فضولات انسانی یا همان ادرار و مدفوع حاوی مواد بیماری زا یا پاتوژن است که به راحتی می تواند خاک و یا منابع آبی را آلوده کند. فضولات انسانی از آن دست مواردی است که کمتر در کشور ما و در سفرهای کوهنوردی و طبیعت گردی به آن پرداخته می شود اما با روند افزایش جمعیت گردشگران در طبیعت در سال های اخیر به زودی به یک معضل جدی تبدیل خواهد شد. سالانه صدها و هزاران تن فضولات انسانی توسط گردشگران وارد نقاط گردشگری می شود. تخمین زده می شود کوه دماوند سالانه حدود ۱۰۰۰۰ صعود را به خود ببیند، این یعنی بطور میانگین سالانه حدود ۵ تن فضولات انسانی فقط در کوه دماوند باقی می ماند، بخش عمده این فضولات انسانی در مسیر جنوبی دماوند است، به این آمار کوه های دیگر و نقاط گردشگری طبیعی دیگر را اضافه کنید و متوجه خواهید شد که اگر به فکر نباشیم در چند سال آینده تقریبا هرجا که در طبیعت بکر پا بگذاریم احتمالا با باقیمانده فضولات انسانی مواجه خواهیم شد.
در پارک های ملی آمریکا گردشگران باید با استفاده از کیسه های مخصوص تمامی فضولات انسانی را با خود حمل و از طبیعت خارج کنند. در کشور ما هیچ نظارتی بر این امر نیست و حتی صحبت کردن در این مورد نیز در بیشتر موارد به شوخی انجام می شود اما مسئله بسیار جدی است. تجزیه فضولات انسانی در کوهستان و در نواحی که آب و هوای سرد دارند سال ها طول می کشد و باکتری ها و ویروس های درون آن نیز به همین مدت باقی می مانند. برای دفع فضولات انسانی در طبیعت چند توصیه ساده وجود دارد که عمل کردن به آن ها نه تنها دشوار نیست بلکه باعث بهداشت خود و محیط خواهد شد.
نکته اول: افراد به هیچ عنوان نباید فضولات انسانی را درون غارها و تنگ ها(دره های باریک) جا بگذارند
نکته دوم: افراد به هیچ عنوان نباید در نزدیکی منابع آبی(رود، چشمه، دریاچه، آبشار و…) فضولات انسانی را جا بگذارند
نکته سوم: اگر در گروه های پر جمعیت بودید حتما توالت صحرایی ایجاد کنید
اثر منفی فضولات انسانی را به دو روش می توان کاهش داد:
۱- با خروج مواد از طبیعت از طریق کیسه های مخصوص
۲- از طریق دفن این مواد
یک روش برای دفن وجود دارد که اثرات فضولات انسانی در طبیعت را به حداقل می رساند، در جایی غیر از غارها و تنگ ها، حداقل با فاصله ۶۰ متر دور تر از منابع آبی زمین را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر و قطر ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر حفر کنید، درون این چاله فضولات انسانی را دفع کنید، از دستمال کمتر استفاده کنید و دستمال مصرفی را بعد از اتمام درون چاله بیندازید، چاله را پر کنید
روش چاله گربه برای دفع فضولات انسانی در طبیعت؛ گودالی به عمق تا ۲۰ و عرض تا ۱۵ سانتیمتر حفر کنید، مدفوع را درون این گودال دفع کنید، دستمال را درون گودال بگذارید، روی آن را با خاک بپوشانید
به این روش، روش دفع چاله گربه گفته می شود. چاله گربه را در نقاطی که اکنون خشک و اما در مسیر عبور آب های فصلی هستند ایجاد نکنید، نقاط آفتابگیر روند تجزیه فضولات انسانی را تسریع می کند، برای شستن دست از مواد طبیعی و سازگار با محیط استفاده کنید، شستن با مواد شیمیایی در کنار منابع آبی سبب آلودگی آب خواهد شد
برای ادرار نیز با رعایت تمامی اصولی که در بالا گفته شد می توانید عمل کنید، ادرار به واسطه مایع بودن زودتر تجزیه می شود، می توانید در نقاطی دور از کمپ و منابع آبی ادرار کنید، بعد از اتمام کار با کمی آب ادرار خود بر روی زمین را رقیق کنید، بوی ادرار می تواند موجب تحریک برخی حیوانات قلمرو طلب از جمله گربه سانان شود
طبیعت گردی پاک و بدون ردپا فقط خارج کردن زباله از طبیعت نیست بلکه مجموعه ای از اصول است که انجام آنها به حفظ و بقای محیط زیست منجر خواهد شد
نویسنده: مسعود فرح بخش
از این رو چند سال بعد ایده ساخت و ایجاد اکوکمپ ها و اکولوژها به عنوان
یکی از راه های رسیدن به توسعه پایدار مطرح شد. اکولوژها اقامت گاه های
دائمی کاملا سازگار با محیط زیست هستند که در مناطق طبیعی ایجاد می شوند و
اکوکمپ ها نمونه مشابه اکولوژها هستند با این تفاوت که در فصل هایی از سال
از منطقه جمع آوری می شوند به عنوان مثال اکوکمپ های کویری باید در فصل
تابستان جمع آوری شوند و محیط فرصت بازسازی پیدا کند و اکوکمپ های کوهستانی
نیز در فصل زمستان
ایده ایجاد اکوکمپ ها و اکولوژها ایده جدیدی نیست اما نحوه مدیریت و نحوه اجرای این پروژه ها بسیار حائز اهمیت است.
اما یک اکوکمپ چیست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
اکوکمپ یک اقامتگاه موقت در مناطق بکر طبیعی است که باید کاملا سازگار با
محیط زیست باشد، سازگاری با محیط زیست یک عبارت کیفی و سلیقه ای نیست که
هرشخصی با توجه به سلیقه، دانش و آموخته های خود آن را انجام دهد و سپس
ادعا کند کاملا سازگار با محیط زیست رفتار کرده است بلکه چهارچوب مشخصی
دارد. اکوکمپ ها در دنیا باید تعدادی از استانداردهای بین المللی را دارا
باشند برای مثال استاندارد Iso 9000 که یک استاندارد مدیریت کیفیت است،
استاندارد Iso 14000 که یک استاندارد مدیریت محیطی است و استاندارد Iso
14001 که یک استاندارد محیط زیستی است. این استانداردها یک چهارچوب فعالیتی
مشخص برای یک اکوکمپ ترسیم می کند و عمل به آنها می تواند باعث شود که یک
کمپ موقت به یک اکوکمپ سازگار با محیط زیست تبدیل شود. متاسفانه در کشور ما
بیشتر گروه ها و ارگان ها زمانی که تصمیم به انجام فعالیت محیط زیستی می
گیرند اولین و تنها کاری که انجام می دهند جمع آوری زباله ها است ولی
درواقع این اولین، ساده ترین و بدیهی ترین چیزی است که می توان پیاده کرد!
برخی از ویژگی هایی که بر طبق استاندادهای بالا اکوکمپ ها ملزم به رعایت آن هستند عبارتند از:
– طراحی اکوکمپ ها باید به گونه ای باشد که کاملا سازگار با محیط اطراف باشد و کمترین میزان تولید دی اکسید کربن را داشته باشد
– اکوکمپ ها از انرژی های تجدید پذیر استفاده می کنند، انرژی خورشید و انرژی باد از موارد کاملا مناسب برای استفاده هستند، یک اکوکمپ برای تهیه انرژی خود به هیچ وجه از سوخت های نفتی استفاده نمی کند
– اکوکمپ ها به پوشش گیاهی و محیط اطراف آسیبی وارد نمی کنند، عموم اکوکمپ ها دارای مسیرهای گذر مشخص هستند تا کمترین آسیب به خاک و پوشش گیاهی وارد شود
– اکوکمپ ها کاملا منطبق با فضای اطراف هستند و با موادی که همرنگ محیط اطراف هستند برپا می شوند تا کمترین آسیب را به پوشش جانوری اطراف وارد کنند
– اکوکمپ ها بر استفاده از نیروی کار از جوامع محلی تاکید دارند و از این جهت باعث ایجاد اشتغال در جامعه محلی می شوند
– اکوکمپ ها کمترین میزان زباله را باید تولید کنند، ظروف یکبار مصرف در آنها استفاده نمی شود و زباله ها از همان ابتدا تفکیک می شود و سپس وارد چرخه بازیافت می شوند
– اکوکمپ ها از مواد شوینده طبیعی و سازگار با محیط زیست استفاده می کنند، معمولا آب مورد استفاده در اکوکمپ ها بعد از یکبار استفاده مجدد به قصد استفاده های دیگر به چرخه باز می گردد
– اکوکمپ ها از توالت های خشک بهره می برند، فضولات انسانی بعد از هربار دفع توسط خاک اره پوشیده می شوند و مخازن توالت ها بعد از پر شدن از محیط طبیعی خارج می شود و مخازن جدید جایگذاری می شود بنابراین هیچ اکوکمپی فضولات انسانی خود را در طبیعت جا نمی گذارد
و…
بنابراین اگر هر کمپ موقتی این شرایط را دارا بود می تواند نام “اکوکمپ” را یدک بکشد و در غیر این صورت صرفا یک کمپ موقت خواهد بود و نه چیزی بیشتر
عکس بالا: اکوکمپ ماترهورن در سوئیس که سه ماه در سال دایر می شود
نویسنده: مسعود فرح بخش
از وبسایت بام ایران
باستانشناسانی که در شمال ترکیه سرگرم کاوش هستند اعلام کردند که در این منطقه بقایای یک «پستخانه» ایرانی و یک «آتشکده» زرتشتی را کشف کردهاند که مربوط به دوره هخامنشیان، یعنی ۲۵۰۰ سال پیش است.
به گزارش روزنامههای دیلی صباح و حریت ترکیه، این کشف در تپه تاریخی اولوز در نزدیکی روستای توکلوجاک در استان آماسیا در منطقه دریای سیاه ترکیه انجام شده است
پروفسور شوکت دونمز، استاد بخش باستانشناسی دانشگاه استانبول، که رهبری تیم حفر و کاوش در این تپه تاریخی را برعهده دارد به رسانههای میگوید که کاوشهای این تیم طی چهار سال گذشته بر آثار دوره ایرانی آناتولی تمرکز پیدا کرده و این تیم آثار بسیاری از این دوره بهدست آورده است.
او توضیح داد که محل کشف شده یک چاپارخانه مرکزی ایرانیها در منطقه بوده است و هیئتهای نمایندگی در آن توقف کرده و اسبان خسته در این محل تعویض میشدند. به گفته او، از قرائن چنین برمیآید که این چاپارخانه بزرگ در تابستان و زمستان و به صورت شبانهروزی فعال بوده است.
به گفته پروفسور دونمَز، در این چاپارخانه یک تالار ستوندار و یک آتشگاه زرتشتی نیز کشف شده که اهمیت این محل را نشان میدهد.
شوکت دونمز میافزاید: «ایرانیان نخستین تمدنی هستند که سیستم پستی را به آناتولی آوردند. آنها امپراتوری عظیمی داشتند که از یونان تا آسیای مرکزی و مصر را دربر میگرفت و شاهنشاهی خود را از طریق فرمانداران محلی اداره میکردند.»
دونمز ادامه میدهد که به این خاطر «ایرانیها نیاز داشتند که اخبار و اطلاعات درست را به طریقی از پایتخت به ولایات بفرستند و برای این امر شبکهای از راههای مختلف را در قلمرو خود احداث کردند.»
این باستانشناس میگوید که ایرانیان هخامنشی در این شبکه مواصلاتی، مکانهای ویژهای را برای ایجاد پستخانه مرکزی (چاپارخانه) اختصاص داده بودند که تالار ستوندار تپه امروزی اولوز یکی از این مراکز بوده است.
به گفته او تیم باستانشناسی وی بقایای جاده عظیمی را پیدا کردهاند که در این محل به یک پرستشگاه و تالار ستوندار میرسد. شوکت دونمز اضافه میکند که «از دیدگاه طرح و شکل، کشف این جاده نخستین کشف در نوع خود مربوط به عصر آهن در آناتولی است.»
او در مورد بقیه سازههای هخامنشی این محل نیز توضیح میدهد «تالار کشفشده شش پایه سنگی دارد که احتمالاً ستونهای چوبی بر آنها سوار بوده و میان آنها محل همایش بوده است.»
او تأکید میکند که کشف یک آتشکده در این محل نیز به منزله کشف قدیمیترین حضور یکتاپرستی در محدوده آناتولی است.
تپه تاریخی اولوز (اولوز هویوق) در سال ۱۹۹۹ میلادی کشف شد و کاوشهای باستانشناسی در آن از سال ۲۰۰۷ آغاز شد. باستانشناسان تاکنون جمعاً ۱۰ سکونتگاه قدیمی را در این محل کشف کردهاند.
پنج کارشناس از پنج دانشگاه مختلف، سه باستانشناس و ۱۵ کارشناس کاوش و مرمت هماکنون سرگرم کار بر روی لایه ایرانی این محل هستند و کار آنها تا ماه سپتامبر امسال ادامه خواهد داشت.
پروفسور شوکت دونمز، استاد بخش باستانشناسی دانشگاه استانبول، سال گذشته نیز در مورد کشفیات تیمش در این محل به رسانههای گفته بود که اشاره مستقیمی در متون تاریخی به این محل دیده نشده اما هرودوت، مورخ یونان باستان، در نوشتههای خود به شهری به نام «کریتالس» در شرق آناتولی اشاره کرده که به گفته او مقر لشکر خشایارشا بوده است. به گفته او بعید نیست این مقر همین تپه اولوز امروزی بوده باشد.
پیش از این از دوره ضمیمه شدن آناتولی به خاک ایران در ۲۵۰۰ سال پیش آثار دیگری در آناتولی پیدا شده که از آنجمله است کشف بنایی در منطقه اژه ترکیه.
در غرب ترکیه نزدیک سواحل دریای اژه بنای نسبتاً سالمی بر جای مانده که بیشباهت به آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد یا آرامگاه موسوم به «گوردختر» در کازرون نیست.
انواع دارو های بدون نسخه قابل حمل در سفر (داروهای OTC)
لازم نیست هر چه دارو در کمد داروهایتان است را در جعبه کمک های اولیه خود قرار دهید، بلکه بر اساس محلی که می خواهید بروید، دارو های مورد نیاز را بردارید. برای مثال اگر منطقه ای که میخواهید بروید، آب آشامیدنی سالم ندارد، حتما باید دارو های ضداسهال را با خودتان ببرید.
در اینجا چند نمونه از دارو های مهمی که باید همراهتان داشته باشید بیان می کنیم:
چگونه دارو های تجویزی را همراه خود به سفر ببریم؟
دارو ها و سفر خارج از کشور
هنگام سفر به خارج از کشور و عبور از مرز:
به خاطر داشته باشید با توجه به قوانین مختلف کشورها، ورود برخی دارو ها و اقلام پزشکی به آنها ممنوع بوده و گاها دارای جرائم سنگینی هستند. پس:
به خاطر داشته باشید:
اخیراً گروهی از زمین شناسان روس از دانشگاه فدرال یورال در سفری کاوشگرانه به کویر لوت واقع در شرق ایران موفق به کشف ۱۳ کیلوگرم مادهی شبیه به شهاب سنگ شدند.
ویکتور گروکافسکی عضوی از کمیته مرتبط با شهاب سنگ ها در آکادمی علوم گفت: «ما برنامهای سفری به سمت کویر لوت ایران ریختیم چرا که انتظار پیدا کردن مواد خارج از زمین، یا همان شهاب سنگها را در این منطقه داشتیم.» گروهی چهار نفره متشکل از افراد آزمایشگاه کنسرسیوم اکسترا ترا سفری آزمایشی به ایران ترتیب دادند. این کاوش با موفقیت نیز همراه بود. «تیم تحقیقاتی ما با همکاری محققان ایرانی دانشگاه کرمان موفق به جمع آوری تعداد مناسبی از اجرام آسمانی شدند.»
کارشناسان بر این باورند که ۸۰ درصد موادی که از کویر استخراج شدهاند، اصالتشان به بیرون از محیط زمین برمی گردد. دانشمندان روس، بخشی از نمونههای کشف شده شان را به همکارانشان در دانشگاه کرمان دادند. همچنین در ارتباط با اکتشافات تیم تحقیقاتی، گروکافسکی در مصاحبه با اسپوتنیک فارسی گفت: «در طی فعالیتهای میدانی بالغ بر ۱۳ کیلوگرم نمونه، که گمان برده می شود شهاب سنگ باشند، یافت شد. نیمی از این قطعات کنار همکارانمان در ایران باقی ماندند. نیمی دیگر به آزمایشگاه ما رسید. تا به اینجای کار این نمونهها مورد سنجش قرار گرفتند و فهرست بندی شدهاند.»
او در ادامه گفت که ظاهراً تعداد زیادی از این قطعات مربوط به یک بارش شهابی است. حدود ۷۰ قطعه جمع آوری شده که ده تا دوازده عدد از آنها از یک شهاب سنگ هستند. به نقل از خود او، سنجش و آزمایش نمونهها به زودی آغاز خواهد شد و این پروسه زمانبر خواهد بود. در انجام این امر دانشجویانی که در رشتههای مرتبط با مطالعهی اجرام آسمانی تحصیل میکنند، به پروفسور کمک خواهند کرد. قدم بعدی ِ گروه تحقیقاتی کشف سن واقعی این اجرام آسمانیست.
گروکافسکی می گوید: «به منظور مشخص کردن سن اجرام یافت شده، دانشمندان باید زمان شکلگیری قطعه در فضا، زمان جدا شدنش از شهاب آسمانی، و مدت زمانی که روی زمین سپری کرده را درنظر بگیرند.» اجرام آسمانی هم سن منظومهی شمسی ما هستند، یعنی حدوداً ۴٫۵ میلیارد سال. گروکافسکی همچنین از مشارکت وهمکاری دانشجویان ایرانی در مطالعهی این نمونهها با همکاران روس خود ابراز امیدواری کرد.
سرمایه گذاری مالی این کاوش کاملاً توسط آزمایشگاه علمی کنسرسیوم اکترا ترا که بخشی از دانشگاه فدرال یورال می باشد، تأمین شده بود. گروکافسکی در آخر افزود: «از این رو، ما تمرکز خود را روی مدت زمانی که این اجرام آسمانی روی زمین سپری کردهاند معطوف می کنیم. براساس ایزوتوپها میتوان در مورد سن کازموگونیستی، که مدت زمانیست که شهاب سنگ به فرم یک شهاب آسمانی بوده می باشد، اظهار نظر کرد.»
شروع شکل گیری این برنامهی کاوشگری از نوامبر سال قبل بوده است. دانشمندان تأکید کردند که شرایط جغرافیایی و دمایی کویر لوت، به حفظ مواد خاص شهاب سنگی کمک میکند. پیش از این، دانشمندان شهر یکاترینبورگ روسیه به جستوجوی شهاب سنگهای مشابهی رفتهاند. گروهی از دانشمندان نیز سال گذشته به جنوبگان رفتند و موفق به کشف ۱۰۳ نمونه اجرام آسمانی مرموز شدند.
در دهههای اخیر یک ششم مساحت جنگلهای زاگرس به دلایل گوناگون از بین رفته است. اکنون آتشسوزیهای پیاپی هفتههای اخیر این جنگلها را بیش از پیش در معرض خطر قرار داده اند؛ معضلی که با فصل گرما فرامیرسد و سالهای پیش نیز نفس زاگرس را تنگ کرده بود. گرمای هوا و بادهای شدید شرایط گسترش این آتشسوزیها را مساعد کرده است.
غلامحسین حکمتیان، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد شنبه یکم تیر به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) گفت که از ابتدای سال جاری «۲۸۰ هکتار از جنگلها و مراتع» این استان در آتش سوختهاند.
حکمتیان بزرگترین مشکل پیش روی جنگلهای زاگرس را این «آتشسوزیها» اعلام کرد و گفت که عامل اصلی آنها «انسان» و سپس صاعقه است.
کهگیلویه و بویراحمد در مرکز آتشسوزیهای اخیر است. در عین کمبود امکانات دولتی در مقابله با این آتشسوزیها، مردم محلی در ابتدای صف مبارزه با این آتشسوزیها قرار دارند (عکس بالا).
محمد مهدی علیپور، یکی از اهالی محلی امدادرسان با دستهای تاولزده به ایرنا گفت که چگونه او و دیگر ساکنان به خاموشکردن شعلههای سه متری آتشسوزی در دمای ۴۰ درجه سانتیگراد در نزدیک کوه کاردی در حوالی روستای دیل در جنوب شهرستان گچکاران شتافتند:
«شعلههای سرخ آتش مظلومیت جنگلها و مراتع را فریاد میزند. اهالی روستاهای نزدیک به جنگلها با استفاده از امکانات اولیه مانند شاخه درختان اقدام به خاموش کردن شعلههای آتش همگام با مسئولان میکنند. فورانهای آتش گاهی آنچنان سرکش است که تا فاصله سه متری امکان نزدیک شدن انسان به آن وجود ندارد… به هر قیمتی اجازه نمیدهیم جنگلها خاکستر شود.»
او اما در انتها یادآوری کرد که «در صورت وجود بالگرد اعزام نیرو و تجهیزات از طریق بالگرد انجام میشود و خسارت آتش سوزیها به حداقل خواهد رسید.»
کهگلویه و بویراحمد برای مواقع بحرانی بالگرد در اختیار ندارد. این استان برای اطفای آتشسوزیها از خوزستان یا شرکت بهرهبرداری نفت و گاز گچساران بالگرد میگیرد.
وحید محمدیتبار، مدیر کل مدیریت بحران استان کهگیلویه و بویراحمد نیز از کمبود امکانات و «کمبود شدید» نیروهای آموزشدیده ناراضی است:
«بکارگیری نیروهای متخصص اطفای حریق برای پیشگیری از وقوع بحران در جنگلها و مراتع نیاز نخست صیانت از جنگلها و مراتع استان است. تأمین تجهیزات خودرویی، دستگاههای دمنده و لباس مخصوص برای مهار آتش از دیگر نیازها برای مدیریت آتش سوزی در جنگلها و مراتع کهگیلویه و بویراحمد است. تأمین اعتبار فوری برای خرید تغذیه و خدمات پشتیبانی نیاز دیگری است که باید در کوتاهترین زمان ممکن مورد توجه مسئولان باشد.»
جنگلهای زاگرس در ۱۱ استان ایران واقع شدهاند و مساحتی شش میلیون هکتاری دارند اما یک میلیون هکتار از آن نابود شده است. خشکیدگی این جنگلها از ۱۳۸۷ رو به شدت نهاد.
جنگلهای زاگرس ۴۰ درصد جنگلهای ایران را تشکیل میدهند. حدود ۷۰ درصد گونههای درختی زاگرس را بلوطها تشکیل میدهند و سایر گونههای درختی نیز افرا، کیکم، بنه، زبان گنجشک، گلابی وحشی، ولیک، ارغوان، انواع بادام و غیره است.
جنگلهای بلوط زاگرس از منتهی الیه شمال غربی ایران آغاز میشود و تا جنوب غرب ایران پایین میآید. این جنگلها ۱۴ تا ۱۵ هزار سال قبل با درختان پراکنده بلوط و بنه تشکیل شدند. آنها از پنجهزار سال پیش جنگلهای متراکم هستند. ما در دهههای اخیر اما صدها هزار هکتار از آنها را نابود کردهایم.
۴۰ درصد آب شیرین ایران نیز در محدوده زاگرس تشکیل میشود. ایرنا در گزارش خود درباره جنگلهای زاگرس هشدار داده است که « اگر این جنگلها از بین بروند، ضمن کاهش منابع آبی، گستره بالایی از خاک این منطقه که در طول هزاران سال گذشته تشکیل شده است، در اثر سیلاب از نابود خواهد شد.»
ایران، به گفته عیسی کلانتری ــ رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ــ، بالاترین نرخ فرسایش خاک در جهان را داراست.
حریقهای زاگرس در سال جاری در استانهای خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، کرمانشاه، اصفهان، لرستان و چهارمحال و بختیاری رخ دادهاند.
کهگیلویه و بویراحمد با داشتن ۸۷۳ هزار و ۶۰۰ هکتار جنگل ــ که برابر نیمی از مساحت این استان است ــ و ۵۵۲ هزار و ۷۰۰ مرتع، یکی از وسیعترین ذخیرههای جنگلها و مراتع زاگرس است و همزمان، یکی از بیشترین مناطق آسیبدیده به دلیل آتشسوزیهای اخیر.
آوای ماغر، یکوبسایت محلی این استان ۲۶ خرداد گزارش داد که دهها هکتار از جنگلهای متراکم بلوط تنگ دوراک از توابع شهرستن بهمئی در کهگیلویه و بویراحمد از شب پیش از آن دچار حریق شده است.
شاهدان محلی آتشسوزی را شدید و سرعت گسترشاش را بالا توصیف کرده بودند.
درخت بلوط زاگرس از مشخصههای جنگلهای آن است و به «بلوط ایرانی» مشهور. تنگ دوراک نیز از خاستگاههای اصلی این بلوط مخصوص اقلیم زاگرس که جنگلهای متراکمی از درختان سردسیری دارد. خوزستان، ایلام، فارس، اصفهان و چهار محال و بختیاری دیگر استانهایی هستند که بلوط ایرانی در ارتفاعات ۶۵۰ متری تا دو هزار و ۴۰۰ متری بالاتر از سطح آبهای آزاد در آنها میروید.
کرمانشاه یک میلیون و ۷۱۹ هزار هکتار جنگل زاگرسی دارد. از ابتدای سال جاری ۱۱ فقره حریق حدود ۳۰ هکتار از این جنگلها را نابود کرده است.
در خوزستان نیز به گزارش خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا)، از ابتدای سال جاری ۱۰۰ مورد حریق رخ داده است که «بیسابقه» توصیف میشود.
به گفته احمد جمشیدیان، مدیر کل منابع طبیعی خوزستان، «حدود ۱۱۰۰ هکتار از مراتع و جنگل های زاگرس در آتش سوزی اخیر درگیر بوده اند که حریق در ۲ ساعت اول اطفا شده است؛ البته ۹۰ درصد آتش سوزی در مراتع بوده است.»
آتشسوزیها در زاگرس از چند سال پیش و با شدتگرفتن خشکسالی و تغییرات اقلیمی گسترش یافتند.
بر اساس آمار سازمان منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، ۷۵ فقره آتشسوزی در جنگلهای این استان در ۱۳۹۵ رخ داد و ۹۵۰ هکتار از جنگلهای کهگیلویه وبویراحمد را خاکستر کرد.
در ۱۳۹۶ نیز ۱۱۰ آتش سوزی در جنگلها و مراتع استان در فصل گرم رخ داد و ۷۰۰ هکتار از آنها را نابود کرد. ۴۸۳ هکتار از این میان در ۳۴ آتشسوزی در مناطق حفاظتشده رخ داد.
در ۱۳۹۷ هم ۳۶۴ هکتار از جنگلها و مراتع سوخت: ۲۴ مورد درمناطق حفاظتشده که ۲۲۰ هکتار از آنها را خاکستر کرد.
در یکی از همین آتشسوزیها در ۳ شهریور ۱۳۹۷ بود که شریف باجور، فعال مدنی و محیط زیست کرد و عضو هیأت مدیره انجمن سبز چیا همراه با امید کهنهپوشی از اعضای انجمن سبز چیا و محمد پژوهی و رحمت حکیمینیا از جنگلبانان منطقه حین تلاش برای مهار آتشسوزی در جنگلهای روستای پیله و سلسی مریوان در استان کردستان جانشان را از دست دادند.
به گزارش خبرگزاری دولتی «مهر»، صاعقه یکی از عوامل آتشسوزیهای اخیر است.
اوایل خرداد سال جاری صاعقه در ایران ۲۵ تن را کشت و ۲۹ تن دیگر را مصدوم کرد. این صاعقهها مراتع پرپشتشده زاگرس پس از سیل اخیر ار نیز به آتش کشیدند.
بنا بر گزارش ایرنا از وضعیت جنگلهای زاگرس، بارانهای کمسابقه اخیر که ابتدای سال جاری شمسی ۲۵ استان ایران را گرفتار سیل کرد، به رویش چمنزارها و «مراتع غنی» در جنگلهای زاگرس شده است.
این مراتع به آسانی در گرمای هوا آتش میگیرند و بادهای فصلی شدید این آتش را به دیگر نقاط میگستراند.
اما مهمترین عامل، عامل انسانی است. برای فهمیدن این نکته میتوان به آتشسوزیهای خرداد ۱۳۹۶ در جنگلهای ایران رجوع کرد که تحقیقات جزئیات آنها را روشن کرده است:
آتشسوزی در جنگلهای هردریژ استان ایلام | ۱۶ خرداد
|
عامل انسانی
|
آتشسوزی در جنگلهای ارتفاعات بازیدراز در استان کرمانشاه | ۱۶ خرداد
|
عامل انسانی
|
آتشسوزی جنگلهای دره گلی کهگیلویه و بویراحمد | ۱۵ خرداد
|
عامل انسانی (عمدی) |
آتشسوزی جنگلهای کبیرکوه ملکشاهی در استان ایلام | ۱۲ خرداد
|
عامل انسانی
|
آتشسوزی در جنگلهای سیروان و آبدانان در استان ایلام | ۱۲ خرداد
|
عامل انسانی
|
آتشسوزی جنگلهای ایوان در استان ایلام | ۱۱ خرداد (سه روز)
|
عامل انسانی
|
آتشسوزی جنگلهای شلم در استان ایلام | ۱۰ خرداد
|
عامل انسانی
|
آتشسوزی جنگلهای ام الدبس در شهرستان دشت آزادگان استان خوزستان | ۹ خرداد
|
عامل انسانی
|
آتشسوزی مراتع تل رش در شهرستان لنده استان کهگیلویه و بویراحمد | ۹ خرداد | عامل انسانی
|
آتشسوزی در جنگلهای کوهدشت استان لرستان | ۸ خرداد | عامل انسانی
|
آتشسوزی جنگلهای جزیره آشوراده استان گلستان | ۸ خرداد | عامل انسانی
|
آتش در کوههای حاتم استان کهگیلویه و بویراحمد | ۷ خرداد | عامل انسانی
|
آتشسوزی در جنگلهای کبیرکوه استان ایلام | ۶ خرداد | عامل انسانی
|
آتشسوزیهای خرداد ۱۳۹۶ در جنگلهای ایران ــ منبع: خبرگزاری مهر |
جدول بالا نشان میدهد که خرداد دو سال پیش تمام آتشسوزیها در جنگلهای ایران عامل انسانی داشت و اغلب آنها به جان زاگرس افتاد.
گردشگران جنگلهای زاگرس یکی از مهمترین عوامل بروز این حریقها هستند. آنها ناخواسته اما به دلیل رعایت نکردن مواردی بسیار ابتدایی یکی از مهمترین ثروتهای طبیعی ایران را از بین میبرند. نه تنها خاموشکردن آتش، بلکه رها کردن شیشه، پلاستیک و نایلون نیز در جنگل میتواند با افزایش دما سبب آتش سوزی شود.
کشاورزان محلی نیز با آتشزدن پسماند زمینهای زراعیشان موسوم به «پس چر» در رخدادن آتشسوزیهای جنگلی در زاگرس نقش دارند. اداره مدیریت بحران استان کرمانشاه نیز که این کار آتش به جان جنگلهای زاگرس در آن استان انداخته، خواهان ممنوعیت آتشزدن پس چر و تعقیب قضائی متخلفان شده است.
اما دردناکترین عامل انسانی آتشسوزیهای زاگرس که در پرتوی تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش زمین شدت می گیرند و شدت خواهند گرفت، به گفته رحیم ملکنیا، استادیار منابع طبیعی و جنگلداری دانشگاه لرستان «زغالگیری» و «تغییر کاربری اراضی» است.
زغال آلایندهترین سوخت فسیلی است. سوختهای فسیلی با آزادکردن گازهای کربنی نقش مهمی در گرمایش جهانی زمین دارند. کشورهای جهان به دنبال راهی برای خارجکردن ۱۰۰ درصدی زغال از چرخه انرژیشان هستند.
جنگلزدایی یکی دیگر از عوامل یاریدهنده به تغییرات اقلیمی است. هنوز جنگلهای زاگرس برای بدلشدن به زمین زراعی یا صنعتی نابود میشوند.
قاسم سبزعلی، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل ها و مراتع کشور به مهر گفته است که آتش سوزی در هر هکتار از مناطق جنگلی ۵۶ میلیون تومان و در هر هکتار اراضی ۱۷ میلیون تومان خسارت وارد میکند.
با توجه به این رقم، خسارت واردآمده به منابع طبیعی زاگرس در کهگیلویه و بویراحمد از ابتدای سال جاری، با احتساب میانگین ۳۶,۵ میلیون تومان، ۱۰ میلیارد و ۲۲۰ میلیون تومان است. خسارت حریق جنگلها در کرمانشاه نیز به یک میلیارد و ۶۸۰ میلیون تومان میرسد.
(اسکای رانینگ) که
با نام )دوی
کوهستان) به فارسی ترجمه شده است، رشته ای ورزشی است که بخش عظیمی از
فعالیت های در فضای آزاد را که در حوزه کوهستان می گنجد، در خود جای می دهد .این در حالی است
که این رشته مخاطره انگیز، طرفداران بیشماری را در جای جای دنیا به خود اختصاص
داده است.
منطق این رشته که از طبیعت نشأت گرفته
شده است، مبتنی بر طی مسافتی از پای روستا یا شهر به سوی قله در کمترین زمان ممکن
است. امروزه این رشته با برگزاری بیش از ۲۰۰ مسابقه در سرتاسر
دنیا و جمعیتی بالغ بر ۵۰ هزار نفر شرکت کننده از ۶۵
کشور، به رشته ای در خور توجه در حوزه کوهستان و ارتفاع تبدیل شده است.
دوی کوهستان، دارای فدراسیونی جهانی تحت عنوان ؛ فدراسیون بین المللی دوی کوهستان
(International Skyrunning Federation)
است که وظیفه قانونگذاری در این رشته را داراست. بر طبق تعریف این فدراسیون دوی کوهستان اطلاق می شود به “دویدن در مناطقی کوهستانی با ارتفاعی بیش از ۲۰۰۰ متر و با شیب بیش از ۳۰ درجه، در حالیکه سختی صعود از درجه ۲ بیشتر نباشد.(شایان ذکر که این درجه صعود بر مبنای سیستم آلپاین یا همان NCCS می باشد.” همچنین ذکر این نکته شاید جالب باشد که شعار این رشته بر اساس این فدراسیون “ابر کمتر،آسمان بیشتر” است.
تاریخچه:
دوی کوهستان فارغ از بحث قهرمانی از دیرباز با زندگی انسان ها آمیخته بوده است. از
هزاران سال پیش، کوه ها از باب مسایلی چون جنگ ها، فرار از آزار و اذیت های قومی و
مذهبی، شکار، قاچاق، و یا حتی از باب کنجکاوی مورد توجه انسان ها بوده اما دویدن
در کوهستان از روی تفریح و سرگرمی، موضوعی است که به تاریخ معاصر باز می گردد. به
عنوان نمونه می توان به مسابقه بن نویس(Ben Nevis) که
به سال ۱۹۰۳ بازمی گردد، اشاره کرد . یا ماراتن پایکس پیک(Pikes
Peak) که به عنوان یک شرط بندی میان افراد
سیگاری و غیر سیگاری در سال ۱۹۵۴ برگزار شد.
ایده اصلی پایهگذاری این رشته به صورت رسمی، زاییده تفکر کوهنوردی
ایتالیاییست به نام مارینو جاکومتی(Marino Giacometti) که به همراه تنی چند از همنوردانش در اوایل دهه ۹۰
میلادی به برگزاری مسابقاتی در مون بلان و مونتی رزا در رشته کوه های آلپ ایتالیا،
همراه با ثبت رکوردها پرداختند. در
سال ۱۹۹۳ با پشتیبانی مالی شرکت چند ملیتی فیلا(Fila)، مسابقات دوی کوهستان به اقصی نقاط دنیا بسط پیدا کرد. از هیمالیا گرفته
تا راکی، از کوه کنیا تا آتشفشان های مکزیک، همه وهمه شاهد برگزاری مسابقات دوی
کوهستان شدند. پس از آن بود که
جاکومتی عنوان «اسکای رانینگ(Skyrunnig)
به معنای جایی که زمین و آسمان همدیگر
را ملاقات می کنند»، برای این رشته
ورزشی پیشنهاد کرد. اما این تازه آغاز ایدهپردازی های این مرد بود. در
سال ۱۹۹۵ او فدراسیونی برای ورزش در ارتفاع تاسیس کرد(Federation
for Sport at Altitude) تا به عنوان یک مرجع
رسمی قوانین و مقرراتی برای این رشته نوپا وضع کند. از این فدراسیون بیشتر با نام
اختصاری آن یعنی FSA یاد می کنند امروزه همان گونه که پیشتر اشاره شد، فدراسیون
بین المللی دوی کوهستان به عنوان متولی این رشته شناخته می شود که از سال ۲۰۰۸
به این سو ، نام خود را از FSA به
نام اختصاری فدراسیون جدید ISF تغییر
داد . ISF هدف
اصلی خود را بر وضع قوانین و بازبینی آنها، تبلیغ و همچنین توسعه این رشته تبیین
کرده است.
تنوع رشته ها :
دوی کوهستان شامل ۱۳
رشته متنوع است که هر کدام تعریف خاصی برای خود دارند
1 |
آسمان SKY
|
مسابقاتی است کمتر از ۵۰ کیلومتر و در کمتر از ۵ ساعت برای فرد پیروز. مسیر می تواند بر روی مسیرهای پاکوب کوهستانی، مسیر های یخی و یا صخره ای و برفی باشد. باید به این نکته توجه داشت که مسیر آسفالته فقط در ۱۵ درصد از مسیر می تواند باشد. در کشورهایی که کوهی با ارتفاع ۲۰۰۰ متر ندارند، مسیر می بایست به طور میانگین دارای شیب ۱۳ درصد و به سوی بلندترین نقطه آن کشور باشد. |
2 |
مسابقه آسمان SKYRACE |
مسابقاتی است با حداقل ۲۰ کیلومتر مسافت و در کمتر از ۳ ساعت برای فرد پیروز. حداقل ۱۲۰۰ متر صعود عمودی نیاز این مسابقه است. در صوریتکه این مسابقه ارتفاع ۴۰۰۰ متر را لمس کند نام ماراتن آسمان را به خود میگیرد. |
3 |
ماراتن آسمان SKYMARATHON |
مسابقاتی است با حداقل ۳۰ کیلومتر مسافت و در کمتر از ۵ ساعت برای فرد پیروز. حداقل ۲۰۰۰ متر صعود عمودی نیاز این مسابقه است |
4 |
اولترا ULTRA |
مسابقاتی است بیش از ۵۰ کیلومتر و در زمانی بین ۵ تا ۱۲ ساعت برای فرد پیروز |
5 |
ماراتن آسمان اولترا ULTRA SKYMARATHON |
مسابقاتی است که پارامتر هایش با بیش از ۵ درصد فراتر از پارامترهای ماراتن آسمان است و این در حالی است که صعود عمودی نیز به بیش از ۲۵۰۰ متر می رسد |
6 |
ماراتن آسمان فوق اولترا ULTRA XL SKYMARATHON |
مسابقاتی است که پارمترهایش فراتر از پارامترهای ماراتن آسمان اولترا است با حداقل ۵۰۰۰ متر صعود عمودی و با زمانی بیش از ۱۲ ساعت برای فرد پیروز |
7 |
عمودی VERTICAL |
مسابقاتی است کاملا در شیب و در شیب هایی با میانگین ۲۵ درصد و در بعضی قسمت ها بیش از ۳۳ درصد |
8 |
یک کیلومتر عمودی VERTICAL KILOMETER |
مسابقاتی است با ۱۰۰۰ متر صعود عمودی بر روی مسیر های متغیر با شیبی قابل توجه و همینطور از بعد مسافت نباید از ۵ کیلومتر بیشتر باشد. از لحاظ ارتفاع می تواند مثلا از ارتفاع ۲۰۰۰ متری شروع شود و در ارتفاع ۳۰۰۰ پایان پذیرد |
9 |
سرعت آسمان SKYSPEED |
مسابقاتی است با صعود عمودی حداقل ۱۰۰ متر و در شیبی با بیش از ۳۳ درصد |
10 |
مسابقه آسمان خراش/دوی عمودی SKYSCRAPER RACING/VERTICAL RUNNING |
مسابقاتی است با شیبی بیش از ۴۵ درصد بر روی پله ای در فضای بسته یا فضای آزاد |
11 |
دوچرخه آسمان SKYBIKE |
مسابقاتی است دوگانه شامل مسابقه دوچرخه کوهستان و یک کیلومتر عمودی یا مسابقات دوی کوهستان |
12 |
یورش آسمان SKYRAID |
مسابقاتی است امدادی در قالب تیم در مسافت های طولانی که دربرگیرنده رشته های دیگری چون دوچرخه سواری، اسکی و کوهنوردی می شود |
13 |
مسیر آسمان SKYTRAIL |
مسابقاتی است بر روی مسیرها و پاکوب هایی که مطابق با پارامترهای سایر رشته ها در ارتفاع بالای ۲۰۰۰ متر را دارا نیستند. مسافت حداقل ۱۵ کیلومتر است و کمتر از ۱۰ درصد آن می تواند جاده آسفالته باشد |
مسابقات دوی کوهستان در ایران:
این مسابقات چند سالی است که توسط
فدراسیون کوهنوردی و صعود های ورزشی جمهوری اسلامی ایران، به کشورمان نیز راه پیدا
کرده است و به خصوص در ۲ سال اخیر به طور جدی تری پیگیری شده
است. جدا از مسابقات پراکنده ای که هیئت های کوهنوری در کشور، گاه به شکل درون
استانی و گاهی فرا استانی، برگزار کرده اند، فدراسیون نیز مسابقانی تحت عنوان
قهرمانی کشور برگزار کرده است. به عنوان نمونه می توان به سومین دوره مسابقات
قهرمانی کشور که در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۹۵ در کوهستان توچال در
دو بخش آقایان و بانوان برگزار شد، اشاره نمود. همچنین در مرداد ماه همین سال قرار
است که نفرات برگزیده مسابقه یاد شده در کوه دماوند به رقابت با یکدیگر بپردازند.
فدراسیون همچنین در فروردین ماه ۱۳۹۵ ویرایش پنچم از شیوه
نامه برگزاری مسابقات دوی کوهستان را منتشر کرد که در سایت
msfi.ir موجود می باشد
گذری
به برخی از رکوردهای شاخص داخلی و خارجی:
در مسابقات جایزه بزرگ دوی کوهستان که در مرداد ماه
۱۳۹۳
در کوه دماوند برگزار شد، وحید مهربانی با ثبت زمان ۳ ساعت و ۴ دقیقه به مقام نخست دست یافت.
مسیر این مسابقه در جبهه جنوبی دماوند و از محلی تحت عنوان گوسفندسرا تا قله
دماوند بود. شایان ذکر است که مسابقه یاد شده، یادواره دوتن از بزرگان تاریخ
کوهنوردی ایران، زنده یادان جلال رابوکی وابراهیم شیخی بود. این
دو، خود از پیشگامان صعود های سرعتی در ایران محسوب می شوند.
در بخش بانوان نیز ماهزاده نجار در مسابقه ای که در شهریور ماه ۱۳۹۴، حدفاصل گوسفند سرا تا بارگاه سوم(پناهگاه جبهه جنوبی دماوند) در مسیر جنوبی دماوند برگزار شد، با ثبت زمان ۱ ساعت و ۲۴ دقیقه به مقام نخست دست پیدا کرد.
همچنین در سومین دوره مسابقات قهرمانی کشورکه در خرداد ماه ۱۳۹۵ در کوهستان توچال، از ایستگاه اول تا هفتم تله کابین برگزار گردید، مهرزاد لیریائی و کامران نصرالهی با ثبت زمان های ۲ ساعت و ۹ دقیقه و ۳۷ ثانیه و ۲ساعت و ۹ دقیقه و ۳۸ ثانیه و تنها با اختلاف ۱ ثانیه، عناوین اول و دوم را از آن خود کردند.
در بخش بانوان نیز، منیژه رضا پور در مسابقه یاد شده با ثبت زمان ۳ ساعت و ۵ دقیقه و ۲۴ ثانیه صاحب مقام نخست شد.
در سطح جهانی نیز، کیلیان جورنت دونده کوهستان نام آشنای اسپانیایی صاحب رکوردهایی شاخص در چندین کوه می باشد. از آن جمله می توان به کوه ماترهورن اشاره نمود که وی در سال ۲۰۱۳ با صعود به قله و فرود از آن در زمان ۲ ساعت و ۵۲ دقیقه، موفق شد بیش از ۲۰ دقیقه رکورد قبلی را کاهش دهد. مبدا و مقصد نهایی او در این مسیر، پیست اسکی برویل-سروینا در ایتالیا بود. زمان صعود او تا قله فارغ از فرود، ۱ ساعت و۵۶ دقیقه و ۱۵ ثانیه بود.
دو ماه قبل از آن نیز، جورنت موفق به شکستن یک رکورد ۲۳ ساله شد. او با صعود به قله مون بلان و فرود از آن در زمان ۴ ساعت و ۵۷ دقیقه، ۱۴ دقیقه رکورد قبلی را بهبود بخشید. مبدا و مقصد نهایی او در این مسیر، پیست شامونی بود.
گردآورنده و تنظیم : امیر درودیان
منابع:
۱- فدراسیون بین المللی دوی کوهستان www.skyrunning.com 2-فدراسیون
کوهنوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران www.msfi.ir
کارگروه طبیعت گردی باشگاه شیراز جوان برگزار می کند
آبشار سیلاری و دره ناری
(ادامه تنگ بن رود)
شهرستان دنا ،سی سخت،
ظرفیت برنامه:۳۶نفر
زمان : 13 و 14 تیر ماه
زمان حرکت: پنجشنبه 13 تیر
ساعت : 9 صبح( توجه : برنامه دقیقا سر ساعت 9 صبح آغاز می گردد و امکان هماهنگی و پیگیری افراد دیر آماده نمی باشد).
لطفا پیش از ساعت مقرر در مکان آغاز برنامه حضور داشته باشید.
مکان تجمع : بوستان خلدبرین
هزینه : 130.000تومان.
محدودیت سنی :
حداقل 12 ساله
حداکثر 70 ساله
خدمات:
خودرو گروهی گردشگری
خودرو وانت نیسان برای مسیر جاده خاکی
بیمه حوادث و مسولیت مدنی
راهنمای حرفه ای کوهستان
پذیرایی
داشتن لوازم مناسب و نیاوردن لوازم خارج از کوله پشتی و دست و پا گیر و ظروف یکبار مصرف الزامی می باشد.
واریز هزینه برنامه به شماره کارت:
5894631886228295
به نام: نادر کرمی
ارسال عکس فیش:به واتساپ :
09014818416
شماره واتساپ فقط برای انجام امور مجازی بوده و تلفنی پاسخگو نمی باشد در صورت نیاز فقط از شماره هماهنگی زیر استفاده بفرمائید.
شماره هماهنگی:
09172618717
برای نام نویسی ویژگی های زیر همراه با عکس فیش پرداختی ارسال فرمایید:
نام و نام خانوادگی
نام پدر
کد ملی
سال تولد
شماره تلفن همراه
پایان نام نویسی : سه شنبه شب یازدهم تیرماه ساعت 21
توضیح:
حدود ۱:۳۰ دقیقه پیاده روی درآب به عمق ۵۰cm
در مجموع ۳:۳۰پیاده روی از لابلای بوته زارها و زیر درختان تا محل کمپ شبانه.
ادامه برنامه برای فردا صبح حدود یک ساعت تا آبشار سیلاری و
برگشت و پایان برنامه : حدود ساعت سه بعد از ظهر... از تنگ بن رود .
لوازم مورد نیاز جهت شرکت در برنامه :
عینک و کلاه آفتابی
زیر انداز مناسب و سبک
کیسه زباله،
کرم ضد آفتاب
کفش کوهپیمایی
کیسه خواب
چادر
کوله پشتی
کفش ساحل یا اسپرت مناسب عبود در رودخانه و آب جاری
هدلایت یا چراغ قوه
باتوم
لوازم بهداشتی و دارو های شخصی
آب موجود هست (چشمه).
یک وعده صبحانه ، یک وعده شام و دو وعده ناهار ، تنقلات سالم بویژه میوه
تونایی بدنی متوسط به بالا و دلی شاد و دوستدار جمع
الزام به : رعایت همنشینی و دوستی و قواعد عرف ، جامعه و باشگاه
اصول طبیعت گردی در کنار رعایت دستورات تیم سرپرستی ،
سرپرست برنامه : کرمی