با این کمبود اکسیژن افزایش تعداد تنفسها به شکل ارادی یا غیر ارادی است, نکته ای که بخصوص در یکی دو شب نخست اقامت در کمپ اصلی و بویژه هنگام خواب با آن مواجه خواهیم شد.
گرچه عوارض ارتفاع گاها تنها به همین مورد خلاصه نشده و علاوه بر افزایش تعداد تنفس شاهد: بی اشتهایی، تهوع و استفراغ, خستگی و ضعف, گیجی و سردرد, بی خوابی (قطع و وصل تنفسی) , عدم تشخیص صحیح, خواب های آشفته و … نیز خواهیم بود.
آغاز هر صعودی باید همراه باشد با لمس ارتفاع بالاتر و بازگشت به کمپ پائینتر. در واقع این شیوه تاییدی است بر اصل صعود به ارتفاع بالا، خواب در ارتفاع پایین. باید بدانیم تاثیر لمس کمپ بالا همراه است با افزایش گلبولهای قرمز جهت اکسیژن گیری بهتر. این نکته که همراه است با افزایش غلظتهای هماتوکریت و هموگلوبین ضرورتا نمی تواند مفید باشد, چرا که افزایش غلظت خون از عوازض آن است.
در هر صورت بدن این آمادگی را دارد روز بعد یا روزهای بعد برای شب مانی در ارتفاع بالاتری کمپ اصلی را ترک نماید. این روند تا لمس آخرین کمپ باید ادامه یابد, یعنی لمس کمپ بالاتر, بازگشت برای شب مانی به کمپ پائین و مجددا روز بعد صعود برای شبمانی به کمپ بالاتر. بدین شکل با لمس آخرین کمپ و بازگشت به کمپ اصلی پروسه هم هوایی به انتها خواهد رسید.
اینک پس از چند روز استراحت در کمپ اصلی و تغذیه بهتر می توانید با اتکال به وجود کمپهای بالاتر صعود نهایی را به شکل پله ای و کمپ به کمپ آغاز نمائید.
الگوهای تجربی در هم هوایی
در مناطق مختلف عموما شاهد شیوه های مختلفی در هم هوایی خواهید بود. به
طور مثال شیوه های هم هوایی روسها با غربیان متفاوت است و ایشان بر اساس
پارامترهای تجربی خود هم هوایی می کنند.
در واقع روسها آن چیزی را که به
عنوان لمس کمپ بالاتر از آن یاد کردیم اجرا نمی کنند و پس از صعود به کمپ
بالا نخستین شب را در آنجا اطراق می نمایند و روز بعد به کمپ پائینتر باز
می گردند. ایشان همچنین معتقدند در صورتیکه فرد پس از یک شب اقامت در
ارتفاع بالاتر دچار مشکل نشد می تواند به ارتفاعی بالاتر صعود و خود را در
ارتفاعی فراتر هم هوا نماید.
البته این حالت هم هوایی تنها تا دو کمپ بالاتر اجرا می شود و در نهایت فرد می باید به کمپ اصلی برای تجدید قوا باز گردد. این روند شاید برای آن دسته از کوه نوردانی که در مکانی بیش از ارتفاع معمول شهرها (۱۵۰۰ متر) زندگی می کنند طبیعی باشد, اما برای سایر کوه نوردان, بخصوص کوه نوردان غربی که در شهرهایی با ارتفع کوتاه ساکن هستند می تواند خطرناک باشد.
سال ۱۹۸۰ راینولد مسنر در صعود انفرادی خود به اورست دوره هم هوایی خود را تنها در مدت ۲ شب و سه روز سپری نمود (البته وی پیش از حضور در تبت دوره ای را بر روی کوه کلیمانجارا به تمرینات بدنسازی و هم هوایی پرداخته بود). در واقع مسنر پس از رسیدن به کمپ اصلی و چند روز اقامت در آنجا به تنهایی به سمت گردنه شمالی در ارتفاع ۷۵۰۰ متر حرکت کرد. وی در بازگشت و با چند روز استراحت مطلق در کمپ اصلی خود را مهیای صعود نهایی به اورست نمود.
وی نهایتا در تلاشی سه روزه توانست از جبهه شمالی به قله اورست دست
یابد, مسنر در بخشی از مسیر صعود با گذر عرضی (تراورس) از راهی نو خود را
به دهلیز شمالی رسانده و از آنجا راهی قله شد.
امروزه کوه نوردانی که
قصد صعود سبکبار (آلپی) را دارند با همین شیوه خود را به اوج هم هوایی
رسانده و در نهایت آماده و مهیای صعود به قلل مرتفع می شوند.
– هنگام رسیدن به کمپ اصلی برای آغاز صعود تعجیل نکنید و ترجیحا یک یا
چند روز نخست را به استراحت بپردازید. این امر بویژه برای کسانیکه قصد صعود
به قلل مرتفع و صعب العبور پامیر و تیان شان را دارند و با بالگرد وارد
کمپ اصلی می شوند الزامی است.
– ارتفاع زدگی عاملی نیست که تنها با صعود
به ارتفاع بالاتر حادث شود, بلکه مهمترین امر در ارتفاع زدگی سرعت زیاد
صعود به ارتفاع بالاتر, شدت بالای فعالیت و میزان زیاد حمل بار می باشد.
– باید بدانیم هر ارتفاعی نیازمند هم هوایی اختصاصی است و برای رسیدن به
هر کمپی می باید پروسه هم هوایی شامل لمس کمپ بالا, بازگشت به کمپ پائینتر
و بعد صعود و شب مانی در کمپ بالاتر را اجرا کنیم.
– در طول دوره هم
هوایی نیاز به شبمانی در کمپ آخر نیست و همان لمس کمپ آخر می تواند بیشترین
تاثیر را در هم هوایی نهایی داشته باشد و باید بدانیم در ارتفاع بالای
۷۰۰۰ متر نه تنها تطابق با ارتفاع معنا ندارد, بلکه پس رفت نیز حادث می
شود.
– تغییرات آب و هوا و خرابی هوا بیشترین نقش را در بهم زدن روند هم هوایی دارد.
– گاهی بدلیل عدم تطابق با ارتفاع, ممکن است نیاز به چند روز اقامت در
کمپ اصلی را پیدا کنید, پس بدون داشتن استرس در از دست دادن زمان, سلامتی
را بر زود هم هوا شدن ارجح بدانید.
– تفاوتهای فردی قابل ملاحظه ای در
توانایی افراد جهت تطابق با ارتفاع وجود دارد. برخی به سرعت با ارتفاع
تطابق می یابند و برخی نیازمند دوره های زمانی طولانی تری برای هم هوایی
هستند.
– پیش از رسیدن به کمپ اصلی و حتی در کشور خود می توانید پروسه هم هوایی
را با صعود به قلل بالای ۴۰۰۰ و ۵۰۰۰ متری در دسترس آغاز کنید. اما باید
بدانید هم هوایی امری است کوتاه مدت (حداکثر دو هفته) و به صرف یک چنین هم
هوائیی نمی توانید در صعود به قلل مرتفع ریسک نمائید و به سرعت به ارتفاعات
بالاتر بروید.
– تطابق با ارتفاع با عدم وجود بیماریهای ناشی از ارتفاع
و بهبود کیفیت خواب مشخص می گردد و به اصطلاح معروف: هر کس در ارتفاع خوب
بخورد و خوب بخوابد, خوب هم هوا شده است.
کوهنوردی یکی از ورزشها یا از جمله تفریحات است. برای برخی نیز کوهنوردی به عنوان شغل اصلی یا بخش الزامی شغل اصلی است.پیمایش مسیرهای فنی در کوهستان، با استفاده از ابزارهای فنی و درگیر شدن با مسیرهای سنگی و یخی را کوه نوردی مینامند. برای صعود مؤثر به کوهها نیاز به ابزارهای متفاوتی است. البته در هر صعود بسته به نوع صعود، منطقه مورد نظر، زمان و فصل اجرای برنامه ممکن است ابزار و تجهیزات متفاوتی مورد استفاده قرار گیرد. در این مطلب وسایل لازم کوهنوردی را از دیدگاه انفرادی و گروهی مورد بررسی قرار دادهایم.
لوازم مورد نیاز برای کوهنوردی
وسایل انفرادی
موارد ذکر شده برای وسایل انفرادی میتوانند برای برنامههای بیشتر از یک روز مورد استفاده قرار بگیرند. کوهنوردان با توجه به مدت زمان برنامه و فصل صعود و کوهپیمایی وسایل خود را میبندند. مهمترین وسایل یک کوهنورد کفش، کوله و کیسه خواب وی میباشند.
نمونه وسایل لازم برای کوهنوردی
وسایل گروهی
برای برنامههای کوهنوردی چند روزه به هیچ عنوان تنهایی سفر نکنید مگر اینکه تجربه شما زیاد باشد و قبل از سفر مسیر خود را کاملا با افراد آشنا در جریان بگذارید. بهتر است همیشه با گروه به ارتفاعات بروید و قلههای مختلف و جاهای بکر را بازدید کنید. بعضی از وسایل زیر را میتوانید بین همراهان خود تقسیم کنید. برای مثال هر فردی لازم نیست چادر کوهنوردی داشته باشد میتوان یک چادر ۴ یا ۱۰ نفره تهیه کرد و با دیگران جای خواب را سهیم شد.
نمونه وسایل لازم برای کوهنوردی
در آخر بهتر است بدانید که هر باشگاه کوهنوردی دارای یک کادر اجرایی مسئول در زمینههای فنی، امدادی، مالی و… باشد که در حیطه کاری خود دارای مهارت و تجربه و نیز تعهد باشند. معمولاً باشگاه های کوهنوردی برنامههای آتی خود را در تقویمهایی ششماهه و یا یکساله تدوین نموده و در دسترس علاقهمندان قرار میدهند.
بیست و نهمین همایش هفتگی باشگاه شیراز جوان در سال 97 ، روز یکشنبه هشتم مهر ماه با حضور اعضای محترم باشگاه در بوستان خلدبرین برگزار گردید.
در این همایش طبق روال ، گزارش برنامه های اجرا شده ی هفته قبل توسط یکی از اعضای شرکت کننده یا سرپرست برنامه ها ارائه شد.
برنامه های باشگاه شیراز جوان در هفته ای که گذشت :
1. کوهپیمایی باباکوهی
زمان برگزاری : دوشنبه 02/07/97 – ساعت 17:30 – 21:30
سرپرست : پیشکسوت گرامی جناب آقای عزیزاله زره پوش
تعداد حاضرین : 32 نفر - 13 بانو و 19 آقا
گزارش : آقای مهدی صلاح
2. کوهپیمایی دراک
زمان برگزاری : چهارشنبه 04/07/97
تعداد حاضرین : 14 نفر – 5 بانو و 9 آقا
سرپرست : پیشکسوت گرامی جناب آقای مهدی صلاح
گزارش : آقای مهدی صلاح
3. غار بلع زار
زمان برگزاری : جمعه 06/07/97
تعداد حاضرین : 42 نفر – 20 بانو و 22 آقا
سرپرست : همنورد گرامی جناب آقای شاهپور امرالهی
گزارش : آقای شاهپور امرالهی
4. کوهپیمایی باباکوهی
زمان برگزاری : یکشنبه 08/07/97 – ساعت 5:30
سرپرست : همنورد گرامی جناب آقای رضا پورمختار
تعداد حاضرین : 5 نفر - 3 بانو و 2 آقا
گزارش : بانو شراره شعبانی
5. تمرینات هوازی کوه نور
زمان برگزاری : شنبه ، سه شنبه و پنجشنبه
سرپرست : همنورد گرامی جناب آقای شاهپور امرالهی
گزارش : آقای شاهپور امرالهی
در این همایش برنامه های هفته ی پیش رو نیز تعیین گردید که طبق روال هر هفته پس از همایش در اختیار اعضای باشگاه قرار می گیرد .
برنامه های هفته دوم مهر ماه :
1. دوشنبه 09/07/97 - ساعت 17:30 - کوهپیمایی باباکوهی
سرپرست : پیشکسوت گرامی جناب آقای عزیزاله زره پوش
محل تجمع : کوچه یک بولوار جمهوری
2. چهارشنبه 11/07/97 – ساعت 17:30 - کوهپیمایی دراک
سرپرست : پیشکسوت گرامی جناب آقای مهدی صلاح
3. پنج شنبه 12/07/97 و جمعه 13/07/97 – پیمایش دنا کله خرمن
سرپرست : همنورد گرامی جناب آقای وحید جعفری
4. یکشنبه 15/07/97 – ساعت 23 – کوهپیمایی باباکوهی
سرپرست : همنورد گرامی جناب آقای رضا پورمختار
تمرینات هوازی کوهپیمایی نیز در روزهای شنبه ، سه شنبه و پنج شنبه ساعت 18:30 به سرپرستی همنورد گرامی جناب آقای شاهپور امرالهی در محل کوه نور برگزار می گردد .
لازم به ذکر است از این پس ، زمان برگزاری برنامه کوهپیمایی روزهای یکشنبه از ساعت 5:30 صبح به 23 تغییر می یابد.
همچنین همایش هفتگی باشگاه شیراز جوان نیز با اجرای بانو سمانه پذیرش راس ساعت 19:30 برگزار می گردد .
نفرات حاضر در این همایش :
بانوان :
1. شراره شعبانی
2. آزیتا شجاعی
3. زهرا ابوالحسنی
4. حوریه محمد پور
5. مریم جعفری
6. فهمیده پناهندگار
7. سمانه پذیرش
8. فریبا نیک اختر
9. فرزانه زارع
آقایان :
1. نادر کرمی
2. مهدی صلاح
3. عزیزاله زره پور
4. مسعود مرادی
5. شاهپور امرالهی
6. محمد هادی ریاستی فرد
7. محمد صفایی
8. ابراهیم زارعی
9. محمود مومن زاده
10. خشایار قبادی
11. کوروش کرمی
12. امید اسماعیلی
ضمن تقدیم احترام و سپاس از
اعضای محترم باشگاه که در همایش هفتگی حضور می یابند ؛ دعوت می شود دیگر اعضا نیز
به منظور ارتقای سطح کیفی برنامه های باشگاه و تسریع روند رشد و بهبود خانواده
بزرگ شیراز جوان نسبت به شرکت در این همایش نیز توجه لازم داشته باشند .
روز و روزگار بر شما خوش باد
تهیه کننده : معصومه زارع پور