اکوتور شیراز جوان مجری تورهای : کوهنوردی ،طبیعت گردی ،کمپینگ ، دوچرخه سواری و تورهای اختصاصی
اکوتور شیراز جوان مجری تورهای : کوهنوردی ،طبیعت گردی ،کمپینگ ، دوچرخه سواری و تورهای اختصاصی

اکوتور شیراز جوان مجری تورهای : کوهنوردی ،طبیعت گردی ،کمپینگ ، دوچرخه سواری و تورهای اختصاصی

هیپوترمی و سرمازدگی

سرما به دو صورت به بدن آسیب میرساند، افت دمای بدن (هایپوترمی) و سرمازدگی (Frosbite) از خطراتی هستند که در ورزش های زمستانی و کوهنوردی وجود دارد، این دو خطر روی یکدیگر تاثیر مستقیم دارند.

پیشرفت هایپوترمی منجر به مرگ می گردد، حتی اگر یخ زدگی بافتی از بدن اتفاق نیافتد. پیشرفت سرمازدگی بایت منجر به قطع عضو یخ زده می شود، و به تنهایی (اگر به تدریج با هایپوترمی همراه نشود) موجب مرگ نمی گردد.

پس دانستن نکات علت، علایم، پیشگیری و درمان آن در صعودهای زمستانه برای کوهنوردان بسیار حیاتی است.


هیپوترمی یا افت دمای بدن (Hypotermi)


هایپوترمی یا هیپوترمی به معنی افت دمای بدن است و به وضعیتی گفته می شود ک هدمای مرکزی بدن که معمولاً ۳۷ درجه سانتی گراد است، اگر از حد معینی. ۳۵ درجه سانتی گراد کمتر شود، هایپوترمی عارض می شود. منظور از دمای مرکزی، دمای داخل دهان یا معقد است، چون ممکن است دمای دست یا پا حتی خیلی کمتر از این حد باشد، ولی فرد دچار هایپوترمی نشده باشد.

هایپوترمی (افت دمای مرکزی بدن) یکی از علل مهم مرگ و میر افرادی است که در زمستان به کوهنوردی می پردازند و یا در محیط سرد فعالیت یا احیاناً بدون آمادگی اقامت میکنند. همچنین ممکن است فرد در محیط چندان سردی قرار نداشته باشد، ولی به علت مشکلات دیگری مثل سکته مغزی، بیماری تیروئید، کم آبی، کم خوابی، مصرف بعضی داروها(الکل) و …، بدنش توانایی تولید حرارت لازم را نداشته باشد و در نتیجه دچار هایپوترمی شود. هایپوترمی دارای ۳ درجه است و شامل مراحل: خفیف، متوسط و شدید می شود.

 

علایم بیماری هایپوترمی (Hypotermi):

۱هیپوترمی خفیف: در این مرحله دمای مرکزی بدن بین ۳۵ تا ۳۲ درجه سانتی گراد قرار م یگیرد و معمولاً حالت های زیر بر بیمار بروز میکند:

  • احساس سرما و لرز؛
  • حالت سیخ شدن موها؛
  • اختلال در حرکات عضلانی؛
  • حالت ضعف و بی حالی و عدم توانایی در همراهی با دیگران؛
  • کم شدن توان حرف زدن که به تدریج تکلم حالت بریده بریده می گیرد؛
  • حالت بی تفاوتی نسبت به اطراف؛
  • رفته رفته عدم تعادل و ناهنجاری در رفتار؛
  • میل به نشستن و خوابیدن و عارض شدن فراموشی؛

در مرحله خفیف ممکن است بعضی از این علائم یا همه آنها دیده شوند، تا این مرحله وضعیت چندان خطرناک نیست و با اقدام مناسب فرد نجات پیدا می کند.

۲هایپوترمی متوسط: با تداوم شرایط نامساعد برای بیمار حال وی رو به وخامت می رود و دمای مرکزی بدن به ۳۲ تا ۲۸ درجه سانتی گراد می رسد. در این حالت می توان شاهد علائم زیر بود:

  • شدیدتر شدن برخی علائم یاد شده، به تدریج از بین رفتن لرز، کاهش شدیدتر هوشیاری تا مرحله ورود به کما؛
  • سرد و متورم و کبود شدن پوست به تدریج سفت و سخت شدن عضلات، ضعیف شدن نبض، نامنظم شدن تنفس و ضربان قلب؛
  • سرد، متورم و کبود شدن پوست بدن.

۳هایپوترمی شدید تا مرگ: دمای مرکزی بدن به کمتر از ۲۸ درجه سانت یگراد می رسد و علائم زیر ظاهر میگردد:

  • ورود فرد به حالت کمای عمیق؛
  • ضربان قلب و تنفس اگر وجود داشته باشد، آهسته و نامنظم است.
  • گاه ظاهراً فرد مرده به نظر می رسد ولی هنوز در صورت انجام اقدامات تخصصی و مؤثر احتمال بازگرداندن فرد وجود دارد.

در صورت انجام ندادن کمک یا اقدامات لازم در این مرحله امکان مرگ بسیار زیاد است.

 

عوامل تاثیرگذار در بروز هایپوترمی:


۱- دمای پایین هوا یا آب

۲- پوشاک نامناسب و ناکافی

۳- رطوبت

۴- دهیدراسیون (کاهش مایعات بدن): این حالت به دنبال فعالیت‌ها و یا بیماری‌هایی که منجر به از دست دادن مایعات بدن می‌شوند، اتفاق می‌افتد. مانند ورزش شدید و طولانی مدت یا ابتلا به اسهال و استفراغ.

۵- خستگی

۶- عدم کفایت مواد غذایی

۷- عدم اطلاع کافی از هایپوترمی و جزئیات آن

۸- مصرف الکل: در مدت کوتاهی باعث افزایش دما می‌گردد که ناشی از دفع شدید حرارت از طریق پوست است و پس از آن شخص به سرعت به سمت هایپوترمی خواهد رفت.

۹- دیابت: می‌دانیم که نوسانات قند خون در افراد دیابتی بیشتر از حد معمول بوده و در این اشخاص، هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) می‌تواند به هایپوترمی منجر گردد. علت این موضوع آن است که در بیماران دیابتی، ذخایر گلیکوژن محدود می‌باشند. البته اشاره به این نکته ضروری است که هر عاملی که موجب کاهش ذخایر گلیکوژن بدن شود، به بروز هایپوترمی کمک خواهد کرد.

۱۰- سن اشخاص: سن بالا و یا بسیار کم در انسان‌‌ها به عنوان عاملی مستعد کننده در ایجاد هایپوترمی شناخته شده است. برای مثال کودکان خیلی سریع‌تر از بزرگسالان به هایپوترمی مبتلا می‌شوند.

۱۱- لاغری مفرط: افراد خیلی لاغر نیز بیشتر از دیگران دمای بدن خود را از دست می‌دهند و دچار هایپوترمی می‌شوند.

۱۲- عادت: به اثبات رسیده است که عادات فردی و حتی محیط زندگی افراد بر میزان مقاومت آن‌ها در برابر هایپوترمی مؤثر هستند. برای مثال می‌توان به اسکیموها یا مردمی که در مناطق قطبی یا خیلی سرد زندگی می‌کنند اشاره کرد.

۱۳- هایپوتیروئیدی: به معنای کم کاری غده تیروئید است. در این بیماران کم کاری تیروئید به دلیل تأثیر در متابولیسم داخلی منجر به کاهش تولید گرما در بدن می‌شود.

۱۴- مصرف داروها: برخی داروها با تأثیر بر متابولیسم پایه و نیز مهار واکنش لرزیدن اثر خود را اعمال کرده و فرد مصرف کننده را در معرض بروز هایپوترمی قرار می‌دهند. مهم‌ترین این داروها عبارتند از: داروهای خواب‌‌آور، ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، کلردیازپوکساید و داروهای ضد سایکوز.

در هایپوترمی خفیف تنها عمل لازم جلوگیری از پیشرفت بیماری است که اگر به درستی و با درایت انجام شود فرد از وضعیتی وخیم نجات پیدا کرده است. ابتدا می بایست فرد را در محلی خشک و دور از باد قرار داد، باید لباس های خیس را هر چه سریع تر خارج نمود و بدن فرد را خشک کرده و لباس یا پوشش خشک دیگر پوشانید، به بیمار مایعات یا غذای گرم بدهید، اگر امکان پذیر است فرد را در کنار منبع گرمایی قرار دهید، تا هنگامی که از گرم شدن کامل بیمار و رفع سرما از بدنش مطمئن نشده اید، اجازه مجدد و برگشت به شرایط مخاطره انگیز را ندهید.


درمان و کمک ها اولیه:


کسی که دچار هیپوترمی شده است باید هر چه سریعتر تحت درمان قرار گیرد . تا زمانی که مراقبت های پزشکی از راه برسد اقدامات زیر ضروری است .
۱ – خارج کردن فرد از محیط سرد : ابتدا می بایست فرد را در محلی خشک و دور از باد قرار گیرد، اگر شما قادر به خارج کردن فرد از محیط سرما نیستید به هر طریق ممکن فرد را از معرض سرما و باد محافظت کنید .
۲ – لباس های خیس را در آورید : در صورتیکه لباس های فرد خیس شده است ، آنها را درآورده و بدن فرد را خشک کرده و لباس یا پوشش خشک دیگر پوشانید، سر فرد را بپوشانید . سعی کنید بیمار را زیاد حرکت ندهید . اگر لازم است لباسها را پاره کنید .
۳ – فرد را از زمین سرد جدا کنید : فرد را روی پتو یا سطح گرم دیگری بخوابانید .
۴ – مراقب تنفس فرد باشید : بیمار مبتلا به هیپوترمی شدید ممکن است بیهوش بوده و علامت واضحی از ضربان قلب و یا تنفس نداشته باشد . در صورتیکه تنفس بیمار متوقف شده یا بسیار کم و سطحی است در صورتیکه می توانید احیاء قلبی تنفسی را شروع کنید .
۵ – حرارت بدن خود را تقسیم کنید :او را به همراه فردی دیگر در داخل کیسه خواب یا کیسه نجات قرار دهیم. در صورت امکان اگر این کار را با دو نفر داوطلب انجام دهیم، بهتر است مقداری از لباس‌های مصدوم را کم کرده یا کنار بیمار پوست به پوست نتیجه بهتری عایدمان خواهد شد.
۶ – از نوشابه های گرم استفاده شود ؛ به او یک نوشابه گرم غیرالکلی و البته بیمار باید بیهوش و قادر به بلع باشد.

در هایپوترمی متوسط تا شدید با یک اورژانس واقعی مواجه هستید و باید هر چه سریع تر اقدامات کمکی را شروع کنید. اگر فرد در کما است و ضربان قلب و فعالیت تنفسی را حس نمی کنید، می بایست اقدامات احیای قلبی و ریوی را شروع کنید. از گرم کردن سریع بدن فرد نیز می بایست خودداری نمود، و در صورتی که اطمینان به تداوم گرمای ملایم نیز وجود ندارد و احتمال و امکان انتقال بیمار بجای مطمئن تر وجود ندارد می بایست ابتدا بیمار را منتقل کرد، سپس اقدام به گرم کردن وی نمود. از حرکت دادن شدید و ناگهانی بیمار خودداری نمود.


پیشگیری


◄ مهم ترین اصل در پیشگیری از این بیماری، استفاده از لباس مناسب در حین فعالیت است، خشک ماندن اهمیت ویژه ای دارد و همچنین پوشاک ضد باد بسیار مهم است.(همیشه نه زیاد لباس بپوشید و نه کم در هر دو صورت امکان بروز این بیماری وجود خواهد داشت)

◄ به هیچ وجه نباید به فعالیت انقدر ادامه داد تا خستگی مفرط پدید آمده و به اصطلاح (تخلیه انرژی) بوجود آید، اختصاص زمان مناسب برای استراحت و تجدید قوا اهمیت فراوانی دارد.

◄ تغذیه مناسب با غذاهی پر انرژی و گرم در پیشگیری نقش حیاتی دارد، همچنین نوشیدن آاب به مقدار کافی و به ویژه گرم نیز الزامی است. از دارو هایی مانند: آرام بخش ها، کدئین، قهوه به میزان زیاد نباید استفاده نمود.

◄ برنامه شما باید متناسب با تجربه، تجهیزات، مهارت و آمادگی جسمانی تمام افراد گروه برنامه ریزی شود.

سرمازدگی (Frosbite)


یخ زدگی سلول های پوست و سایر بافت های بدن، سرمازدگی (Frosbite) نامیده می شود.

در سرمازدگی تشکیل بلور یخ داخل هر سلول سبب از بین رفتن اجزای ریز داخل سلول شده و در نهایت منجر به پارگی جدار سلول و مرگ آن می شود. اگر وسعت این یخ زدگی زیاد باشد و تعداد زیادی از سلول های بافت و یا عضو را در بر بگیرد، در نهایت عضو از بین می رود. این بیماری به صورت موضعی بوده و ماهیتی متفاوت با هایپوترمی (Hypotermi) دارد.

معمولا” سرمازدگی (Frosbite) در نقاط انتهایی بدن که جریان خون ضعیف تر و آهسته تری دارند بوجود می آید. مهم ترین اعضای بدن برای سرمازدگی: انگشتان دست و پا، لاله گوش، نوک بینی، پاشنه پا، گونه ها و پیشانی هستند.

عوامل مختلفی باعث افزایش احتمال و تشدید سرمازدگی می شوند: رطوبت، باد، میزان سرمای محیط، اختلالات رگ ها و خون رسانی نامتناسب و…


توصیه های ویژه


◄ به قوانین، بایدها و نبایدهایی که مورد توافق کوهنوردان است احترام گذاشته و به توصیه های افراد مستقر در ایستگاه های “ستاد اطلاع رسانی و پیشگیری از حوادث کوهستان” توجه کنید.

◄ مطالعه کتاب ها، مقالات، جستجو در اینترنت، مشورت یا اجرای برنامه با افراد با تجربه برای کسب دانش و مهارت سودمند است.

 

گردآوری: مازیار نیک بخش | کوهنوردان زرتشتی ایران

منابع:

مجله کوه،‌شماره ۵۳، زمستان ۸۷ مسعود حمیدی , موسسه علمی پزشکی کوهستان ایرانیان, کتاب کوهستان ایمن و پاک

آمادگی قبل از کوهنوردی

تندرستی ، صرفا نداشتن بیماری و ضعف نیست بلکه داشتن سلامتی کامل جسمی، ذهنی ، اجتماعی روحی است.این پیشگفتاری بود برای اینکه چطور خود را برای کوه پیمایی و کوهنوردی آماده کنیم که چند مدتیست پرسش بیشتر همنوردان مخصوصا افراد تازه وارد گروه بوده است.

در ابتدا باید گفت که در خصوص کوهنوردی خیلی تحقیق نشده است و بر اساس جستجوهایی که شده است هر کسی در هر کجای دنیا با توجه به امکانات و اطلاعات بومی خود روشی را برای تمرین انتخاب کرده است اما بطور عموم میتوان تمرینات مناسب برای کوهنوردی را تمرینات مربوط به رشته های دو و میدانی نیمه استقامت همچون دو ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ متر در نظر گرفت.

در طی سالهای گذشته تمرینات مختلفی را در گروه های مختلفی آزمایش کردیم که پس از بررسی های آنها تقریبا یکی از بهترین آنها را در این مطلب از اسپرتان به آگاهی می رسانیم. البته در ابتدا در مورد آمادگی جسمانی کمی توضیح خواهیم داد :

آمادگی جسمانی دو هدف کلی دارد :

١- تندرستی شامل استقامت قلبی -تنفسی، قدرت عضلانی ، استقامت عضلانی ، انعطاف پذیری و ترکیب بدن

۲- مهارت حرکتی شامل سرعت ، توان ، تعادل ، چابکی ، سرعت عمل و هماهنگی بین حرکات

که تعریف هر کدام به شرح زیر است :

استقامت قلبی تنفسی یا قلبی عروقی: توانایی مقاومت در یک فعالیت جسمانی که با وجود اکسیژن و بدون خستگی بی مورد انجام می شود.

قدرت عضلانی : توانایی یا ظرفیت یک عضله یا گروه عضلانی برای تولید حداکثر نیرو در یک نوبت علیه مقاومت در سرتاسر دامنه کامل حرکتی

استقامت عضلانی : توانایی عضله یا گروه عضلانی برای تکرار اجرا یا تحمل انقباض عضلانی زیر بیشینه در دوره ای از زمان

انعطاف پذیری : توانایی حرکت آزادانه ، بدون محدودیت و بدون درد در سرتاسر دامنه حرکتی یک مفصل یا گروهی از مفاصل

ترکیب بدن : چگونگی ساختار بدن از نظر عضله ، استخوان ، چربی و مواد دیگر که بیشتر به درصد چربی مربوط است.

سرعت : توانایی اجرای یک حرکت ویژه با سرعت بسیار بالا

توان : توانایی تولید مقدار زیادی نیرو علیه یک مقاومت معین در زمانی کوتاه

تعادل : توانایی حفظ توازن بدن در حال حرکت یا در حالت ایستاده

چابکی : توانایی تغییر مسیر سریع و دقیق بدن در حین فعالیت

سرعت عمل : زمان مورد نیاز برای ایجاد یک پاسخ دقیق و مناسب فیزیولوژیک یا مکانیکی به بعضی تحریکات خارجی

هماهنگی بین حرکات : توانایی تلفیق احساس دیداری، شنیداری و گیرنده های عمقی با عملکرد حرکتی برای ایجاد حرکت دقیق ، روان و ماهرانه

این تعریفی کلی بود از واژه های کلی آمادگی جسمانی که نیاز است برای هر ورزشی تعریف خاص خود را شامل شده و تمرینات خود را برنامه ریزی نمود اما برای کوهنوردی چه کنیم که درگیر اینگونه واژه های علمی نشده و تاثیرات بهتری از تمرین بگیریم.

نکته مهم : هیچ راه میانبری برای رسیدن به آمادگی جسمانی وجود ندارد.”

مهمترین توانایی که برای کوهنوردی و اغلب ورزشها نیازی اساسی به آن است آمادگی قلبی تنفسی یا قلبی عروقی است که به زبان ساده تر به آن آمادگی هوازی هر فرد گفته میشود

آمادگی قلبی عروقی قبل از کوهنوردی :

آمادگی قلبی عروقی معیار خوبی برای تشخیص کار کرد قلب است و سطح بالایی از آن در بیشتر ورزشها ضروری است و می بایست همیشه در تمرینات آنرا حفظ و یا افزایش داد. آمادگی قلبی عروقی بالا یعنی توانایی راندن حجم خون بیشتر غنی از اکسیژن به عضلات و قلب نیرومندتر و معیار اندازه گیری آن حداکثر اکسیژن مصرفی است که چون محاسبه آن کار راحتی نیست از روش ضربان قلب استفاده میشود تا شدت تمرینات تعیین گردد.

هنگامی که صبح از خواب بیدار میشوید قبل از بلند شدن از رختخواب ، همانطور که دراز کشیده اید ضربان قلب خود را بگیرید یعنی زمانی که قلب در آرامترین فعالیت خود است. این ضربان را استراحت میگویند. که هر چه شما به آمادگی قلبی  عروقی بیشتری برسید این عدد کاهش می یابد. در اصل یعنی با حداقل پمپاژ قلب بیشترین خون را به اندامها میرساند.

هر چند وقت ضربان قلب استراحت را گرفته و با اعداد پیشین مقایسه کنید.”

مرحله بعدی این است که بدانید با چه فشاری تمرینات را ادامه دهید تا اینکه علاوه بر پیشرفت به خود صدمه وارد نکنید.

برای تعیین نیاز است که ضربان قلب ماکزیمم خود را بدست آورید. بصورت یک فرمول عمومی سن خود را از عدد ۲۲۰ کم کنید . عدد بدست آمده ضربان قلب ماکزیمم شما خواهد بود. بعنوان مثال برای یک فرد ۴۰ ساله ، ضربان قلب ماکزیمم ۱۸۰ خواهد بود که معیاری برای تمرینات خواهد بود.

بهترین بازده ورزشی برای تمرینات قلبی عروقی زمانیست که ضربان قلب شما بین ۷۰ تا ۸۵ درصد ضربان قلب ماکزیمم شما باشد. یعنی برای فرد ۴۰ ساله بین ۱۲۶ تا ۱۵۳ باشد. اما چطور ضربان را تعیین کنیم؟ با دو انگشت اشاره و سبابه دست را بر روی مچ دست چپ محل نبض را پیدا میکنیم. در زمان استراحت در ۱۵ ثانیه تعداد را شمرده و در ۴ ضرب میکنیم و در زمان فعالیت در ۱۰ ثانیه شمرده و در ۶ ضرب میکنیم. عدد بدست آمده ضربان قلب خواهد بود.

البته بدست اوردن ضربان در حین تمرین کار راحتی نیست و میتوان از وسایلی که در بازار است استفاده کرد اما ورزشکار در طی زمان کم کم میتواند از طرز شدت تنفس خویش به یک عدد تقریبی ضربان برسد و به مرور سیستم خود آگاهی او میتواند براحتی شدت تمرینات را تعیین کند. در حالت عام میگویند سرعتی که بتوانی در حال دویدن با حداقل سرعت صحبت نیز بکنی و نفس با مشکل روبرو نشود بهترین سرعت است.

پس معیاری دیگر برای سرعت دویدن در استقامت قلبی عروقی حداقل سرعت دویدن یا حداکثر سرعت راه پیمایی است.

یک نکته مهم این است که برای آمادگی ویژه یک ورزش ، باید از فعالیتهای همان ورزش استفاده کرد یعنی بعد از مدتی همین روشهای اولیه دویدن و را در طبیعت و در تپه نوردی ها برای آمادگی طراحی کنید.

بهترین زمان انجام تمرین بعد از ظهرها میباشد.”

هفته ای حداقل ۳ روز باید تمرین کرد و بین تمرینات بیش از یک روز فاصله نیافتد. برای هر روز تمرین هم میتوان شکلهای متفاوت تمرین را طراحی کرد تا بتوان بیشترین بهره را برد.

در سربالایی ها و سر پایینی ها سرعت خود را کاهش دهید زیرا در سر بالایی ها به سیستم قلبی و در سر پایینی ها به زانوهای شما فشار زیادی وارد میشود.

سعی کنید در طول تمرین ضربان قلبتان بین ۷۰ تا ۸۵ درصد ضربان ماکزیمم قرار گیرد.”

در زمان استراحت با آهسته راه رفتن و تنفس عمیق و همچنین حرکات کششی ضربان قلب خود را پایین بیاورید.

در صورتی که تمام موارد فوق را رعایت کنید ، سیستم این تمرینات به شکلی است که بعد از تمرین می بایست شاداب و سرحال تر از قبل باشید. پس به این نکته حتما توجه کنید که از تمرینات میبایست لذت ببرید.

تمرینات هوازی یا همان با اکسیژن، تنها با دویدن نیست . راهپیمایی سریع ، شنا کردن ، دوچرخه سواری ، طناب زدن و پله نیز روشهای مختلف دیگر است که میتوانید بطور ترکیبی استفاده کنید.

یک نکته بسیار مهم این است که فکر نکنید اگر فشار بیشتری به خود بیاورید زودتر آماده میشوید. با فشار بیشتر وارد سیستم غیر هوازی میشوید که همان سوخت و ساز بدن بدون اکسیژن است. و همان حالتیست که حتما تابحال تجربه کرده اید که دست و پاها احساس تورم دارند و براحتی حرکت نمیکنند و همراه با گرفتگی و درد هستند.

که این سیستم برای فعالیت کوهنوردی در ابتدا مفید نیست اما با آماده شده بدن از طریق تمرینات قلبی عروقی توان غیر هوازی نیست افزایش می یابد. پس عجله نکنید که نتیجه ای جز مصدومیت نخواهد داشت.

با آماده شده بدن و بالا رفتن استقامت قلبی عروقی ضربان استراحت شما کاهش می یابد و این یعنی اینکه قلب با حداقل پمپاژ خون مورد نیاز بدن را می رساند که حتما شما هر چند مدت آنرا حساب کنید.

بر اساس مشاهدات عینی در برنامه های متفاوت و تستهایی که گروه های پزشکی در کوهستان انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که بیشتر کسانی که ورزش کوهنوردی را انجام می دهند قبل از اینکه از نظر قوای جسمی با مشکل مواجهه شوند تنفس آنها مختل میشود و نمیتوانند نفس بکشند و تنها دلیل آن نیز نداشتن سیستم تنفسی و قلبی عروقی قوی می باشد.

پس دوستان با تمرینات ساده ای چون موارد بالا که براحتی و در هر مکانی امکان پذیر است براحتی مشکلات تنفسی خویش را برطرف نموده و از کوه پیمایی لذت بیشتری ببرید.

اصول کوهنوردی در شب

زمانی که خورشید مثل همیشه به زیر خط افق می رود و شب می شود, هیچ قانونی وجود ندارد که باعث شود شما شب را در خانه سپری کنید و به کوهنوردی در شب نروید . اگر می خواهید فعالیت های روزانه ی خارج از خانه ی خود را گسترش دهید, در این مطلب به ایده ها و اطلاعات مفیدی اشاره شده که به شما در شروع کوهنوردی در شب کمک می کنند:

چرا شب ها کوهنوردی کنیم؟ دیدن چشم اندازهای متفاوت, رهایی از گرمای تابستان و داشتن پیوندی عمیق با طبیعت سه دلیل عالی برای کوهپیمایی در شب هستند.

استفاده از وسایل روشنایی و دید در شب در کوهنوردی های شبانه: دانستن زمان و نحوه ی استفاده از چراغ قوه و چراغ پیشانی و روش های بهبود بینایی درکوهنوردی در شب از موارد کلیدی برای یک کوهپیمایی دلپذیر شبانه هستند.

چند نکته درباره ی  کوهنوردی در شب: شروع کردن از یک مسیر آشنا, حرکت کردن قبل از غروب آفتاب و استفاده کردن از نور ماه کامل تنها چند مورد از این نکته ها هستند.

چرا شب ها کوهنوردی کنیم؟

با رسیدن شب, بیشتر کوهنوردها تمایلی به  پوشیدن پوتین هایشان و رفتن به کوهنوردی در شب را ندارند, اما شاید بنا به دلایل زیرشما بخواهید کوهپیمایی در شب را انجام دهید:

منظره ی زیبا: تماشای کهکشان راه شیری, دیدن شهاب سنگ هایی که در طول آسمان حرکت می کنند یا پیدا کردن مسیرتان با نور ماه کامل می توانند تجربه های متحول کننده ای باشند, مخصوصا اگر به زندگی شهری عادت کرده باشید.

رهایی از گرما: اگر در محلی گرم زندگی می کنید, هوای داغ و سوزان تابستان در طول روز  می تواند ناخوشایند یا حتی غیرقابل تحمل باشد اما کوهنوردی در شب باعث آرامش شما خواهد شد.

ارتباط برقرار کردن با محیط: هنگام کوهنوردی در شب, شما کمتر از حس بینایی تان استفاده می کنید و این کار باعث می شود که بر دیگر حواستان ، مخصوصا شنوایی ، بیشتر تمرکز کنید و در نتیجه بهتر با محیط اطرافتان و مخصوصا حیات وحش ارتباط برقرار خواهید کرد.

روشنایی در کوهنوردی های شبانه

کوهنوردی در شب

اگر تا به حال به کوهنوردی در شب نرفته اید, ممکن است به اشتباه تصور کنید که چراغ پرنورتر بهتر است. چراغ قوه و چراغ پیشانی پرنور برای فعالیت های بیرونی که در آنها نور زیاد مهم است, استفاده می شوند, مانند دویدن یا در مواقع اضطراری. اما آن نور زننده ی سفید دید شبانه ی شما را کاملا نابود می کند.

استفاده از چراغ قوه و چراغ پیشانی را تا جایی که می توانید محدود کنید و به نور ماه (اگر هست) اکتفا کنید. این کار باعث می شود چشم هایتان به تاریکی عادت کنند و دید شبانه تان را تقویت شود تا بتوانید چشم انداز های طبیعی , حیات وحش و آسمان پرستاره را بهتر ببینید.

نکاتی برای بهبود دید در کوهنوردی در شب:

به چشم هایتان برای سازگاری با تاریکی زمان دهید: حداکثر ۴۵ دقیقه زمان می برد تا چشم هایتان کاملا به تاریکی عادت کنند.

به هیچ منبع نوری نگاه نکنید: کافی است چند ثانیه به یک منبع نور نگاه کنید تا در دید شب شما تاثیر بگذارد و مجبور شوید فرآیند عادت به تاریکی را از سر بگیرید. اگر در راه با گروهی از کوهنورد ها مواجه شدید که از چراغ قوه و چراغ پیشانی استفاده می کنند, از آنها بخواهید که چراغ هایشان را خاموش کنند تا شما عبور کنید یا تا جایی که می توانید از نگاه کردن به نور اجتناب کنید.

از دید جنبی خود استفاده کنید: سلول های استوانه ای چشم که با نور کم تحریک می شوند  در حاشیه ی شبکیه بیشتر اند, و این به این معناست که شما در شب با دید جنبی خود بهتر می بینید. به جای نگاه مستقیم به یک شی, سعی کنید به آن غیرمستقیم خیره شوید.

نکاتی برای استفاده از چراغ قوه و چراغ پیشانی

طبیعتا بعضی وقت ها شما مجبور می شوید از چراغ قوه یا چراغ پیشانی استفاده کنید, مثلا زمانی که نقشه را بررسی می کنید یا در کوله پشتی تان دنبال چیزی می گردید. ولی شما برای تقویت دید در شبتان خیلی زحمت کشیده اید, پس قبل از اینکه چراغی روشن کنید مطمئن شوید که واقعا به آن نیاز دارید.

در ادامه به نکاتی درباره ی خرید و استفاده از این چراغ ها اشاره شده است:

چراغی با نور قرمز بخرید: هنگام خرید چراغ قوه یا چراغ پیشانی, حتما دنبال چراغی باشید که علاوه بر نور سفید, نور قرمز نیز داشته باشد. چشم های شما به طول موج های بلند تر نور قرمز کمتر حساسیت نشان می دهند و در نتیجه  دید در شب شما کمتر آسیب می بیند. بعد از خرید یک چراغ حتما قبل از شروع سفرتان طرز کار آن را یاد بگیرید.

دنبال چراغی با قابلیت تنظیم شدت نور باشید: خیلی خوب است که زمانی که نیاز دارید مسیر را ببینید یا به جزئیات نقشه توجه کنید بتوانید شدت نور را زیاد یا کم کنید. این قابلیت باعث کنترل بهتر طول عمر باتری نیز می شود.

به راحتی و به اندازه بودن آن توجه کنید: چراغ پیشانی انتخاب کنید که کاملا اندازه سرتان باشد و تکان نخورد و چراغ قوه ای بخرید که راحت در دستتان قرار گیرد.

هیچوقت چراغ خود را روی بقیه نیندازید: این کار نه تنها خیلی بی ادبانه است, بلکه باعث تخریب دید در شب افراد می شود و ۴۵ دقیقه ای که صرف ایجاد آن کرده اند را هدر می دهد.

چراغ خود را خاموش کنید: اگر هنگام استفاده از چراغ قوه یا چراغ پیشانی تان صدای نزدیک شدن یک گروه کوهنوردی دیگر را شنیدید, مودب باشید و چراغ خود را خاموش کنید تا دید در شب آنها آسیب نبیند.

نکاتی درباره ی کوهنوردی در شب

کوهنوردی در شب

کوهنوردی در شب از کوهنوردی در روز ترسناک تر و چالش برانگیز تر است. در زیر نکاتی آورده شده تا به شما کمک کنند سفری راحت و خوشایند داشته باشید.

برای دیدن غروب آفتاب بروید: اگر کوهنوردی در شب را با این هدف شروع کنید، به شما در خارج شدن از خانه در اواخر روز کمک می کند.

با نور ماه کامل کوهپیمایی کنید: اگر تازه کوهنوردی در شب را شروع کرده اید، این روش خوبی برای شروع است. در این صورت بهتر می توانید محیط اطرافتان را ببینید و کمتر به چراغ پیشانی وابسته هستید.

تنها نروید: کوهنوردی در شب می تواند ترسناک باشد و در  حالیکه بیرون از خانه و تنها هستید ذهن شما بزرگترین دشمن شماست. حتی صدای شکستن یک شاخه یا یک سایه می توانند تهدید به نظر برسند. اگر میخواهید به یک کوهنوردی شبانه بروید بهتر است با گروهی از دوستانتان این کار را بکنید.

به یک مسیر آشنا بروید: اگر تازه کار هستید، بهتر است مسیری را انتخاب کنید که قبلا بار ها در طول روز آن را پیموده اید. به این ترتیب در شب مسیر ناآشنا به نظر نمی رسد.

مکان مناسبی را انتخاب کنید: تقریبا همه جا می توانید کوهنوردی شبانه انجام دهید و محلی که انتخاب می کنید به  شما بستگی دارد. مکان های باز با سطوح بازتابنده مثل سنگ هایی با رنگ روشن راحت تر دیده می شوند و منظره ی بهتری از آسمان برای دیدن ستاره ها دارند. در جنگل های تاریک چشم هایتان بهتر به تاریکی عادت می کنند و می توانید حیوانات شب زی را ببینید. اگر می خواهید برای کوهنوردی شبانه به پارک های شهری یا روستایی بروید، از قبل ساعات کاری آنها را بپرسید چون بعضی از آنها در شب بسته هستند.

خود را برای حیات وحش آماده کنید: بیشتر حیواناتی که در شب با آنها روبه رو خواهید شد بی آزار هستند، اما تحقیق کردن درباره ی حیواناتی که در آن مکان زندگی می کنند خیلی مهم است. هنگام کوهنوردی در شب به دقت به صدای حیوانات گوش کنید و دنبال آنها باشید تا علاوه بر لذت بردن از دیدن آنها، عکس العمل مناسبی در صورت لزوم نشان دهید.

آرام حرکت کنید: تاریکی هوا حرکت شما را حتی در مسیر های آشنا سخت تر می کند. سنگ ها و ریشه های گیاهان ممکن است سر از هر جایی درآورند و شما را زخمی کنند. آرام حرکت کنید و انتظار نداشته باشید با همان سرعتی که در روز کوهپیمایی می کنید، بروید. همچنین،آرام رفتن باعث دیدن چیز هایی می شود که در صورت سریع حرکت کردن احتمالا آنها را نمی دیدید.

هوشیار باشید: گم کردن مسیر در کوهنوردی در شب ، حتی راه های آشنایی که چندین بار در طول روز طی کرده اید، بسیار راحت است. حواستان به جدول ها و پیچ ها باشد. اگر برای نشستن روی سنگ ها یا استراحت در علفزار از مسیر خارج شدید، حتما مسیر برگشت را بلد باشید.

کوله پشتی خود را مرتب نگه دارید: پیدا کردن وسایلتان در شب کار سختی است. وسایل مهمتان مانند بطری آب و غذا را در محلی که راحت پیدا می کنید قرار دهید تا مجبور نشوید چراغ پیشانی تان را روشن کنید.

لباس گرم همراه خود داشته باشید: با غروب خورشید، هوا سرد تر می شود. بهتر است هواشناسی را چک کنید و براساس آن لباس بپوشید. لباس گرم با خود داشته باشید تا اگر هوا سرد شد بپوشید.

یک تلفن همراه برای موارد ضروری ببرید: یادتان باشد که همه جا نمی توانید بر خدمات گوشی تان اطمینان کنید.

به یک نفر بگویید که کجا میروید: چه روز باشد چه شب، حتما باید به یک نفر بگویید که کجا می روید چون ممکن است در زمانی که پیش بینی کرده اید نتوانید برگردید.

راه های ساده برای کم کردن استفاده از پلاستیک در سفر

میزان پلاستیک تولیدی در ایران ۱۷ هزار تن است و اگر روند رها کردن‌ آنها در طبیعت به همین شکل ادامه پیدا کند، دیگر برگشتن به نقاطی که تا دیروز دیدنی بودند، ناممکن می‌شود. سفر به جزیره هرمزی که زیر خلوارها زباله و پلاستیک مدفون شده، چه فایده‌ای خواهد داشت؟

استفاده نکردن از پلاستیک سخت است، به خصوص اگر در سفر باشیم. شاید فکر کنیم یک پلاستیک ضرر چندانی به طبیعت نمی‌زند، ولی باید بدانیم خیلی‌ها مثل ما فکر می‌کنند و مسئولیت را بر گردن دیگری می‌اندازند.

احساس تعلق نداشتن به یک نقطه باعث می‌شود، چندان در قبالش احساس مسئولیت نکنیم، ولی ما قرار نیست فقط یک بار به هرنقطه سفر کنیم.

مواد پلاستیکی فقط  طبیعت را نازیبا نمی‌کنند. براساس مطالعات انجام شده، تجزیه پلاستیک در دریا، دریاچه و رودخانه ممکن است تا صدها سال طول بکشد. روند تجزیه آنها در مراکز دفن هم بسیار طولانی‌ست.

باید بدانیم زمینی که در آن زندگی می‌کنیم متعلق به فرزندان‌مان هم هست. آنها هم حق دارند به اندازه ما از زندگی در این زمین لذت ببرند و به جای زباله‌های رها شده در هر نقطه، تصویری شفاف و تمیز ببینند.

بنابراین هرکدام از ما با انجام کارهای ساده‌ای می‌توانیم میزان پلاستیک مصرفی‌مان را کم کنیم و مسئولیت‌مان را در قبال طبیعت انجام دهیم.

چگونه به شیوه کمپینگ سفر برویم؟

این روزها و با گرم تر شدن هوا، فصل مسافرت به مناطق ییلاقی و خوش آب و هوا فرا می رسد.بسیاری از مسافران در این سفرها از چادر به عنوان وسیله ای اقامتی استفاده می کنند .

به همین دلیل اگر این روزها سری به مناطق شناخته شده و مشهور بزنید، با انبوهی از چادرها مواجه می شوید که در گوشه و کنار منطقه نصب شده اند، اما بعد از خالی شدن این مناطق، منظره روز چندان دیدنی نیست؛ انبوه آشغال و آسیب های فراوانی که به محیط زیست منطقه وارد شده، بسیار تاسف بار است. به همین دلیل در این مطلب شیوه های کمپینگ در سفر بدون آسیب زدن به طبیعت، را مرور می کنم.

چگونه بار سفر ببندیم؟

تا آنجا که می توانید سبک سفر کنید. از بردن وسایل اضافی خودداری کنید. ظروف یکبارمصرف و پلاستیک همیشه بهترین راه حل نیستند. اگر با ماشین شخصی به سفر می روید، سبدی تهیه کنید و وسایل سفر و ظروف دائمی را در آن قرار دهید. به این ترتیب، از تولید زباله تا حد امکان جلوگیری کرده اید. ظروف یکبارمصرف علاوه بر تهدید بلندمدت زندگی همه، در کوتاه مدت و در زمان استفاده هم برای ما ضرر دارند.



اقامت در طول سفر

در بیشتر شهرها و مناطق مسافرتی معروف، مکان های رسمی و مشخصی برای چادرزدن وجود دارد. در این مکان ها، امکاناتی از قبیل آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی و دکه هایی جهت تهیه مایحتاج اولیه و سطل های زباله برای ریختن آشغال پیش بینی شده است. اقامت در این مکان ها، به متولیان آن منطقه نیز کمک می کند تا بهتر بتوانند برای سامان دهی گردشگران و برنامه ریزی برای جمع آوری پس ماندهای ناشی از حضور آنها اقدام کنند.

چگونگی اقامت در طبیعت

اگر قصد اقامت در مناطق عمومی و چادرزدن در آنجا را ندارید و می خواهید در طبیعت چادر بزنید، باید نکاتی را رعایت کنید. بهتر است محلی را برای چادرزدن انتخاب کنید که به امکاناتی نظیر سرویس های بهداشتی نزدیک باشد. بهتر است از یک نفر بومی درباره محل انتخابی تان سوال کنید. در بسیاری از مناطق دیدنی و تفریحی، طبیعت اطراف شما بخشی از زمین های زراعی و مراتع دامداران است که حضور در آنها باعث ضرر و زیان به دیگران خواهد شد لذا قبل از حضور، از جزئیات این موضوع مطلع می شوید.

آب را گل نکنید

حتما هنگام حضور در طبیعت، جایی را انتخاب می کنید که به آب نزدیک باشد. اگر رود یا نهر آبی از نزدیکی تان می گذرد در حفاظت از آن کوشا باشید. این آب به احتمال بسیار زیاد، یا صرف مقاصد کشاورزی می شود یا به سیستم آب آشامیدنی می رود. بنابراین باید آن را از آلودگی هایی هم چون مواد شوینده و باقی مانده مواد غذایی دور نگاه دارید. ممکن است کسی در محلی بالاتر از شما و کسانی در منطقه ای پایین تر از شما در حال استفاده از آب باشند. شاید هم در فرودست، کفتری می خورد آب! پس آب را گل نکنید.

محافظت از طبیعت و محیط زیست

به هر منظوری، اعم از افروختن آتش یا درست کردن سرپناه، درختان را نشکنید. درختان بسیار باارزش هستند و از بین رفتن آنها به معنی از بین رفتن یک سرپناه برای جانداران دیگر آن محیط است. برای درست کردن آتش بهتر است از مردم محلی هیزم بگیرید یا با خودتان زغال ببرید. برای پخت و پز هم استفاده از غذای پخته بهتر است، اما اگر اصرار به طبخ غذا در طبیعت دارید، گازهای کوچک سفری گزینه خوبی هستند که هم سبک اند هم کمتر باعث آلوده شدن محیط اطراف می شوند.

چطور آتش درست کنید؟

برای روشن کردن آتش بهتر است محل افروختن آتش به دور از مواد سوختنی دیگر (مخصوصا درختان و علفزار) باشد. دورتادور آتش را با سنگ محصور کرده آتش تان را به همان منطقه کوچک محدود کنید. حتما از چوب های خشک برای افروختن آتش بهره بگیرید و درختان زنده را نسوزانید. بعد از تمام شدن کارتان، مخصوصا اگر در جنگل هستید، مطمئن شوید که آتش به طور کامل خاموش شده و هیچ قسمت برافروخته ای وجود ندارد که به مناطق دیگر سرایت کند.

لانه حیوانات را خراب نکنید

طبیعت محل زندگی جانداران دیگر است، بنابراین وقتی در آن حضور پیدا می کنید، باید کمترین تاثیر را روی دیگر موجودات زنده داشته باشید. خوب به اطراف تان دقت کنید، لانه جانوران را تشخیص دهید و سعی کنید روی آنها چادر نزنید. لانه پرندگان روی درختان اطراف را هم پیدا کرده و سعی کنید از آنها فاصله بگیرید. چوب های خشکی را که پرندگان روی آنها لانه ساخته اند، نشکنید و نسوزانید و به کودکان تان بیاموزید که لانه موجودات دیگر مثل موش ها را خراب نکنند.

زباله های تان را جمع کنید

اگر در طبیعت اقامت می کنید، هر شب زباله های تان را جمع کرده و به درون چادر ببرید تا حیوانات وحشی را به سمت خودش نکشد. این کار، علاوه بر تامین امنیت خودتان باعث می شود آنها زباله ها را پاره و در محیط پراکنده نکنند. در آخرین روز هم همه زباله ها را جمع و با خودتان از منطقه خارج کنید. یادتان باشد زیبایی یک منطقه به تمیزی آن است و تمیز نگاه داشتن آن، جزئی از وظایف شماست. زباله ها را حتما در سطل زباله بیاندازید و در کوچه های شهر یا روستای نزدیک محل اقامت تان رها نکنید.

منبع: انتخاب

جهت یابی و مسیریابی در شب

جهت یابی بدون استفاده از قطب نما یا جی پی اس، یکی از کارهای مهمی است که حتما باید آن را یاد بگیرید تا در شرایط اضطراری بتوانید خود و گروه تان را نجات بدهید.

در آموزش مسیریابی در طول روز و به کمک خورشید را مرور کردیم و یاد گرفتیم که با ابزارهای خیلی ساده مانند یک تکه چوب و یا ساعت مچی جهت یابی را انجام داده و مسیرمان را پیدا کنیم.

مسیریابی در شب

در این قسمت «تکنیک های مسیریابی در شب» را با همدیگر بررسی می کنیم.

اگر در طول شب در طبیعت گم شدید و ابزارهای جهت یابی مانند قطب نما یا  جی پی اس  همراه تان نبود، چه کارهایی را باید انجام دهید؟

ستاره قطبی بهترین راهنما برای پیدا کردن شمال در نیمکره شمالی است. البته این نکته را فراموش نکنید که ستاره قطبی در نیمکره جنوبی زمین، جنوب را نشان می دهد.

اغلب هنگامی که به آسمان می نگریم به راحتی دب اکبر را تشخصی می دهیم و این نکته مثبتی برای پیدا کردن ستاره قطبی است. با این وجود بسیاری از مردم توانایی پیدا کردن این ستاره را در میان انبوه ستارگان ندارند. بهترین راهنما برای پیدا کردن این ستاره، کمک گرفتن از صور فلکی مشهور در آسمان است.

دب اکبر یا خرس بزرگ

این صورت فلکی شامل 7 ستاره اصلی که به شکل ملاقه در غرب ستاره قطبی قرار گرفته است، 4 ستاره آن به صورت یک مربع نامتوازن قسمت گودی ملاقه را تشکیل داده اند. اگر از آخرین ستاره قسمت خارجی گودی ملاقه خطی فرضی بکشید و آن را نزدیک به 4 یا 5 برابر امتداد دهید، ستاره پر نور قطبی کاملا مشخص است و اگر رو به آن بایستیم روبروی ما شمال جغرافیایی خواهد بود.

دب اصغر

با پیدا کردن و نقطه گذاری توسط دو صورت فلکی که در بالا توضیح داده شد هم می توانید ستاره قطبی را پیدا کنید هم دب اصغر را. این صورت فلکی دارای 7 ستاره اصلی (مثلا دب اکبر اما با فاصله کمتر و کوچک تر) است که انتهایی ترین قسمت آن یعنی دسته ملاقه ستاره قطبی قرار دارد.


ذات الکرسی

ابن صورت فلکی دارای 5 ستاره اصلی است که به صورت M یا W در کنار همدیگر قرار گرفته اند، برای پیدا کردن ستاره قطبی کافی است از ستاره سوم یا مرکزی در همان جهت یک خط فرضی را بکشیم و در ادامه به ستاره قطبی خواهیم رسید.

خوشه پروین

این صورت فلکی به شکل یک خوشه است و بین 12 تا 15 ستاره دارد و از شرق به سمت غرب در حرکت است و اگر به دم آن نگاه کنید می توانید مشرق را تشخصی بدهید.


گاهی اوقات در جنگل، ستارگان به راحتی دیده نمی شوند، در این مواقع ماه بهترین راهنما برای شماست. به این صورت که اگر در نیمه اول ماه قمری باشیم، قسمت بیرونی حلال ماه سمت غرب را نشان می دهد و در نیمه دوم ماه قمری شما با همین تکنیک می توانید مشرق را پیدا کنید.

مسیریابی در طبیعت

جهت یابی بدون استفاده از قطب نما یا جی پی اس، یکی از کارهای مهمی است که حتما باید آن را یاد بگیرید تا در شرایط اضطراری بتوانید خود و گروه تان را نجات بدهید.

فرض کنید که در یک سفر به کوه، جنگل یا بیابان به هر دلیلی گروه را گم کرده اید، یا وسایل جهت یابی مانند جی پی اس و قطب نما را نیز از دست داده اید. این شرایط بسیار سختی است که هیچ کس نمی خواهد در آن قرار بگیرد، اما اگر شما آموزش های ساده جهت یابی را دیده باشید به راحتی می توانید مسیر خود را پیدا کنید و خود را به جاده یا نزدیک ترین روستا برسانید.

گم شدن در طبیعت ممکن است به قیمت جان مان تمام شود، پس بهتر است مسیریابی در طبیعت را یاد بگیریم. در ادامه مطلب می خواهم چند روش جهت یابی در طبیعت بدون وسایل را به شما آموزش دهم.

به طور کلی دو نوع مسیریابی داریم:

مسیریابی عمومی: روش هایی که می توانید در بیشتر مکان ها از آن ها استفاده کنید.
مسیریابی اختصاصی: این روش ها فقط در نقاط خاصی مثل جنگل یا کوهستان قابل استفاده هستند.

شاید هیچ وقت در طبیعت گم نشوید و یا همیشه GPS همراه تان باشد و نیازی به این روش ها پیدا نکنید، اما یادتان نرود که حرفه ای ترین کوهنوردان و طبیعت گردان نیز برایشان این مشکلات به وجود آمده است.

وقتی پای در طبیعت (کوهستان، غار، جنگل، کویر، دره، تنگه، بیابان و …) می گذارید هیچ تضمینی برای سالم بازگشتن وجود ندارد. پس بهتر است برای حفظ جان خود و همراهان تان؛ مهارت های «زنده ماندن در طبیعت» را بیاموزید.

روش های عمومی

1. مسیریابی در روز
2. مسیریابی در شب

مسیریابی در روز به کمک خورشید

خورشید از شرق طلوع و از سمت غرب غروب می کند. مابین ساعات طلوع و غروب خورشید می توانید به راحتی مسیرتان را پیدا کنید. اما این روش در فصل بهار و تابستان بیشتر به شما کمک می کند. چراکه خورشید در فصول پاییز و زمستان با انحراف از مشرق و مغرب طلوع و غروب می کند و ممکن است مسیر درست را پیدا نکنید.

اگر ساعات ظهر شرعی – که خورشید در بالاترین حالت خود قرار دارد – را بدانید، می توانید شمال و جنوب را تشخصی دهید، چون در این ساعت خورشید در سمت جنوب قرار می گیرد.

استفاده از شاخص هایی مثل چوب

روش اول: برای این کار می توانید یک چوب را به صورت ایستاده بگذارید و نوک سایه چوب را علامت بزنید. نیم ساعت صبر کنید و محل جدید سایه را نیز علامت بزنید. اینک اگر پای چپ تان روی نقطه سایه اول و پای راست تان روی نقطه سایه دوم باشد، روبروی شما شمال قرار داره (البته این روش در مکان هایی که از خط استوا فاصله دارند خیلی دقیق نیست و من روش دوم را پیشنهاد می کنم).

روش دوم: قبل و بعد از ظهر سایه رو نشانه گذاری کنید، یعنی چوب را مانند روش اول ایستاده بگذارید و سایه قبل از ظهر را علامت بزنید، اکنون با بند کفش یک کمان از سایه اول بکشید و صبر کنید تا آفتاب از ظهر بگذرد. پس از اینکه دوباره سایه خورشید بعدازظهر به کمان رسید علامت دوم را بگذارید. نیمساز این زاویه شمال را به شما نشان می دهد. همانند روش اول پای چپ تان را روی نقطه اول و پای راست را روی نقطه دوم قرار بدهید، روبروی شما شمال است.


جهت یابی با ساعت مچی

ساعت را بر روی دست تان قرار دهید. به صورتی که عقربه ساعت شمار روبروی خورشید باشد. با عدد ۱۲ یک زاویه بسازید، نیمساز این زاویه سمت جنوب را به شما نشان می دهد.

بایدهای عکاسی در سفر

با عکس هایی که در طول سفر ثبت می کنید نه تنها می خواهید مکان ها و مناظر زیبا را به تصویر بکشید، بلکه احساسات خود در رابطه با آن مکان ها را نیز می خواهید به بیننده منتقل کنید. یک  عکاس خوب سفرکسی است که از خانه یا محل کار خود عکاسی و شکار لحظه ها را آغاز کند. به این ترتیب می توانید در طول سفر عکس های زیبایی ثبت کنید.

شاید شما نیز جزو آن دسته از افراد باشید که با  عکاسی در طول سفر علاوه بر اینکه می خواهید مناظر و مکان های زیبای سفر خود را ثبت کرده و به تصویر بکشید، احساسات خود را نیز در رابطه با آن مکان ها و مناظر به بیننده منتقل نمایید.

توجه داشته باشید یک عکاس خوب و باتجربه سفر آن کسی است که از خانه و یا محل کار خود عکاسی را آغاز کرده و به شکار لحظه های گوناگون می پردازد. به این صورت این شخص می تواند در طول مسافرت های خود نیز هم عکس هایی زیبا را ثبت نماید.

پیش از آغاز سفر خود، تحقیق و بررسی نمایید!

توصیه می کنیم پیش از آنکه به محل و مقصد مورد نظر خود سفر نمایید، حتما در رابطه با آنجا تحقیق کرده و مکان ها و مناظر زیبا و دیدنی آن را پیدا کنید. حتی چنانچه این امکان را دارید درباره فرهنگ مردم بومی و محلی آن منطقه تیز اطلاعات لازمی را کسب نمایید. توصیه می کنیم به عکس های راهنمای آن منطقه یا شهر مراجعه کرده و با دقت نگاه نمایید؛ و از قبل تعیین کنید که کدام یک از آن بخش های برای عکاسی و ثبت با دوربین مناسب و ایده آل است.

شاید دانستن این موضوع برای شما بسیار عجیب و حتی جالب باشد که آگاهی از تمامی مسائل و موضوعات مرتبط با منطقه یا شهر مقصد شما از جمله موضوعاتی چون سیستم حمل و نقل آن منطقه، مناطق گردشگری و دیدنی آن جا، فرهنگ مردم محلی و بومی آن، قوانین حاکم و سنت های عرف در آن جامعه و بسیاری موارد دیگر می تواند در نحوه عکاسی شما از محیط و افراد تاثیر فوق العاده شگرفی داشته باشد. توجه داشته باشید شما می توانید با داشتن اطلاعات لازم و کامل با نگاهی متفاوت و همچنین بسیار دقیق به عکاسی بپردازید.

از وسایل و لوازم مورد نیاز خود، چک لیستی تهیه نمایید!

توجه داشته باشید هر فرد عکاسی بایستی فهرست یادآوری از وسایل و لوازم مورد نیاز خود را در طول سفر فراهم آورد تا ناگهان به دلیل عجله های رایج در سفر، آن ها را فراموش ننماید. همچنین توجه داشته باشید بهتر است تمامی وسایل مورد استفاده تان بروز و نیز جدید باشند تا در طول سفر برایتان مشکلی پیش نیاید.

از عکس های کلیشه ای پرهیز نمایید!

توصیه می کنیم به هیچ وجه از همان زاویه ای که در عکس های کتاب های راهنمای عکاسی و یا حتی در وب سایت های مسافرتی و گردشگری دیده اید، عکاسی ننمایید. بهتر است زاویه ای را انتخاب نمایید که خاص و ویژه شما باشد! توصیه می کنیم نگاهی متفاوت و جدید به مکان و منظره مورد نظر خود داشته باشید. توجه داشته باشید تکرار کلیشه ها و نیز سبک موجود در عکس های تان، سبب کاهش جذابیت های آن ها شده و گیرایی آن ها را از بین می برد.

از زندگی محلی و مردم بومی عکاسی کنید!

توجه داشته باشید زندگی مردم محلی در کشورها و شهرهای دیگر در کنار بافت شهری متفاوت و نیز مناظر زیبای آن می تواند جذابیت های بی بدلیلی را برای عکاسی  شما فراهم آورد و شما آن ها را در قاب دوربین خود ثبت نمایید. بهتر است بدانید شما می توانید حتی به وسیله آشنایی با مردم محلی و نیز مردم آن منطقه و همچنین کسب آگاهی از زندگی روزمره آن مردمان، تصاویر و عکس هایی ماندگار و فراموش نشدنی را ثبت نمایید. این دسته از عکس ها بیشتر از موضوع زیبایی و جذابیت، ماندگاری بسیار طولانی تری دارند.

خود را سوژه عکس هایتان نمایید!

ممکن است شما به عنوان یک عکاس متوجه شوید که عکس های بسیار کمی از خود در مقابل دوربین دارید! برای برطرف کردن این موضوع، می توانید از افراد همسفر خود بخواهید که از شما عکس بگیرند. دقت داشته باشید برای اینکه بتوانید از خود عکس هایی خوب و ایده آل و نیز دلخواه داشته باشید، می توانید به همسفر خود ایده داده و به او بگویید و تعیین نمایید که از کدامین زاویه و همراه با کدامین تنظیمات از شما عکاسی نماید.

عکاسی پرتره را از یاد نبرید!

توصیه می کنیم با نهایت احترام به مردم محلی و نیز آگاهی داشتن کامل پیرامون فرهنگ آن مردمان، اعتقادات و نیز قوانین میان آنها، از آن مردم اجازه گرفته و عکس های پرتره از آن ها ثبت نمایید. شما با انجام این کار می توانید زیبایی و همچنین تفاوت آن دسته از مردمی که هیچ شناختی نسبت به آن ها ندارید را به صورت ایده آل به تصویر بکشید. توجه داشته باشید شما می توانید برای ثبت پرتره های خوب و جذاب، محل زندگی این مردمان را نیز در گوشه ای از کادر تصویر خود بگنجانید؛ به همین دلیل به شما توصیه می کنیم به هیچ وجه بر روی صورت شخص و گردن سوژه مورد نظرتان زوم نکنید! بهتر است کمی عقب تر بروید تا مناظر اطراف نیز در کادر تصویر شما ثبت شوند. توجه داشته باشید شما می توانید برای انجام این منظور، از لنزهای واید استفاده نمایید.

سوژه های موجود را شکار نمایید!

توجه داشته باشید شما می توانید با لنزهای بزرگ و همچنین لنز زوم از فاصله های دور نیز از انسان ها و افراد عکاسی نمایید! بدون اینکه آن افراد متوجه کار شما شوند. فراموش نکنید اینکه سوژه شما پوز خاصی نداشته باشد حالت طبیعی تر و دلچسب تری به عکس های شما خواهد داد. برای انجام این مقصود بایستی همیشه و در همه حال هوشمندانه و همراه با نگاه های تیزبینانه خود اطراف را نگاه کنید و توجه داشته باشید. سعی کنید همواره موقعیت ها و نیز لحظه هایی را شکار نمایید که به طور واضح و آشکار نشان دهنده  فرهنگ و همچنین آداب و رسوم مردمان آن منطقه باشد.

در عکاسی، به دنبال جزئیات اشیا و اتفاقات باشید!

توجه داشته باشید شما می توانید با نزدیک شدن به اشیا و اتفاقات، رنگ ها و زیورآلاتی را در رنگ های متفاوت و متنوع آن ها خواهید دید که نشان دهنده و توصیف کننده فرهنگ و آداب و رسوم آن منطقه است. بهتر است بدانید این موضوع تنها در رابطه با انسان ها صدق نمی کند! حتی بافت و نوع مصالح ساختمان ها نیز می تواند گویا و بیانگر نوع سبک معماری آن ها باشد. توجه داشته باشید با این کار، شما می توانید علاوه بر ثبت عکس های خاص و منحصر به فرد، زیبایی ها و جذابیت ها را نیز به صورتی متفاوت به تصور بکشید. در این شرایط توصیه می کنیم از حالت ماکرو و یا حتی لنز تله فوتو استفاده نمایید.

به داستان پردازی اقدام کنید!

توجه داشته باشید شما می توانید با گرفتن و ثبت چندین عکس پشت سر هم از یک منطقه و یا اتفاق، داستان زندگی مردم محلی آن منطقه را تعریف نمایید؛ اینکه آن افراد چگونه لباس می پوشند، چگونه کار کرده و نیازهای خود را برطرف می نمایند، در کجا زندگی می کنند و در کجا به استراحت می پردازند.

به شما توصیه می کنیم برای عکس های خود یک تم مشخص و منحصر به فرد انتخاب نمایید تا گویای داستانی خاص و ایده آل باشد. برای نمونه شما می توانید در یک روز مورد نظر از صبحی که از خواب بیدار می شوید تا شب هنگام و دوباره زمان خواب، به عکاسی بپردازید و بدین صورت داستان های خود را با عکس ها به تصویر بکشید.

تا می توانید به عکاسی بپردازید!

به شما توصیه می کنیم تا می توانید عکاسی کنید! زیاد عکس بگیرید! توجه داشته باشید هر چه قدر هم که عکس بگیرید باز هم کم و کم است! بهتر است بدانید شاید این تنها فرصتی باشد که توانسته اید به آن کشور و یا شهر مورد نظر خود سفر داشته باشید پس تا می توانید عکس های زیادی را در مورد آن مکان و اتفاقات ثبت نمایید. توصیه می کنیم خاطرات سفر خود را ثبت نمایید. توصیه می کنیم علاوه بر ثبت عکس های خوب از سفر خود، به ثبت و یادداشت خاطره های به یادماندنی خود نیز اقدام نمایید. توجه داشته باشید شما می توانید با استفاده از فیلم و فیلم برداری نیز خاطرات خود را ثبت نمایید اما هرچه باشد عکس، زیبایی بیشتر و نیز حال و هوای متفاوت و دیگری خواهد داشت. همچنین، عکس بسیار کمتر از فیلم فضای حافظه دستگاه شما را اشغال خواهد کرد.

نکات مفید در کمپینگ

کمپینگ یکی از فعالیت های تفریحی است که می تواند به شکل گروهی یا فردی برگزار شود. با این حال بدون دانستن نکات مفید در کمپینگ نمی توانید خاطرات خوشی در سفر بسازید. در هر نقطه ای درون طبیعت می توانید کمپ خود را برپا کنید. شما می توانید در کنار رودخانه ها، در بالای صخره ها، در قلل برفی کوه های مرتفع، در کنار دریاچه های آرام یا جنگل هایی پر از صدای دلنشین پرندگان چادر و کمپ خود را برپا سازید و از طبیعت لذت ببرید. می توانید درون طبیعت آرامش را بیابید، مطالعه کنید، آشپزی کنید یا حتی در ننویی که به دو درخت آویخته اید، چرتی نیم روزی بزنید. در مجله الی گشت سعی می کنیم تا برای کمپینگ های بهاری یا دیگر سفرهایی که در طول سال برای مقاصد طبیعت گردی انتخاب می کنید، به شما نکات مفید در کمپینگ را بگوییم.

روش های فراوانی برای کمپ زدن درون طبیعت وجود دارد. طبعا بسته به افراد و علایق گردشگران نوع کمپینگ و روش های کمپ زدن متفاوت خواهد شد. در اینجا به چند روش به همراه نکات مفید در کمپینگ اشاره می کنیم:

  • بعضی افراد ترجیح می دهند که تنها با یک کوله پشتی بر دوش به کوهپیمایی و راهپیمایی بروند و در نتیجه وسایل کمتری به نسبت دیگر گردشگران با خود برای کمپینگ حمل می کنند.
  • گردشگری با دوچرخه و موتوسیکلت یا همان سایکل توریسم روش دیگری برای کمپینگ است.
  • بعضی از افراد علاقه مند به قایقرانی در رودخانه ها هستند و ترجیح می دهند که بیشتر از یک روز را درون طبیعت سپری کنند. همراه داشتن لوازم مورد نیاز برای گذراندن چند روز در طبیعت برای این افراد بسیار واجب است.
  • بعضی ها با اتومبیل های شخصی خود به سفر و کمپینگ می روند؛ در نتیجه امکان حمل چادرهای یک اتاقه تا چند اتاقه و بزرگ و سنگین را دارند. این گردشگران می توانند تمام وسایل مورد نیاز خود در سفر به طبیعت را به همراه داشته باشند و محدودیت کمتری در این زمینه خواهند داشت.
  • اگر جزو افرادی هستند که در چادرهای مسافرتی نمی توانید به خوبی استراحت کنید، بهتر است که به سراغ تریلر، کاروان و وسایل نقلیه کمپی، بروید.

توان مالی هر گردشگری شیوه و روش انتخاب سفر و کمپینگ را تعیین می کند. ولی به هر حال اقدام به سفر و توجه به نکات مفید در کمپینگ باید با توجه به شرایط مناسب و وضعیت مالی شما و راحتی خانواده و گروه همراه انجام شود.

مشتاقان فضای آزاد خواهان راهنمایی های مؤثری هستند. آن ها خواهان اطلاعات صحیح درباره وسایل و تجهیزات، هستند، به خصوص اگر این لوازم سبک وزن، قابل حمل و کاربردی باشند. ممکن است تنوع لوازم کمپی موجب آشفتگی ذهنی و بی تکلیفی شود و برای انتخاب وسایل مناسب دچار مشکل شوید. پس در نکات مفید کمپینگ تاکید می کنیم برای غلبه بر آشفتگی ذهنی خود نیاز به اطلاعات کافی در مورد این تجهیزات دارید.

انتخاب محل کمپینگ

اولین کاری که باید انجام دهید این است؛ تصمیم بگیرید که اساسا به کجا بروید، چه وقت و با چه کسی و برای چه مدتی می روید. وقتی به همه سؤالات خود جواب دادید، حالا در مورد محلی که قرار است چادر بزنید یا مستقر شوید، به جمع آوری اطلاعات بپردازید. جمع آوری اطلاعات از نکات مفید در کمپینگ است.

چنانچه تمایل دارید که در داخل کمپ های دارای مجوز قانونی و مجهز اقامت کنید؛ باید بدانید که در بعضی از کمپ ها برای زدن چادر یا استفاده از فضای کمپ مجبور به پرداخت هزینه هستید. گاهی فضای کمپ خصوصاً در روزهای تعطیل به شدت شلوغ و پر ازدحام است و ممکن است اقامت شما را در کمپ با مشکل همراه سازد.

از نکات مفید در کمپینگ پرسیدن راجع به امکان مکان کمپ است. نیازهای اولیه از جمله توالت، حمام و آب تمیز باید حتماً در کمپ وجود داشته باشد. در بعضی از کمپ ها علاوه بر موارد فوق امکانات تفریحی بیشتری مثل سینما یا تئاتر نیز وجود دارد. آگاهی از تجهیزات و وسایل موجود در کمپ بسیار مهم است. برای مثال اگر زمانی تمایل به پختن غذا نداشته باشید باید از وجود رستوران یا کافی شاپ در داخل کمپ مطمئن باشید.

بسیاری از کمپ ها قوانین خاصی در مورد روشن کردن آتش، همراهی حیوانات اهلی، کودکان و میزان سر و صدا دارند.

زمانی که در دامن طبیعت قرار می گیرید تا با زدن چادر و برقراری کمپ زمانی را از زیبایی خلقت خداوند لذت ببرید، یادتان باشد که نباید به طبیعت صدمه بزنید. از نکات مفید در کمپینگ که لازمه سفر هم هست، توجه به حفظ و حراست از طبیعت است. پس با رعایت قوانین زیر ضمن لذت از طبیعت به سلامت آن نیز توجه کنید:

  • در موقع راهپیمایی از مسیر اصلی خارج نشوید و میانبر نزنید. چون با خروج از مسیرهای مشخص، بر گیاهان گام خواهید گذاشت و موجب آسیب رسانی به نشو و نمای گیاه می شوید.
  • در فاصله ۱۵ متری دورتر از ساحل هر برکه یا رودخانه چادر خود را بر پا کنید. هیچوقت گیاهان ساحل رودخانه، برکه یا دریاچه ها را لگد مال نکنید.
  • گروه های بیش از ۱۲ نفر بدون مجوز نمی توانند در طبیعت چادر بزنند. در نکات مفید در کمپینگ پیشنهاد می شود که حداکثر نفرات یک گروه ۶ نفر باشند و بیش از آن به معنای تجمع تعدادی چادر و لوازم و تجهیزات در یک نقطه و ایراد خسارت به طبیعت می باشد.
  • لوازم مختلف و مواد غذایی را در محل خاص خود قرار دهید و به آن ها نظم دهید تا به این ترتیب از ریخت و پاش آن ها و تولید زباله جلوگیری کنید.
    شما می توانید به حفظ و نگهداری طبیعت کمک کنید

    به پیروی از نکات مفید کمپینگ زیر می توانید از آسیب رساندن به طبیعت جلوگیری کنید. با رعایت این نکات اثرات مخرب حضور و اقامت انسان ها در دامن زیبا و پاک طبیعت را به حداقل می رسانید.

    زباله ها را جمع کنید

    توجه به زباله هایی که ایجاد کرده اید، از نکات مفید در کمپینگ است. زباله ها را جمع کنید و به خانه بر گردانید. حتی زباله هایی که دیگران جا گذاشته اند را نیز بردارید. اجسامی که نمی سوزند، مثل فویل نباید در اجاق باقی بمانند.

    از اجاق های موجود استفاده کنید

    اگر می خواهید آتش روشن کنید، از اجاق های موجود یا اجاق هایی که افراد قبل از شما درست کرده اند، استفاده کنید.

    چادر زدن در مناطق جنگلی

    از بریدن شاخه درختان و کندن خندق به دور چادر خودداری کنید و قبل از ترک محل، تمام علایم حضور خود را در آن محل از بین ببرید.

    از کیفیت آن حفاظت کنید

    هیچ وقت دست ها یا ظروف خود را در داخل برکه یا نهر نشویید. تمام شتشوها باید دور از هر نوع منبع و سرچشمه آب صورت گیرد.

    سکوت را مراعات کنید

    سعی کنید محل برپایی چادر شما در مقابل دید سایر چادرها نباشد و از خواندن و با صدای بلند فریاد زدن اجتناب کنید تا مزاحم دیگران نشوید.

    آب را خوب بجوشانید

    از آشامیدن آب طبیعی بدون جوشاندن آن اجتناب کنید. خوردن آب های کثیف یا پر از میکروب می تواند باعث مریض شدن شما شود. در نکات مفید در کمپینگ به این نکته توجه کنید.

    گزینه های کمپینگ

    در میان نکات مفید در کمپینگ توجه به گزینه های پیش رو می تواند انتخاب شما را راحت تر نماید. برای بعضی افراد رفتن به طبیعت به معنای فضای شلوغ و پر هیاهو با تعدای چادر به همراه کباب پزهای فراوان است. برای گروهی دیگر، به معنای روزهایی است که فرد در طبیعت و دور از شلوغی و ازدحام دیوانه کننده جامعه می گذراند. برای بسیاری نیز مفهومی بینابین دارد و عبارت از اقامت در یک پارک، کناره رودخانه یا یک کلبه کوچک و دور افتاده است. در زیر به اختصار توضیحاتی راجع به انواع شکل های کمپینگ ارائه می شود:

    • کمپینگ در وسایل نقلیه

    کمپینگ با ماشین، اقامت در طبیعت را راحت ساخته است.

    • کمپ های خانوادگی

    کمپینگ خانوادگی برای والدین با بهترین تجربه ها همراه است. چون به آن ها فرصت می دهد تا زمانی را برای گذراندن با فرزندان داشته باشند و از طرفی وقتی بچه ها مشغول فعالیت هستند، چند ساعت استراحت کوتاه برای والدین فراهم می شود. نکات مفید در کمپینگ را مانند جمع آوری زباله ها به کودکان خود آموزش دهید.

۶ راه ساده برای کم کردن استفاده از پلاستیک در سفر

میزان پلاستیک تولیدی در ایران ۱۷ هزار تن است و اگر روند رها کردن‌ آنها در طبیعت به همین شکل ادامه پیدا کند، دیگر برگشتن به نقاطی که تا دیروز دیدنی بودند، ناممکن می‌شود. سفر به جزیره هرمزی که زیر خلوارها زباله و پلاستیک مدفون شده، چه فایده‌ای خواهد داشت؟


استفاده نکردن از پلاستیک سخت است، به خصوص اگر در سفر باشیم. شاید فکر کنیم یک پلاستیک ضرر چندانی به طبیعت نمی‌زند، ولی باید بدانیم خیلی‌ها مثل ما فکر می‌کنند و مسئولیت را بر گردن دیگری می‌اندازند.

احساس تعلق نداشتن به یک نقطه باعث می‌شود، چندان در قبالش احساس مسئولیت نکنیم، ولی ما قرار نیست فقط یک بار به هرنقطه سفر کنیم.


مواد پلاستیکی فقط  طبیعت را نازیبا نمی‌کنند. براساس مطالعات انجام شده، تجزیه پلاستیک در دریا، دریاچه و رودخانه ممکن است تا صدها سال طول بکشد. روند تجزیه آنها در مراکز دفن هم بسیار طولانی‌ست.

باید بدانیم زمینی که در آن زندگی می‌کنیم متعلق به فرزندان‌مان هم هست. آنها هم حق دارند به اندازه ما از زندگی در این زمین لذت ببرند و به جای زباله‌های رها شده در هر نقطه، تصویری شفاف و تمیز ببینند.

بنابراین هرکدام از ما با انجام کارهای ساده‌ای می‌توانیم میزان پلاستیک مصرفی‌مان را کم کنیم و مسئولیت‌مان را در قبال طبیعت انجام دهیم.