درباره من
درود . در صورت نیاز به شماره: 09172618717 تماس بگیرید
ادامه...
نقش گردشگری ورزشی در توسعه پایدار
با توجه به اینکه ورزش شامل سفرهایی برای بازی و رقابت در کشورهای مختلف است، بنابراین ورزش و گردشگری به هم وابسته هستند و مکمل یکدیگرند.
رویدادهای معروف ورزشی، مانند بازی‌های المپیک یا مسابقات قهرمانی فوتبال، راگبی و هاکی از جاذبه‌های موثر در گردشگری هستند و سهم بسیار مثبتی در ایجاد تصویری از گردشگری کشور میزبان دارند.
گردشگری ورزشی چیست؟
گردشگری ورزشی به مسافرتی اطلاق می‌شود که در آن مسافران برای تماشای مسابقه یا شرکت در رویداد ورزشی سفر می‌کنند. بر اساس اظهارات سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، گردشگری ورزشی، یکی از بخش‌های گردشگری در حال رشد است و رشد گردشگران در این بخش مربوط به‌این است که یا علاقه‌مند به فعالیت‌های ورزشی هستند و یا هدف اصلی سفر آنان شرکت در فعالیت‌های ورزشی است.
از آنجا که رویدادهای ورزشی در انواع و اندازه‌های مختلف، گردشگران را به‌عنوان شرکت‌کننده یا تماشاگر جذب می‌کند، مقصد گردشگری، می‌تواند ویژگی‌های محلی را به این رویدادها اضافه کند تا تجربیات محلی اصیل را ارائه دهد و نسبت به بقیه متفاوت باشد. برخی رویدادهای ورزشی مانند بازی‌های المپیک و جام جهانی در صورت استفاده موفقیت‌آمیز از برندهای مقصد، توسعه زیرساخت‌ها و سایر مزایای اقتصادی- اجتماعی، می‌توانند کاتالیزوری برای توسعه گردشگری باشند.
گردشگری ورزشی چه چیزی را به ارمغان می‌آورد؟
گردشگری می‌تواند در صورت توسعه و مدیریت مناسب، به ایجاد توسعه پایدار کمک کند. گردشگری ورزشی، به‌عنوان بخشی از گردشگری، برای دستیابی به توسعه پایدار به روش متمایزی به توسعه گردشگری کمک می‌کند. قدرت نسبی گردشگری ورزشی در انجام فعالیت‌های بدنی، فرصت‌های تعامل و پتانسیل بالای توسعه است (رویدادهای کوچک یا فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی).
گردشگری ورزشی، علاوه بر منافع اقتصادی در فرصت‌های شغلی و درآمد و درآمد حاصل از هزینه بازدیدکننده شامل موارد ذیل است:
رقابت برای مقصد میزبان
گردشگری ورزشی می‌تواند با گسترش پیشنهادها گردشگری مقصد، جذابیت و رقابت در مقصد را افزایش دهد. این موضوع به افزایش مدت اقامت بازدیدکنندگان کمک می‌کند. اگر گردشگری ورزشی و رویدادهای ورزشی، هنگامی‌که منطقه‌ای بازدید کمتری نسبت به مقصد دارد یا در فصول خارج از اوج سفر سازمان‌دهی شود، می‌تواند به پراکندگی مکانی و زمانی گردشگری کمک کند.
ارتقاء درک متقابل
گردشگری ورزشی باعث رویایی با افرادی می‌شود که پیشینه فرهنگی متنوعی از سراسر جهان دارند و از طریق فعالیت‌های ورزشی با یکدیگر تعامل برقرار می‌کنند. این مورد باعث ایجاد دوستی و درک متقابل می‌شود و بنیان جوامع صلح‌آمیز خواهد بود. همچنین از طریق ورزش و سایر فعالیت‌ها، به افراد محلی و بازدیدکنندگان کمک می‌کند تا روابط دوستانه برقرار کنند.
افزایش آگاهی و تشویق به حفظ محیط‌زیست
گردشگری ورزشی مبتنی بر طبیعت، فرصت‌هایی برای تجربه مستقیم و لذت بردن از طبیعت فراهم می‌کند، اما بیشتر به وجود منابع طبیعی متکی است. گرم شدن زمین، تاثیرات منفی بر گردشگری ورزشی زمستانی دارد. از دست دادن تنوع زیستی بر غواصی تاثیر دارد و از دست دادن جانوران و گیاهان، لذت پیاده‌روی و کوهنوردی بر روی آنها را کاهش می‌دهد. گردشگری ورزشی با ارتباط نزدیک با محیط طبیعی، می‌تواند نقش مهمی در افزایش آگاهی از ارزش و اهمیت حفاظت از طبیعت و تشویق اقدامات حفظ محیط‌زیست در میان مسافران، افراد محلی و صنعت گردشگری داشته باشد.
برای توسعه موثر گردشگری ورزشی، چه مقصدی باید در نظر گرفته شود؟
زمانی که رویداد ورزشی برنامه‌ریزی می‌شود، نوع و اندازه آن باید متناسب با ظرفیت و ویژگی‌های مقصد باشد. همچنین مسئولین، باید زمان و مکان برگزاری یک رویداد ورزشی را متناسب با اهداف آن در نظر بگیرند. به‌منظور تشخیص این رویداد از سایر موارد مهم است که ویژگی‌های محلی به آنها اضافه شود، برای مثال، مقاصد می‌توانند فعالیت‌های ورزشی را بافرهنگ محلی و غذا ترکیب کرده و به گردشگران فرصتی برای تعامل با افراد محلی ارائه دهند.
علاوه بر این، مدیریت مقصد ممکن است مشوق‌هایی مانند کوپن و برگه‌های تخفیف ارائه کند تا شرکت‌کنندگان در فروشگاه‌های محلی، رستوران‌ها و سایر خدمات بیشتر هزینه کنند. رویدادهای ورزشی فرصت خوبی برای ارتقاء مقصد از طریق رسانه‌هاست و فعالیت‌های روابط عمومی آنها باید بیشتر موردتوجه قرار گیرد. اگر این رویدادها به‌طور منظم برگزار شود، دستیابی به تاثیرات مثبت طولانی‌مدت امکان‌پذیر است.
ایمنی
هرچه گردشگری ورزشی توسعه یابد، ایمنی، اهمیت بیشتری خواهد داشت. فعالیت‌های ورزشی، باید با حداقل خطر برنامه‌ریزی شوند و شرکت‌کنندگان باید از موارد خطرساز و ایمنی آگاهی داشته باشند تا با رضایت وارد این حیطه شوند. مربیان و راهنمایان باید آموزش‌های لازم را فراگیرند تا در مواقع اضطراری بدانند، چگونه عمل کنند و بازدیدکنندگان، کارکنان و مشاغل نیز باید بیمه شوند.
مشارکت و همکاری
برای توسعه موفقیت‌آمیز گردشگری ورزشی، نیاز به همکاری نزدیک بین ذینفعان ورزش (ازجمله کمیسیون ورزش) و بخش‌های گردشگری (ازجمله بخش‌های خصوصی و دولتی) است. همچنین، مشارکت برای گردشگری ورزشی برای بهره‌مندی از مقصد و همچنین افزایش رفاه افراد محلی و محرومان بسیار مهم است. درگیر کردن افراد محلی، به روش‌های مختلف اهمیت بسیاری دارد زیرا می‌تواند در جهت توسعه گردشگری و بهبود کیفیت زندگی باشد.
حمایت از افراد محلی
استخدام افراد محلی، تشویق کارآفرینان محلی و استفاده از محصولات محلی کمک می‌کند تضعیف اقتصادی را به حداقل و منافع محلی را به حداکثر رساندند. کارکنان برای گردشگری ورزشی (مربی و راهنما)، باید مهارت‌های ویژه‌ای داشته باشند؛ بنابراین، باید فرصت‌های آموزشی برای افراد محلی فراهم شود. فرصت‌های شغلی جدید یا توسعه‌یافته گردشگری ورزشی بنگاه‌های کوچک و بزرگ محلی تحقق یابد و ارائه مشاوره و سرمایه‌گذاری اندک برای آنها ضروری است.
به کارگیری فناوری
گردشگری ورزشی باید از جدیدترین فناوری و نوآوری مانند هوش مصنوعی (AI)، واقعیت افزوده (AR) یا واقعیت مجازی (VR) استفاده کند تا تجربه‌های گردشگری ورزشی را هیجان‌انگیزتر کند. گوگل استادیا (سرویس اشتراکی بازی ابری) هوشمند سازی را با استفاده از برنامه‌های و دستگاه‌های پوشیدنی برای بهبود راحتی مخاطب شروع کرده است. رویدادهای ورزشی و موزه‌ها، می‌توانند با کمک فناوری، تجربه بازدیدکنندگان را افزایش دهند. همچنین انتظار می‌رود که نوآوری چرخ‌دنده‌های جدیدی برای معلولان ایجاد کند تا از فعالیت‌های ورزشی لذت ببرند.
تلفیق گردشگری ورزشی با سایر منابع گردشگری
گردشگران ورزشی در طول اقامت در مقصد تمایل دارند، جاذبه‌های دیگری را نیز تجربه کنند. شرکت‌کنندگان در یک رویداد ورزشی به‌ویژه مسابقات غیررقابتی از فرصت این رویداد، برای کشف سایر جاذبه‌های گردشگری مقصد استفاده می‌کنند؛ بنابراین، مهم است که گردشگری ورزشی را با سایر منابع گردشگری ترکیب کرده و آنها را باهم ارائه دهیم تا به تفاوت‌های مقصد از سایر مقاصد کمک کند و به‌طورکلی منافع بیشتری را به همراه داشته باشد.
Sport Tourism and Sustainable Development Goals SDGs
Tourism can contribute to sustainable development and the achievement of the 17 Sustainable Development Goals (SDGs) if properly
developed and managed. As a segment of tourism, sport tourism also helps
achieve sustainable development in a distinct way stemming from
its characteristics. This article illustrates how sport tourism can
contribute to these goals and what needs to be considered when
developing
sport tourism to realize its contribution to sustainable development.
The comparative strength of sport tourism
lies in (1) engagement in physical activities, (2) opportunities for
interactions, and (3) high
development potential almost anywhere (small events or light activities
like walking in particular). Thanks to these characteristics, sport
tourism
can play an important role in achieving various SDGs if developed with consideration of SDGs.
Sport Tourism and Sustainable Development Goals – SDGs
فناوری اینترنت و صنعت گردشگری
اینترنت و فناوری‌های مرتبط با آن تأثیرات زیادی بر هر دو قطب صنعت گردشگری یعنی ارائه‌دهندگان و مصرف‌کنندگان دارد. با رشد سریع موتورهای جستجو، گسترش کانال‌های توزیع آنلاین، ایجاد فضاهای مجازی و ظهور رسانه‌های اجتماعی صنعت گردشگری نیز دچار تغییر و تحول شده است. امروزه به لطف پیشرفت‌های تکنولوژی و سرعت بالای اینترنت مسافران می‌توانند بلیط پرواز و هتل‌ها را به‌صورت آنلاین رزرو کنند و شرکت‌ها نیز برای تبلیغات و ارائه خدمات خود از طریق این کانال‌ها اقدام می‌کنند. در این مقاله با ما همراه باشید تا در
مورد پیشرفت فناوری و تأثیر اینترنت بر صنعت گردشگری با مطالب آموزنده‌ای آشنا شوید.
صنعت گردشگری
گردشگری، سفر به مکان‌هایی خارج از محیط همیشگی برای مدت زمان کمتر از یک سال و به‌منظور گذراندن اوقات فراغت، کسب‌وکار یا اهداف دیگر اشاره دارد. صنعت گردشگری ترکیبی از فعالیت‌ها، خدمات و صنایعی مانند وسایل حمل‌ونقل، محل اقامت و سرگرمی، مراکز ورزشی، رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و … است که همه این امکانات دست‌به‌دست هم می‌دهند تا یک تجربه خوب و دل‌نشین از مسافرت را به وجود بیاورند.
گردشگری یکی از بزرگ‌ترین صنایع موجود در جهان است و بر پایه اطلاعات اداره می‌شود. فن‌آوری اطلاعات، ارتباطات و اساساً اینترنت بیشترین میزان اطلاعات را در اختیار صنعت گردشگری قرار می‌دهند. این صنعت در صورت رشد می‌تواند درامد بسیار زیادی را برای کشورها به وجود بیاورد. بنابراین با پیشرفت تکنولوژی و به‌کارگیری اینترنت در بخش‌های مختلف، صنعت گردشگری نیز باید به این مقوله توجه کرده و از این طریق خود را بروز رسانی کند. در این صورت فرصت‌های بسیار زیادی در صنعت گردشگری به وجود می‌آید که هم برای رونق این صنعت و هم برای درآمدزایی در کل کشور بسیار مهم و کاربردی خواهد بود.
اینترنت و صنعت گردشگری
فناوری اینترنت و صنعت گردشگری
شبکه‌های اجتماعی مانند کانال‌های جدید و مدرن ارتباطی، در زمینه اطلاع‌رسانی و آگاهی افراد از کشورهای مختلف، نشان دادن آداب‌ورسوم و فرهنگ آنها، تقویت مناسبات فرهنگی بین ملت‌ها و …. نقش مهم و غیرقابل‌انکاری دارند. بسیاری از مسافران بعد از جست‌وجو و مطالعه در مورد مقصدهای گردشگری متنوع، یک مکان را انتخاب می‌کنند و از طریق خرید بلیط اینترنتی به آن مکان رفته و با ارائه عکس و فیلم‌های جذاب نوعی تبلیغات ناخواسته در مورد آن مکان انجام می‌دهند. کاربران دیگر با مشاهده این عکس‌ها و فیلم‌ها در وب سایت‌ها و شبکه‌های مجازی برای سفر به آن مکان ترغیب می‌شوند، امکانات سفر و مزایا و معایب آن را می‌بینند و در مورد مسافرت به آن مکان تصمیم می‌گیرند و این‌گونه اینترنت می‌تواند از طریق شبکه‌های مجازی صنعت گردشگری را دچار تحول کند.
گردشگری در شبکه‌های اجتماعی از طریق تبلیغ جهت معرفی جاذبه‌های یک منطقه، کسب اطلاعات در خصوص این مکان‌های دیدنی، مکان تاریخی، آداب‌ورسوم، مشاهده خدمات و امکانات و … بسیار مهم و حیاتی است. فعالان در زمینه گردشگری باید از طریق ارائه وب سایت‌های زیبا و جذاب بروز رسانی اطلاعاتشان و ارائه خدمات و امکانات خوب و کاربردی، ترجمه پیج ها و وب‌سایت‌ها به زیان انگلیسی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر، در گردشگران این انگیزه را به وجود بیاورند که به شهر و کشور آنها سفر کرده و صنعت گردشگری را رونق ببخشند.
در ایران شبکه‌های اجتماعی حضور مؤثر و فعالی دارند و کاربران ایرانی می‌تواند از طریق روش‌های گوناگونی جاذبه‌های دیدنی کشور و منطقه خود را به نمایش بگذارند. این کار در کنار فعالیت‌های گسترده افراد متخصص در حوزه گردشگری، در شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند به جذب گردشگر داخلی و خارجی، جلوگیری از خروج ارز از کشور و درآمدزایی داخلی در مکان‌های دور افتاده کمک کند.
گوشی‌های هوشمند پلی به سمت گردشگری الکترونیک
در این میان گوشی‌های هوشمند نقش مهمی در صنعت گردشگری به وجود آورده‌اند. این وسایل با اتصال به اینترنت و استفاده از برنامه‌ها و ابزارهای کاربردی دیجیتالی باعث تحول در صنعت گردشگری شده‌اند؛ شما به‌راحتی می‌توانید به مکان‌های ناشناخته دنیا سفر کرده و با استفاده از نقشه‌های الکترونیک که در گوشی هوشمند خود ذخیره کرده‌اید و اتصال به اینترنت، به تمام نقاط آن شهر و روستا و کشور سفر کنید. اطلاعات ضروری و راهنمای کامل در مورد هر شهر و روستا در فضای مجازی وجود دارد که با مراجعه به آن می‌توانید به سرعت این اطلاعات را به دست آورید؛ مثلاً اگر از غذاهای محلی آن منطقه خوشتان نمی‌آید، با جست‌وجو در رستوران‌های خارجی یک رستوران با غذای بین‌المللی پیدا کنید و یا بافرهنگ آن ملت بیشتر آشنا شده و به‌صورت مؤثرتری با آنها ارتباط برقرار نمایید.
استفاده از اینترنت در صنعت گردشگری ایرانی
ایران از جمله کشورهایی است که با تاریخچه و مقاصد گردشگری خود سالانه بسیاری از توریست‌ها را به خود جذب می‌کند. در کشور ایران مکان‌های دیدنی طبیعی، تاریخی، باستانی و دست‌سازهای بشری باعث شده تا یکی از قطب‌های گردشگری خاورمیانه و آسیا به‌حساب بیاید. بااین‌حال در برخی موارد به دلیل نگاه‌های سیاسی و امنیتی و فشارهای محیطی که به کشور وارد می‌شود؛ صنعت گردشگری تحت تأثیر قرار گرفته و آنقدرها موفق نیست. بنابراین استفاده از اینترنت و فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری ایرانی بسیار حائز اهمیت می‌باشد تا مردم جهان با شرایط و محیط داخلی کشور بیشتر آشنا شده و برای سفر به آن ترغیب شوند.
یکی از راه‌های استفاده از فناوری اطلاعات و اینترنت برای ترغیب سفر به ایران، فعالیت در شبکه‌های مجازی و اجتماعی است. این شبکه‌ها از طریق تأثیر گذاشتن بر متغیرهای رفتاری می‌تواند باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی در کشور ایران شوند. کاربران این شبکه‌ها با اشتراک گذاشتن تجربیات خود از سفر، باعث تشویق و یا انصراف گردشگران می‌شوند، بنابراین این شبکه‌ها تا میزان زیادی می‌تواند باعث موفقیت و یا شکست سیاست‌های گردشگری در ایران شود.
پیشنهاد‌های کاربردی برای تأثیر مثبت اینترنت بر صنعت گردشگری
- ارائه و ایجاد زیرساخت‌هایی برای اجرای شبکه‌های اجتماعی داخلی در راستا توسعه گردشگری داخلی
- حذف موانع و مشکلات در فعالیت‌های شبکه‌های مجازی در کشور به‌خصوص برای شهرهای کوچک و بدون امکانات
- اعطا تسهیلات به آژانش های مسافرتی و نهادهای زیر نظر صنعت گردشگری برای افزایش ارتباطات خود با مصرف‌کننده‌ها برای آشنایی آنها با جاذبه‌های گردشگری
- افزایش دامنه فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی از طریق اینترنت
- ایجاد اعتماد و اطمینان در کاربران در فضاهای مجازی برای مسافرت به مکان‌های موردنظر از طریق ایجاد مباحث و تشکیل گروه‌ها
سخن آخر…
گسترش تکنولوژی و استفاده از اینترنت در صنعت گردشگری باعث پیشرفت این صنعت شده است. شرکت‌ها و افراد فعال در این زمینه اگر به‌طور عاقلانه و تخصصی از این فرصت‌ها استفاده کنند؛ می‌توانند اینترنت و گردشگری دیجیتالی را به یک استراتژی نوآورانه و کارآفرینانه تبدیل کنند و از این طریق موقعیت شغلی و حرفه‌ای خود را ارتقا دهند و باعث افزایش درامد و پیشرفت شهر و منطقه و کشور خود شوند.
تور تنگ بغدیون سپیدان فارس
برنامه یکروزه کارگروه طبیعت گردی باشگاه شیراز جوان و آژانس کیاسان گشت پارس
تنگ بغدیون
نوع برنامه گلگشتی و سبک
تاریخ اجرای برنامه جمعه 9/3/99
ساعت آغازبرنامه: 6 بامداد
بازگشت به شیراز : حدود ساعت 20 تا 21
مکان قرار و حرکت : درب ورودی بوستان خلدبرین ، خیابان خلدبرین
خدمات برنامه:
راهنما
بیمه
مجوز
وسیله نقلیه عمومی
شنا در حوضچه های زیبای منطقه
آب بازی
پذیرایی عصرانه
*******************
09172618717 09178936761
آبشار آب‌ملخ؛ پیوند هزار رشته آب
شگفتی و زیبایی آبشارهای ایران اندک نیست. اما شاید هیچ کدام به پای آبشار «آب ملخ» نرسند. این آبشار چنان خیال‌انگیز است که بیش از آنکه پدیده‌ای طبیعی به چشم بیاید، دست کاری انسان گمان بُرده می‌شود! در هیچ آبشار دیگری آن همه زیبایی دست به دست هم نداده‌اند تا پهنه‌ای چنین دلربا بسازند. اما فریب زیبایی آب ملخ را نباید خورد! در پشت آبشار پرتگاهی هولناک هست که جان آن‌هایی را که شیفته‌ی زیبایی‌های آب ملخ شده‌اند، گرفته است.
آبشار آب‌ملخ در شهرستان سمیرم، در استان اصفهان، جای دارد. روستایی زیبا در دامنه‌های شمالی کوه دنا، در 160 کیلومتری شهر اصفهان و 60 کیلومتری جنوب شهر سمیرم، هست که آب ملخ نامیده می‌شود. نام آبشار برگرفته از همین روستاست. از روستا تا پای آبشار، نزدیک به یک ساعت پیاده‌روی نیاز دارد. آب از بالای کوهستان جاری می‌شود و با گذر از آبشار، در رودخانه‌ی ماربر سرازیر می‌شود. آب ماربر با رود سمیرم درمی‌آمیزد و پس از پیوستن به رودی دیگر، در رود خرسان جاری می‌شود.
اما آن گذر خروشان یک شگفتی طبیعی نیز دارد: آب رودخانه‌ی ماربر به ناگهان
در زمین فرو می‌رود و از چشم‌ها پنهان می‌شود. اما اندکی پیش‌تر از زمین
سربرمی‌آورد و به راه خود ادامه می‌دهد. این روی نهان کردن و دوباره
برآمدن، شگفت‌آور است. گفته‌اند که در زمانی دور، ریزش کوه راه آب را بسته
بود. اما آبِ توفنده، در زیر زمین تونلی 80 متری کنده است تا در جایی دیگر
از زمین، خود را نمایان کند. این پدیده‌ی طبیعی، یکی از زیبایی‌های آبشار
آب‌ملخ است.
زیبایی دیگر این آبشار یگانه، به پُلی طبیعی بازمی‌گردد که
پوششی یکسره سبز دارد. آبشار از دو سوی این قطعه سنگِ پُل مانند، سرریز
می‌شود و به رودخانه‌ی ماربر می‌پیوندد. از روی پل است که می‌توان گذر
رودخانه را دید. اما درست در پشت همین پدیده‌ی هوش‌رُباست که پرتگاهی مرگ
آفرین دهان گشوده است. از این‌رو، آبشار آب ملخ را خطرناک‌ترین آبشار ایران
نامیده‌اند. آن‌هایی که بی هوا و شیفته‌وار محو تماشای آبشار شده‌اند و
پرتگاه را برای آن و لحظه‌ای از یاد برده‌اند، در کام آن حفره افتاده‌اند و
جان خود را از دست داده‌اند.
باز هم شگفتی دیگری هست که آبشار آب ملخ دیدنی‌تر می‌سازد. این آبشار
«آفت‌کُش» است! آب آبشار ویژگی و ترکیباتی دارد که ملخ‌ها را از میان
می‌برد. از این‌رو، روستاییان از این آب برای آبیاری کشتزارهای خود بهره
می‌برند. این را هم به همه‌ی آن شگفتی‌ها بیفزاییم که در روستا و پیرامون
آبشار آب‌ملخ تنها 3 ساعت در روز خورشید روشنایی خود را بر آن گستره
می‌افکند.
این‌ها، و بسیارانی دیگر، از آبشار آب‌ملخ تفرجگاهی برای
گردشگران ساخته است. در گذشته‌های دور نیز شاهان صفوی و قاجار به آنجا
می‌رفتند. پیرامون این آبشار داستان‌های استوره‌ای سینه به سینه بازمانده
است.
آبشار طاقدیس مانندِ آب‌ملخ، بی‌گمان یکی از زیباترین آبشارهای ایران به شمار می‌رود. دیدن آن به یادماندنی خواهد بود و دلپذیر. به ویژه هوای خنک آن گستره و چشم‌اندازهای دل‌انگیزش تنها به شرط آنکه در بازدید از این آبشار دلربا مراقب پرتگاه آن باشیم.
طبیعت، فعالیت‌های مخرب بشری و ویروس جدید کرونا
همچنان‌کە راشل کارسون در کتاب «بهار خاموش» بیان می‌کند، تاریخ زندگی در کره زمین تاریخ تاثیر موجودات زندە بر محیط خود بودە و گونەای از این موجودات زندە کە همانا انسان است، با دستیابی بە نیرویی شگرف، توانستە ماهیت دنیای خویش را تغییر دهد.
آثار منفی فعالیت‌های انسانی و در نتیجه نابود‌شدن بخش عمده‌ای از ساختار و عملکرد اکوسیستم‌های مهم در سطح جهان از مهمترین مباحث زیست محیطی عصر حاضر است. امروزه، شواهد زیادی مبتنی بر وجود مقادیر بسیار بالای تنش در بیشتر اکوسیستم‌های تحت سلطه انسان، و از دست رفتن تدریجی کارایی آنها وجود دارد.
این تک‌درخت جایی در وسط جنگل‌های آمازون ایستاده و سرتاسر دور و بر آن از درختان مشابه خالی شده است. آمازون هر دقیقه به اندازه دو زمین فوتبال جنگل از دست می‌دهد ــ عکس: AFP
اکوسیستم های تحت استرس، در نتیجه تداوم فشار، به آهستگی اما شدیداً تخریب می‌شوند.
اکوسیستم‌ها با داشتن قابلیت هموستازی (خود‌ـ‌تنظیمی) سعی می‌کنند سیستمی کە از تعادل خارج‌شدە را بە تعادل بازگرداند. هموستازی ویژگی اصلی پایداری هر سیستم بیولوژیکی (از ارگانیسم تا اکوسیستم) است. سیستم هموستازی در محدودە دو بازخورد (فیدبک) منفی عمل می‌کند و بازخوردهای مثبت آن را از تعادل خارج می‌کنند. بازخوردهای منفی که باعث تثبیت خواص سیستم می‌شوند، اغلب به عنوان مکانیسم هموستاتیک شناخته می‌شوند.
روند تغییرات اکوسیستم‌های کرە زمین در صد سال اخیر نشان می‌دهد کە فعالیت‌های انسان پیامدهای جبران‌ناپذیری بر آن گذاشته و انسان به‌جای آن‌کە درک درستی از جایگاە خود در طبیعت به‌عنوان عضوی از آن داشتە باشد، با تصور اینکە ارباب و صاحب طبیعت است، به‌عنوان فیدبک مثبت و خارج‌کنندە تعادل سیستم عمل کرده است. به عبارت دیگر، انسان با خودبرتر‌بینی در طبیعت حتی زنجیرەهای غذایی را بر هم زدە و طبیعت را در مسیر نابودی تدریجی قرار دادە است.
اکوسیستم‌ها با مکانیسم هموستازی پس از هر گونه تغییر در آنها ابتدا سعی بر مدارا و تحمل دارند و بعد ناگهان از خود واکنش نشان می‌دهند. اغلب اوقات این واکنش‌ها غیر قابل جبران است و نمونه‌های فراوانی از آن را این روزها شاهد هستیم، مانند: تغییر اقلیم، خشک‌شدن دریاچه‌ها، تالاب‌ها، و رودخانه‌ها، از بین رفتن درختان و درختچه‌های جنگل‌ها، شور شدن آب‌ها، بروز سیل و سیلاب، کم‌آبی، آلودگی آب، هوا و خاک و وجود ریزگردها. از طرف دیگر نیز ازدیاد جمعیت، فراوانی محصولات مصرفی، افزایش تقاضای مردم و بالارفتن ردپای اکولوژیک بشر (Ecological footprint) را داریم.
این روزها بشر درگیر ویروس جدید کرونا ــ‌عامل بیماری کووید ١٩ ــ شدە است و شواهد حاکی از آن است کە دخالت بشر در زنجیرە غذایی کە خارج از حلقە مربوط بە انسان بودە، منشا این ویروس است. این نمونە بارزی از فعالیت انسانی خارج از فیدبک منفی است که سیستم را از تعادل خارج کرده و پیامد آن هم برای نوع بشر ناگوار است.
از سوی دیگر، بیماری کووید ١٩ فعالیت‌های مخرب انسان را در بسیاری از نقاط جهان بە تعلیق درآوردە است. همچنان‌کە تصاویر ماهوارەای نشان می‌دهند، میزان غلظت NO۲ در آسمان بسیاری نقاط جهان از جملە تهران نسبت بە سال گذشتە کاهش چشمگیری داشتە است. فعالیت صنایع آلایندە از جملە صنایع وابستە بە زغال‌سنگ در اغلب کشورها یا بە حالت تعلیق درآمدە و یا آن‌کە کاهش چشمگیری داشتە است. سفرهای هوایی، دریایی و زمینی کاهش زیادی داشتە، و شکار بی‌رویە بە حالت تعلیق در آمدە است. درست زمانی‌کە بشر با کرونا دست و پنجە نرم می‌کند، طبیعت نفسی تازە می‌کند.
شرایط پیش‌آمده بر اثر شیوع بیماری کووید ١٩ می‌تواند آغاز پایان فعالیت‌های مخرب انسان در زمین باشد. به این شرط که انسان با تامل بە نقش و جایگاە خود در طبیعت بە سمت همراهی و هماهنگی با طبیعت گام بردارد، در اخلاق و رفتار خویش تجدید نظر کند، به‌سوی اخلاق اکولوژیک برود، دولتمردان و صاحبان صنایع برنامەهای توسعەای خود را با طبیعت همگام و همسو سازند و مسیر توسعەهای نامتوازان و غیر پایدار را بە سمت پایداری و اقتصادی سبز هدایت کنند.
آیندە حیات در کرە زمین مستلزم این ضرورت است کە نوع بشر اعمال و رفتار خود را تغییر دهد، در غیر این صورت، تباهی و نابودی در انتظار انسان و طبیعت خواهد بود.