سفر به مناطق کویری علی‌رغم
اینکه از پرنشاط‌ترین سفرها به شمار می‌رود، سفر اسرارانگیزی نیز محسوب شده
و در صورت نداشتن آمادگی برای سفر خطراتی را نیز برای گردشگر کویر به
همراه دارد.
مسافران کویر برای کمتر کردن ریسک سفر باید چندین نکته را مد نظر قرار دهند.
این روزها علاقه‌مندان به سفرهای کویری رو به افزایش است.
پیشنهاد میشود که گردشگرانی که
تاکنون به این نقاط سفر نکرده‌اند برای دیدن کویر و اقامت در آن با تورهای
طبیعت‌گردی که گردانندگان آن از تجربه بسیاری برخوردارند همراه شوند.
اما اگر قصد سفر به کویر را
دارید و ترجیح می‌هید که در گروه محدود و جدا از تور به کویر سفر کنید،
چندین مورد را باید در نظر بگیرید.
مواردی که باید قبل از حرکت رعایت کنید:
* چک لیست تهیه کنید
مدتی قبل از سفر چک لیستی از
تمامی کارهایی که باید قبل از سفر به انجام برسانید و تمامی وسایل و
تجهیزاتی که میبایست به همراه ببرید تهیه کنید.
تاریخی برای انجام هریک ذکر
کنید تا در ساعات پایانی دچار مشکل نشوید. تمامی مطالبی که در ادامه
می‌آید، بسته به نوع سفر و نیازهای شما می‌تواند در قالب چک لیستی که تهیه
می‌کنید گنجانده شود.
اگر با چند خودرو سفر می‌کنید،
میتوانید با سرنشینان دیگر خودروها چک لیست خود را مقایسه کرده و نسبت به
کفایت آمادگی خود و دیگران برای سفر اطمینان حاصل کنید.
* بی‌گدار به آب نزنید
در مورد مسیری که انتخاب کرده‌اید شرایط فصلی و امکانپذیر بودن سفر، با راهنمای خبره مشورت کنید و به توصیه‌های او عمل کنید.
بدون وی جاده را ترک نکنید. لزوم بهره‌گیری از راهنما و نقشه‌های دقیق با بزرگنمایی مناسب برای سفر به کویر ضروری است.
* تجهیزات سنگین را فیکس کنید
تجهیزات سنگین مثل جعبه آچار، جک و دیگر وسایل را در صورتی که درون خودرو و یا روی باربند قرار دارند، محکم کنید.
برای چنین کاری میتوانید از
جعبه‌های فلزی و مستعمل مهمات استفاده کنید. کافیست در فضای زیر صندلی و یا
محل قرار دادن بار، جعبه‌های مهمات را توسط پیچ و مهره به بدنه فیکس کنید.
حال میتوانید از جعبه‌های فوق
برای حمل تجهیزات سنگین و یا برنده در درون خودرو بهره ببرید. در صورتی که
از چنین روشی بهره نمی‌برید، به هر نحو ممکن از بازی و لق زدن وسایل سنگین
درون خودرو جلوگیری کنید.
در صورت استفاده از باربند، سعی
کنید تجهیزات را کاملا توسط طناب و یا کش‌هایی که برای بستن بار بر روی
موتور‌سیکلت استفاده میشود فیکس کنید.
به این ترتیب از میزان صدمه دیدن سرنشینان و تجهیزات در تکان‌های شدید کاسته میشود.
* سلامت خودرو را کنترل کنید
با وجودی که کنترل کامل خودرو غیر عملی است ولی هرگز بدون اطمینان از سلامت بخش‌های زیر جاده را ترک نکنید.
مراقب باشید شاسی اتومبیل به گل نرود که در آن صورت بیرون آوردن آن بسیار دشوار است
*تجهیزاتی که برای سفرهای خارج از جاده به همراه می‌برید
هنگامی که فرسنگ‌ها از راه‌های
اصلی، پمپ بنزین و مکانیک دور هستید و از زمین‌هایی دشوار عبور می‌کنید،
میبایست تنها روی خود و امکانات خود حساب کنید. در چنین شرایطی ضرب المثل
"هر چه خوار آید، روزی به کار آید" صادق است.
شاید سفرهای زیادی را بدون نیاز
به تجهیزات زیر پشت سر گذاشته باشید، ولی حادثه رخ می‌دهد. برخی از وسایل
زیر بسته به نوع خودرو اختصاصی هستند، ولی برخی دیگر می‌توانند مورد
استفاده دیگر وسایل نقلیه نیز واقع شوند.
بنابراین حمل تمامی آنها توسط تمام خودروها الزامی نداشته و تنها کافیست که تیم از وسایل زیر بهره ببرد.
*فهرست لوازمی که برای سفر مورد نیاز است:
روغن ترمز و کلاچ روغن موتور،
روغن گیربکس، روغن کمک و واسکازین دیفرانسیل‌ها و تمامی گریس خورهای گاردان
و فرمان را کنترل و در صورت لزوم روانکاری کنید. در زمستان از دارا بودن
ضدیخ اطمینان حاصل کنید.
نکته، رینگ‌های آلومینیومی برای
سفرهای خارج از جاده، مناسب نیستند و احتمال شکستن آنها وجود دارد،
رینگ‌های فابریک خودرو در چنین سفرهایی بهترین انتخاب است. همچنین
لاستیک‌هایی که دارای گل‌های جهت‌دار هستند و برای سرعت‌های بالا طراحی
شده‌اند، برای خارج از جاده مناسب نبوده و علاوه بر اینکه به سرعت صدمه
می‌بینند از کارایی مطلوبی برخوردار نیستند.
*مواردی که باید به هنگام رانندگی رعایت کنید:
• چهار چرخ
سفر خارج از جاده با خودرو
سواری و یا تک دیفرانسیل اشتباه است. از سوی دیگر دو دیفرانسیل هم معجزه
نمی‌کند. همواره به قابلیت‌های خود و خودرو خود آگاه باشید و از ماجراجویی و
ریسک محاسبه نشده، بپرهیزید.
با این حال به کسانی که تجربه
کمتری از سفر به کویر دارند پیشنهاد میشود اگر نمی‌خواهند با تور به
مسافرت بروند حداقل گروهی به کویر مسافرت کنند.
* گروهی سفر کنید
وسوسه سفر با یک خودرو را از سر بیرون کنید. اگر موفق نشدید، بیش از همیشه احتیاط کنید. همواره کارهای تیمی موفقیت بیشتری در بردارد.
*چیدمان خودردوها
در صورتی که گروهی سفر می‌کنید،
تمامی افراد گروه بخصوص رانندگان باید از روحیه همراهی و همکاری تیمی
برخوردار باشند. تکروی و سرکشی همواره حادثه ساز است. اولین و آخرین خودرو
میبایست همواره مشخص بوده و دیگران نباید بدون همانگی از اولین یا آخرین
خودرو عبور کند.
خودرویی که در پیشاپیش حرکت می‌کند باید با همراهی راهنما یا فردی محلی که با ناحیه آشنایی دارد، حرکت کند.
خودروهای دیگر به دنبال خودرو
اول و حتی‌المکان دقیقا از روی مسیر خودرو جلویی، به حرکت ادامه می‌دهند.
حرکت خودروها در کنار یکدیگر می‌تواند حادثه ساز باشد. آخرین خودرو از
وضعیت خودروهای جلو گزارش می‌دهد.
در صورت توقف هر یک از خودرو
ها، کاروان متوقف میشود. هر راننده باید از تعداد سرنشینان خود آگاهی
داشته باشد، و همواره قبل از حرکت، از حضور همه سرنشینان اطمینان حاصل کند.
*امن‌ترین و آسان‌ترین مسیر را انتخاب کنید
با انتخاب مسیرهای امن و آسان
خود را با کم‌ترین هزینه به مقصد برسانید. چه بسا مسیرهای مشکل شما را از
رسیدن به هدف بازداشته و یا با مشکلات جدی مواجه کنند. این موضوع که برای
رانندگی خارج از جاده اقدام کرده‌اید دلیلی برای خودکشی نیست.
برای سلامت خود و همراهان خود، و
وسیله نقلیه احترام قائل باشید و از ماجراجویی بپرهیزید، قبل از انتخاب
مسیر به عملی بودن، و قابل بازگشت بودن آن فکر کنید. حتی الامکان از جاده
ها برای طی مسیر استفاده کنید. همواره کوره راه بهتر از بی‌راهه است.
در صورتی که ناچار به خروج از راه هستید، نسبت به کیفیت زمین از نظر رطوبت، سنگلاخ یا ماسه‌ای یودن و شیب و عوارض آن تحقیق کنید.
گاه لایه‌ای نازک و خشک بر روی
خاک تشکیل میشود که برای پیاده کاملا استوار و قابل اعتماد بنظر می‌رسد،
ولی هنگام عبور خودرو لایه خشک شکسته و خودرو در گل و یا ماسه گرفتار
میشود.
در کشور ما بسیاری مسیرهای خارج
از جاده پوشیده از گدازه‌های آتشفشانی است. در این نواحی سنگهایی تیره رنگ
با لبه‌های تیز مشاهده میشود.
عبور از چنین مسیر‌هایی احتمال پنچری را افزایش می‌دهد.
*آرام و بدون شتابزدگی رانندگی کنید
شرایط حاکم بر زمین‌های غیر هموار خارج از جاده، با جاده‌های خاکی، بزرگراه‌ها و پیست‌های اتوموبیل‌رانی متفاوت است.
رانندگی با سرعت بالا در بهترین
شرایط موجب محروم شدن شما و سرنشینان از مشاهده طبیعت میشود. رانندگی
سریع ممکن است به آسیب دیدن سرنشینان در اثر تکان‌های خودرو و یا شکستگی
قطعات خودرو منجر شود.
همچنین سرعت در راه‌های خاکی و یا خارج از جاده، احتمال واژگونی خودرو را افزایش می‌دهد.
*رعایت فاصله با خودر جلویی
همواره فاصله خود با خودرو جلویی را کنترل کنید. ترمز ناگهانی در جاده‌های خاکی موجب لغزش خودرو میشود.
همچنین ترمز ناگهانی در نواحی
ماسه‌ای و گلی منجر به فرو رفتن چرخهای جلو در خاک نرم، ماسه و یا گل
خواهد شد.در چنین شرایطی راه اندازی مجدد خودرو با مشکلاتی همراه است. در
این شرایط حرکت آهسته در مسیر قبلی رو به عقب کار ساز است.
* عبور آرام از برآمدگی‌ها و چاله‌ها
با عبور آرام از چاله‌ها و
برآمدگی‌های زمین میتوانید از فشار غیر متعارفی که به سیستم تعلیق و
جلوبندی و شاسی وارد میشود بکاهید. خودروهای شاسی بلند و دودیفرانسیل
عموما از شاسی مستحکمتر و قطعات قوی تری بهره می‌برند، استحکام بیشتر منجر
به افزایش وزن قطعات خودرو میشود.
وزن زیاد قطعات، اینرسی آنها را
افزایش می‌دهد. هنگامی که با سرعت زیاد عرض جویبارها و چاله‌ها را می
پیمائید، در حال ضربه‌زدن به سیستم تعلیق و فرمان، و شاسی خودرو هستید.
از چاله‌های آبگرفته عبور نکنید
و برای عبور از نهرها نیز، محل‌هایی که بستر سنگی است، انتخاب کنبد. در
نواحی مرطوب از خط القعر دوری کنید.
*کمربند ایمنی را ببندید
کمربند ایمنی با محکم نگه داشتن
سرنشینان بر روی صندلی، از برخورد آنها با سقف یا ستونهای اتاق، هنگام
عبور ازعوارض زمین جلوگیری می‌کند. چسبیدن به صندلی تسلط شما بر وسیله
نقلیه را افزایش می‌دهد.
پوسته خشک روی زمین فریب دهنده است، چرا که خاک زیر آن سست و متزلزل است.
*مراقب بوته‌ها و درختان باشید
به اتوموبیل خود بیاموزید که
برای زندگی احترام قائل باشد و به هیچ وجه از روی بوته‌ها عبور نکند،
بوته‌ها مامن پرندگان، و برخی جانوران بیابانی است. نابود کردن موجوداتی که
برای ادامه حیات در کویر، مبارزه می‌کنند، در زیر چرخهای خودرو و یا بدست
من و شما، بسیار غم‌انگیز و توجیه ناپذیر است. به طبیعتی که پذیرای شماست،
احترام بگذارید.
* بالا و پایین رفتن از تپه‌ها
مرکز ثقل خودردو‌های شاسی بلند،
از خودروهای سواری بالاتر است. همچنین بر خلاف تصور عامه با افزایش وزن
خودرو، گرانیگاه خودرو شاسی بلند، بیشتر از زمین فاصله می‌گیرد. این امر
موجب میشود، واژگونی خودروهای شاسی بلند، بسیار ساده تر از سواری رخ دهد.
برای بالا رفتن از شیب‌های تند،
هرگز شیب از بصورت مایل بالا نروید. بلکه کاملا مستقیم از شیب بالا روید.
در صورتی که خودرو شما قادر به بالا رفتن از شیب نبود، از پیمودن مسیر
خودداری کنید. حرکت بصورت مایل منجر به واژگون شدن وسیله نقلیه میشود.
همچنین هرگز بر روی شیب‌های تند
اقدام به دور زدن نکنید، بلکه شیب را با دنده عقب به پایین بازگردید. در
این شرایط خودرو را خلاص نکنید. هرگز از تپه یا شیبی که از آن سوی آن خبر
ندارید، سرازیر نشوید. هنگام پائین آمدن از شیب، خودرو را در دنده سنگین
قرار داده و طی مسیری مستقیم از شیب پایین بیایید. برای اطلاعات بیشتر در
اینترنت به جست‌وجو بپردازید.
به خاطر سپردن مسیر و
نشانه‌گذاری راه تکیه بر ادوات الکترونیکی مسیر یابی کافی نیست. میبایست
نشانه‌هایی را جهت بازگشت به خاطر بسپارید. از سوی دیگر با توجه به طبیعت
متغیر کویر، تکیه بر ردپا و اثر چرخ‌ها برای طی مسیر بازگشت، چندان قابل
اطمینان نیست. بنابراین از نشانه‌ها و عوارض زمین مانند کوه‌ها، تپه‌ها و
یا درختان جهت نشان کردن مسیر بازگشت استفاده کنید.
همچنین محل خروج خود از جاده و
مسیر خود را قبلا به محیط‌بانان و یا افراد محلی اعلام کنید تا در صورتی که
بازنگشتید، محدوده معینی را به جستجو بپردازند و طی زمان کوتاه‌تری شما را
بیابند.
*چیزی به جای نگذارید
به هیج عنوان زباله‌‌های خود را
در صحرا رها و یا دفن نکنید. از ریختن روغن موتور بر روی زمین جدا خودداری
کنید. هرچه باخود برده اید بازگردانید. گویی آنجا نبوده‌اید.
مریم کریمپور
